کد خبر: 288126تاریخ: 1403/5/18 00:00
دیدگاه
قدم رو به جلوی حماس
مهدی بختیاری: شاید اگر امروز بار دیگر فرصت ترور شهید «سیدعباس موسوی» فراهم باشد، «ایهود باراک» هرگز تصمیمی را که 16 فوریه 1992/ 27 بهمن 1370 گرفت، نگیرد. وقتی رئیس ستاد ارتش اسرائیل (بعدها نخست‌وزیر این رژیم) در دقایق پایانی به طور ناگهانی تصمیمش مبنی بر «ربایش» دبیرکل وقت حزب‌الله را به «ترور» او تغییر داد، تنها افراد معدودی متوجه این خطر شدند که شاید بعد از شهید موسوی، کسی بر سر کار بیاید که به مراتب خطرش برای اسرائیل بیشتر باشد. همین هم شد و دولت وقت صهیونیست‌ها به‌رغم هشدار برخی مشاوران، سیدعباس موسوی را به همراه زن و بچه‌اش ترور کرد و پس از آن، با انتصاب علامه سیدحسن نصرالله به جانشینی موسوی، کار به مراتب برای صهیونیست‌ها سخت‌تر شد.
۳۳ سال بعد از آن ماجرا، این بار نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی این اشتباه را تکرار کرد. ترور اسماعیل هنیه آن هم در تهران، اگرچه برای نخست‌وزیر مستاصل اسرائیل دستاوردی کوتاه‌مدت، برای قدری آرام کردن برخی مخالفانش در داخل باشد اما انتخاب یحیی سنوار به جانشینی هنیه و ریاست او بر دفتر سیاسی حماس به مراتب برای این رژیم خطرناک‌تر و هزینه‌سازتر است.
یحیی سنوار 61 ساله، در اردوگاه آوارگان خان‌یونس در نوار غزه به دنیا آمد و از جوانی به جنبش حماس پیوست که سال 1987 همزمان با انتفاضه اول فلسطین تشکیل شد. سنوار 2 مرتبه پیش از تشکیل حماس در سال‌های 1982 (به مدت 6 ماه) و 1985 (به مدت 8 ماه) و یک بار هم اندکی بعد از تاسیس این جنبش در سال 1988 دستگیر و این بار به 4 بار حبس ابد محکوم شد.
دستگیری آخر سنوار به دلیل ضرباتی بود که او به همراه افراد دیگری نظیر شهید «عماد عقل» با پایه‌گذاری یگان «مجد» برای شکار جاسوسان اسرائیل در بدنه مقاومت ایجاد کرد.
سنوار 23 سال از عمرش را در زندان‌های اسرائیل گذراند و در همین مدت به زبان عبری نیز تسلط کامل یافت تا اینکه سال 2011 در پی مبادله 1027 اسیر فلسطینی با سرباز اسرائیلی (گیلعاد شالیط) که سال 2005 در نزدیکی غزه به اسارت حماس درآمد، آزاد شد و این نخستین اشتباه بزرگ اسرائیل درباره سنوار بود. سنوار بعد از آزادی، به یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های مبارز فلسطین تبدیل شد و اندکی بعد به جای اسماعیل هنیه بر صندلی ریاست دفتر حماس در نوار غزه نشست و دست تقدیر این بود که این بار سال 2024 با ترور شهید هنیه (اشتباه دوم اسرائیل)، باز هم سنوار به عنوان جانشین او انتخاب شود.
جنبش حماس از یک ساختار ۲ بخشی تشکیل شده که شامل «دفتر سیاسی» و «شاخه نظامی» می‌شود و این ۲ در مقاطعی با چالش‌هایی با یکدیگر مواجه شده‌اند که البته با روی کار آمدن «اسماعیل هنیه» در سال 2017 به جای «خالد مشعل» در دفتر سیاسی، این چالش‌ها بسیار کمتر و ارتباط این ۲ بخش با هم بیشتر از قبل شد.
انتصاب سنوار با آن سابقه امنیتی و همکاری کامل با شاخه نظامی در سال‌های گذشته، در حقیقت یک قدم به جلو محسوب می‌شود آن هم برای جنبشی که سیاست راهبردی خود را مقابله با اسرائیل و حل مساله فلسطین از طریق مقاومت و نه گفتن به راهکارهای سازش تعریف کرده است.
گذشته از سابقه سنوار و مقبولیت بالای او در بخش سیاسی و نظامی حماس که موجب یکدست شدن و هماهنگی کامل آنها می‌شود، انتصاب «ابوابراهیم» چند ویژگی دیگر هم دارد که یکی از مهم‌ترین آنها بازگشت مغز فرماندهی به داخل نوار غزه است.
اسماعیل هنیه و بسیاری از مقامات اصلی حماس مجبور بودند این جنبش را در تبعید و از جایی بیرون از سرزمین‌های فلسطین (قطر) مدیریت کنند اما حالا با انتصاب سنوار، این جایگاه به داخل فلسطین و داخل نوار غزه بازمی‌گردد.
نزدیکی سنوار به ایران و حزب‌الله لبنان دیگر ویژگی مثبت او است. سنوار یک بار در سال 1390 به همراه شهید هنیه به ایران سفر کرده و با رهبر بزرگوار انقلاب نیز دیدار داشته است.
او در یکی از سخنرانی‌های سال‌های اخیر خود، نقش ایران در کمک به مقاومت فلسطین را این طور توضیح می‌دهد: «ما صدها کیلومتر تونل و هزاران موشک داریم که اگر ایران نبود به اینجا نمی‌رسیدیم. برخلاف برادران عرب، ایران به ما پول و اسلحه و تخصص داده. دولت‌های عربی درهای‌شان را به روی ما بستند و گفتند اول با آمریکایی‌ها صحبت کنید».
یحیی سنوار به همراه افراد دیگری نظیر شهیدان اسماعیل هنیه و صالح عاروری و نیز محمد ضیف و محمد سنوار (برادرش) از طراحان اصلی و فرماندهان عملیات بزرگ «توفان الاقصی» در 7 اکتبر 2023 بود.
توفان الاقصی نقطه عطفی در جریان مبارزات ملت فلسطین بود که اسرائیل را با چالش‌های بزرگ امنیتی، سیاسی و نظامی مواجه کرد. با گذشت 10 ماه از این نبرد، دولت صهیونیستی نتوانسته است هیچ کدام از ضرباتی را که خورد جبران کند، یا وعده‌هایی که داده (نظیر آزادسازی اسرا و از بین بردن حماس) را محقق سازد و همین مساله نتانیاهو را در مخمصه‌ای سخت قرار داده است.
نخست‌وزیر اسرائیل برای فرار از این وضعیت دست به هر کاری می‌زند که ترور شهید سیدفؤاد شکر در لبنان و اسماعیل هنیه در تهران از این دست اقدامات بود که نتانیاهو برای ارائه به عنوان دستاورد به داخل انجام داد اما حتی این ترورها (به رغم خسرانی که برای جبهه مقاومت دارد) برای نتانیاهو نجاتبخش نخواهد بود؛ مگر آنکه لااقل بتواند اسرای اسرائیلی را از دست حماس آزاد کند که تا امروز نتوانسته است.
از طرف دیگر، همانطور که در بالا گفته شد انتخاب سنوار به رهبری حماس پس از هنیه بدترین اتفاقی بود که اسرائیل می‌توانست با آن مواجه شود و شاید صهیونیست‌ها برای این اشتباه نتانیاهو (ترور شهید هنیه و انتخاب سنوار) تاوان سختی بدهند.