گروه فرهنگ و هنر: چهارمین نشست «قرار هفت» به همت «اندیشکده امید» با حضور فعالان و کنشگران حوزه نوجوان و ۲ نفر از اساتید حوزه روان‌شناسی و انیمیشن با نمایش انیمیشن «درون، بیرون ۲» در محل کارستان بهارستان برگزار شد. پس از مشاهده انیمیشن، صدیقه سلطانی‌نژاد به عنوان دبیر نشست، راهبری بحث را برعهده داشت.

عباس جواهری روانشناس، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «قرار هفت»، ضمن توجه به نقاط قوت انیمیشن «درون، بیرون ۲»، با بیان این نکته که پیش از آنکه به بررسی این اثر بپردازیم، می‌توان تحلیل‌های گوناگونی را پیرامون شخصیت‌های آن داشت، گفت: در حوزه تحلیل شخصیتی این اثر، می‌توان به این موضوعات فکر کرد مثلا زندگی و زیست شخصیت‌های جاری در انیمیشن چگونه شکل می‌گیرد، فرد چه احساساتی را در روند داستان تجربه می‌کند و هر یک از این احساسات، کدام یک از بخش‌های ذهن مخاطب را درگیر خویش می‌کند.

وی در ادامه، دسترسی به یک تحلیل روانشناختی از خود، پس از تماشای اثر را مهم‌ترین موضوع در تماشای یک انیمیشن برشمرد و با تأکید بر این مفهوم که این اثر می‌کوشد رخدادهای احساسی را که در ذهن مخاطبانش به وقوع می‌پیوندد با کمک استعاره‌های تصویری، برون‌سازی کند، افزود: اتفاق جالبی که در این انیمیشن می‌افتد، این است که «جوی» و «رایلی» هر ۲ با هم نقش اول این انیمیشن هستند و اینکه در سکانس‌های مختلف این اثر، مخاطب با کدام یک از این قهرمانان همزاد‌پنداری می‌کند، قابل تأمل است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، در همین راستا با اشاره به موضوعات جاری در داستان این انیمیشن، با بیان این نکته که در وجود هر فرد، طرح‌واره‌های مختلفی به وجود می‌آید که اگر چه ریشه در کودکی او دارد اما در طول مسیر بزرگسالی همراه اوست، ادامه داد: در تله یا طرح‌واره رهاشدگی، فرد مدام نگران تنها شدن و طرد شدن و از دست دادن افراد مهم زندگی خود است اما نکته‌ای که در این انیمیشن بخوبی به تصویر کشیده شده بود این است که اگر تو جلوی صدای نگران‌کننده برخاسته از این طرح‌واره را نگیری، او به فرمانده کل ذهن تو تبدیل خواهد شد و در عین حال که نیت و خاصیت ابتدایی این اضطراب محافظت از توست، در درازمدت به تو آسیب خواهد رساند.

علیرضا گلپایگانی، تهیه‌کننده و کارگردان انیمیشن و عضو هیات امنای بنیاد پویانمایی، در این نشست، با اشاره به روند فعالیت دیزنی در سال‌های مختلف و رخدادهای مختلفی که در طول این مسیر برای این شرکت پیش‌آمده است، گفت: در برهه‌ای از زمان، مخاطبان دیزنی اعتقاد داشتند کودکان و نوجوانان، تنها مخاطبان آثار تولیدشده در این کمپانی هستند و به همین دلیل، می‌گفتند ما دیگر انیمیشن نگاه نمی‌کنیم و طولی نکشید که دیزنی حس کرد در حال از دست دادن بخشی از بهترین مخاطبان خویش است.

وی با بیان اینکه «دیزنی» پس از این رخداد، متوجه شد در ساعت نخستین شب که ساعات اصلی فروش فیلم‌هاست، کودکان در خواب هستند و انیمیشن‌ها دیگر در سالن‌های سینما مخاطب ندارند، افزود: همین امر موجب شد که پس از این اتفاق انیمیشن «پری دریایی» دیزنی، با پرداخت به مضامینی مانند عشق و روابط زن و مرد و برای پدرها و مادرها ساخته شود.

گلپایگانی، انیمیشن «درون، بیرون» را انیمیشنی ساخته‌شده با حال و هوای مخاطبان بزرگسال برشمرد و با تأکید بر این مفهوم که جامعه مخاطبان مد نظر در این اثر دیزنی، پدر و مادرها بوده‌اند، بیان کرد: امروز فیلم‌های بلند انیمیشن دیگر برای بچه‌ها ساخته نمی‌شود، بلکه مخاطبان آنها بزرگ‌ترها هستند اما بچه‌ها نیز از دیدن آنها لذت می‌برند.

این تهیه‌کننده انیمیشن، کمپانی دیزنی را یک موسسه تجاری برشمرد که از هنر برای تجارت استفاده می‌کند و با طرح این پرسش که آیا ساختار کلی سرگرمی و تجارت برای یک موسسه کافی است، اضافه کرد: انیمیشن «درون، بیرون ۲»، اثری است که به جز خلاقیت در مضمون، هیچ عنصر و تکنیکی در آن وجود ندارد و حال در اینجا، پرسش اصلی این است که ما فیلمسازها، باید چه برداشتی از این دست از آثار داشته باشیم و باید سراغ چه مضامینی در جامعه خویش و جامعه جهانی برویم که مخاطب به دیدن آن بیاید، از آن استفاده کند و هزینه آن را نیز پرداخت کند.

وی، «درون، بیرون ۲» را، پرفروش‌ترین انیمیشن سال ۲۰۲۴ و پرفروش‌ترین انیمیشن تاریخ سینما دانست و با اشاره به این نکته که این انیمیشن، مضمون روز و مضمون مورد نیاز مخاطب امروز را در خویش دارد، اظهار کرد: همه ما عاشق فرم هستیم، بخش عمده‌ای از جامعه انیمیشن ما عاشق فرم‌ها هستند اما باید گفت موفقیتی که «درون، بیرون ۲» دارد، همه و همه این نیست، بلکه در این است که چیز عجیبی در تکنیک و فرم وجود ندارد، چیزی که شما را جذب کرده است که یک ساعت و نیم چنین انیمیشینی را ببینید، این است که تولیدکننده اثر، از تمام نکاتی که از نظر او، یک انیمیشن را جذاب می‌کند، استفاده کرده است و اگر بتوانیم این موارد را پیدا کنیم، هدف فیلمساز تحقق یافته است و حال ما، باید از خود بپرسیم آیا در استخراج این عناصر موفق بوده‌ایم یا خیر؟