گروه سیاسی: سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ظهر دیروز از الحاق 2654 سامانه از انواع موشک‌های ضدسطحی، زیرسطحی، پهپادی، راداری و... به نیروی دریایی سپاه خبر داد. در مراسمی که به همین منظور برگزار شد، سردار سلامی گفت: «امروز نسبت به الحاق‌های قبلی که به نیروی دریایی صورت گرفته، پدیده‌های جدیدی می‌بینیم. این نوگرایی در فناوری‌ها و ابداعات فنی برای ما بسیار با ارزش است». 

وی همچنین گفت: «امروز بخش کوچکی از آنچه ملحق می‌شود به نمایش گذاشته شده است. نمونه‌هایی چند از انبوهی که در اختیار نیروی دریایی سپاه گذاشته شده. چند عضو از یک نمونه تا بلکه بتواند شکوه و زیبایی این تسلیحات را تا حدی به نمایش بگذارد. بخش کثیری از این سامانه‌ها در محل‌های نگهداری آنهاست که قابل رویت نیست».

در همین باره دریادار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه هم از افزایش دقت در هدف‌زنی، نقطه‌زنی، همچنین افزایش اطمینان از توانمندی این تسلیحات در محیط جنگ الکترونیک خبر داد و گفت: «در سامانه‌های ملحق‌شده از هوش مصنوعی استفاده شده است که این مهم هم در وزارت دفاع و هم در سامانه‌هایی که مرکز تخصصی موشکی ندسا ساخته، اتفاق افتاده است».

آنطور که از گزارش‌ها برمی‌آید، انبوهی از موشک‌های کروز جدید ضد ناوشکن به ساختار رزم نیروی دریایی سپاه، شاخص‌ترین سامانه‌ای است که در اختیار این نیرو قرار می‌گیرد. این موشک‌های کروز جدید، غیرقابل رهگیری هستند و سرجنگی شدیدالانفجار آنها با اصابت به ناوشکن‌های دشمن باعث ایجاد صدمات شدیدی می‌شوند که هر یک می‌توانند ناوشکنی را غرق کنند، همچنین در آیین الحاق صورت گرفته، نمونه‌ای از پهپاد بی‌صدا و سری در کنار انواع سامانه‌های موشکی دوربرد، میانبرد، پهپادهای جنگال، رزمی، شناسایی و انهدامی، سامانه‌های جنگ الکترونیک، رادارهای دریایی و ادوات رزمی به سازمان رزم نیروی دریایی سپاه تحویل شده. 

* پیشینه موشک‌های نیروی دریایی سپاه

مردادماه سال گذشته (1402) خبر رسید وزارت دفاع 2موشک «قدیر» و «نصیر» را در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار داده است. این دو موشک هر کدام نمونه‌های بهبودیافته‌تر موشک‌هایی بودند که پیش‌‌تر در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار داشتند. شروع موشک‌های کروز ضدکشتی در نیروی دریایی سپاه از موشک‌های «نور» بود. نور با موتور مینی‌جت طلوع ‌‌4 وارد شد و برد آن به 120 کیلومتر رسید، موشک‌هایی که در پلتفرم‌های وسیع ساحلی، دریایی و هوایی شامل بالگرد Mi‌17 نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جنگنده F4 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران قابل پرتاب بودند.

سپس موشک قادر با برد 200 کیلومتر رونمایی شد. این روند توسعه ادامه یافت تا به موشک کروز قدیر رسید. موشک کروز قدیر مشابه قادر است اما برد آن افزایش ‌یافت و به 300 کیلومتر رسید و استفاده‌ای گسترده در پرتابگرهای ساحلی و شناورهای رزمی دریایی دارد.

موشک کروز بعدی در این کلاس، موشک کروز CM35 نصر بود که با برد 35 کیلومتری، در پلتفرم‌های مختلف شامل پرتابگرهای ساحلی، شناورهای تندرو نیروی دریایی سپاه و شناورهای نیروی دریایی راهبردی ارتش، همچنین بالگردهای بل‌ـ‌206 نیروی دریایی سپاه و جنگنده F4  فانتوم نیروی هوایی ارتش قابل حمل و پرتاب بود. پس از ساخت نسخه هدایت فروسرخ نصر با نام نصر بصیر، نسخه جدیدتر این موشک با نامCM90 نصیر ساخته شد؛ موشکی که علاوه بر کشیده‌تر شدن بدنه و بزرگ‌تر شدن ابعادش، بر‌خلاف سایر اعضای این خانواده که دارای پیشران راکتی بودند، از پیشران توربوجت بهره می‌برد. موشک نصیر با قابلیت پرتاب از روی پلتفرم‌های ساحلی و دریایی، دارای حداقل و حداکثر برد 10 و 90 کیلومتر است و با قطر 180 میلیمتر و طول حدود 4 متری، با وزن 351 کیلوگرمی می‌تواند سر جنگی 130کیلوگرمی را با سرعت حداکثر 0.8 ماخ حمل کند.

اکنون نیروی دریایی سپاه در کنار موشک‌های پیشرفته قدیر و نصیر، نوع دیگری از موشک‌های کروز ضد ناوشکن را در اختیار گرفته که هرچند نام آن هنوز از طرف سپاه اعلام نشده است اما همان طور که تصاویر نشان می‌دهد، این موشک‌ها با سرجنگی جدید و البته وزن کم، قدرت انهدامی بسیار بالایی دارند. پیش‌تر عنوان شد که هرکدام از این کروزهای جدید قابلیت انهدام یک ناوشکن را دارند. این موشک‌ها در خط ساحلی مستقر می‌شوند و می‌توانند هر شناوری را تا فاصله یک هزار کیلومتری هدف قرار دهند. نکته بارز در این موشک‌ها و همین‌طور دیگر سامانه‌های الحاق‌شده به نیروی دریایی سپاه، استفاده از هوش مصنوعی است که باعث شده قابلیت هر کدام از این تسلیحات افزایش قابل ملاحظه‌ای یابد. 

* افزایش برد 3 برابری کروزهای جدید

درباره موشک‌های قدیر که مرداد سال گذشته در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار گرفت، عنوان شد که برد این موشک‌ها با ارتقای برد نمونه‌های پیشین (موشک‌های نور و قادر) تا 300 کیلومتر افزایش یافته است. حالا موشک کروز جدید نیروی دریایی سپاه که اتفاقا نقطه‌زن و بسیار قوی نیز هست، می‌تواند تا برد هزار کیلومتر برود و اهدافش را به دقت منهدم کند. بنابراین در اینجا شاهد افزایش برد حداقل 3 برابری موشک‌های کروز جدید هستیم. موشک‌هایی که هنوز اطلاعات تکمیلی درباره آنها ذکر نشده است اما با پیشینه‌ای از توانمندی‌هایی که موشک‌های نیروی دریایی سپاه در اختیار داشتند و قابلیت‌هایی که تا به اینجای کار درباره کروز‌های جدید ضدناوشکن ذکر شده است، به نظر می‌رسد دشمن هر چه و هر که باشد، باید در مواجهه با چنین موشک‌های هوشمندی، خود را پذیرای ریسک بسیار بالایی کند!

* پهپاد بدون صدا در نیروی دریایی سپاه

سلاح مهم دیگری که در مراسم الحاق دیروز در اختیار نیروی دریایی سپاه قرار گرفت، نمونه‌ای از پهپاد بدون صدا بود که به خاطر حساسیت فوق‌العاده‌ای که این پهپاد دارد، هنوز اجازه پخش تصاویر آن به خبرنگاران داده نشده است. در چند سال گذشته، تصاویری از ناوهای آمریکایی که توسط پهپادهای کشورمان ضبط شده بودند، منتشر شد و کارشناسان غربی را به تعجب و حیرت واداشت. اکنون که اعلام شده نمونه‌ای از پهپادهای بدون صدا به نیروی دریایی سپاه ملحق شده است، به حتم در آینده‌ای نه چندان دور، حیرت کارشناسان نظامی جهان بیشتر هم خواهد شد!

نیروی دریایی سپاه پیش‌تر از انواع مختلفی از پهپادها در کلاس‌ها و گونه‌های مختلف بهره می‌برد. در مراسم آیین الحاق روز گذشته نیز تعدادی از پهپادهای ابابیل 5 و 3، مهاجر6 و باور به این نیرو ملحق شدند که با قابلیت‌های رزمی، شناسایی و انهدامی، قابلیت حضور در میادین جنگ الکترونیک را دارند.

«ابابیل۵» با قابلیت اجرای انواع ماموریت‌های شناسایی، مراقبت، جنگ الکترونیک و جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی- رزمی می‌تواند توان عملیاتی نیروی دریایی سپاه را افزایش قابل ملاحظه‌ای بدهد. این پرنده بدون سرنشین قادر است سکو‌های الکترواپتیک چند منظوره دید در شب، محموله‌های جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی و محموله‌های راداری را حمل کند. بیشینه سرعت پهپاد «ابابیل ۵»، ۲۱۰ کیلومتر بر ساعت است. تداوم پرواز این پهپاد با محموله ۱۲ ساعت بوده و سقف پرواز آن، ۱۸ هزار پا تخمین‌ زده شده است. 

همچنین شعاع عملیاتی این پرنده بدون سرنشین ۳۰۰ کیلومتر است، البته این پهپاد نشان داده در شرایطی قادر خواهد بود تا عملیات شناسایی را در مدت ۲۴ ساعت یعنی مشابه آنچه در دومین رزمایش مشترک پهپادی ارتش رخ داد، انجام بدهد. این پهپاد پس از پایان ماموریت خود به وسیله ارابه فرود در شرایط عادی و چتر در شرایط اضطراری فرود می‌آید. پهپاد «ابابیل‌ ۵» قادر به حمل محموله‌ای با وزن ۱۲۰ کیلوگرم شامل بمب‌های هوشمند خانواده «قائم» و موشک‌های خانواده «الماس» است. این پهپاد می‌تواند ۶ موشک نقطه‌زن با کلاهک شدیدالانفجار را با خود حمل و در صورت نیاز به سوی اهداف شلیک کند.

پهپاد باور نیز یکی دیگر از پهپادهای انتحاری ایران است که برای انهدام مواضع از پیش تعیین شده به کار گرفته می‌شود اما پهپاد ابابیل 3 یک پهپاد بسیار کاربردی است که مثل ابابیل 5 توانایی پرواز در شب را دارد. ابابیل 3 با مداومت پرواز 8 ساعته و قابلیت پرواز تا عمق 250 کیلومتری می‌تواند تصاویر را به صورت همزمان به ایستگاه‌های کنترل زمینی یا هر پلتفرم دیگر ارسال کند. ابابیل ۳ از یک موتور 4 سیلندر پیستونی با ملخ ۲ پره فشاردهنده که همانند سایر پهپادهایی با همین پیکربندی در انتهای بدنه و بین بوم‌های نگه‌دارنده دم نصب شده است بهره می‌برد. محل نصب موتور سبب ایجاد فضای مناسب برای نصب تجهیزات در دماغه و کاهش تأثیر ارتعاشات ناشی از موتور بر عملکرد سامانه‌های شناسایی می‌شود. پهپاد ابابیل 3 از بدنه کاملا کامپوزیت برخوردار است و توانایی پرواز در ارتفاع 15 هزار پایی را دارد و از یک دوربین جلونگر در قسمت دماغه و یک دوربین با قابلیت چرخش 360 درجه در زیر بدنه با قابلیت تصویر‌برداری حرارتی و همان طور که گفته شد، تصویربرداری در شب برخوردار است.

* سامانه‌های جدید در میانه صف‌آرایی‌های منطقه‌ای

خبر الحاق انبوهی از موشک‌های کروز جدید ضدناوشکن در کنار پهپادها و دیگر سامانه‌های پیشرفته به نیروی دریایی سپاه در حالی منتشر می‌شود که پس از حملات تروریستی رژیم صهیونیستی در تهران و بیروت که منجر به شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و همین‌طور «سیدفؤاد شکر» از اعضای موسس و ارشد حزب‌الله لبنان شد، گمانه‌زنی‌ها درباره حملات تلافی‌جویانه ایران و حزب‌الله به سرزمین‌های اشغالی به اوج رسیده است.  

این گمانه‌زنی‌ها که اکنون به یقین تبدیل شده است در حالی صورت می‌گیرد که 26 فروردین امسال ایران به تلافی حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری کشورمان در دمشق، بیش از 300 پهپاد و موشک کروز و بالستیک به سرزمین‌های اشغالی شلیک کرد؛ حمله‌ای تاریخی که کسی فکرش را نمی‌کرد کشورمان در چنین ابعاد و مقیاس بزرگی آن را انجام دهد. در واقع ایران با انجام عملیات «وعده صادق 1» نشان داد هم عزم و اراده انجام چنین حملاتی را دارد و هم از توانایی فنی - تسلیحاتی آن برخوردار است. از این رو دشمن تهدیدهای کشورمان و همین‌طور حزب‌الله لبنان را کاملا جدی گرفته و دست به تحرکات بسیاری ‌زده است.

الحاق موشک‌های کروز جدید ضدناوشکن به نیروی دریایی سپاه می‌تواند پاسخی باشد به اعزام گسترده کشتی‌های جنگی توسط آمریکا به منطقه که این روزها اخبار آن به کرات شنیده می‌شود. چند روز پیش بود که یکی از مقامات دفاعی آمریکا به واشنگتن‌پست گفت ایالات متحده حداقل ۱۲ کشتی جنگی را در خاورمیانه مستقر کرده است. او افزود که این کشتی‌ها شامل ناو هواپیمابر یو‌اس‌اس تئودور روزولت و کشتی‌های جنگی همراه آن و گروه ۳ ‌شناوره آبی‌خاکی واسپ است که شامل بیش از ۴ هزار تفنگدار دریایی و ملوان می‌شود.

* درگیری با دشمن در اعماق وسیع آب‌ها

در حالی که خاورمیانه هر روز شاهد حضور ناوها و کشتی‌های جنگی و جنگنده‌های بیشتری از سوی آمریکا و متحدانش است، سردار سلامی فرمانده کل سپاه دیروز در مراسم الحاق 2654 سامانه از انواع موشک‌ها ضدسطحی، زیرسطحی، پهپادی، راداری و... به نیروی دریایی سپاه گفت جریان تولید و گسترش قدرت در همه شئون دفاعی، برای همه نیروهای مسلح، منطقی است که متصل به حکمت‌های الهام‌یافته از وحی و با تدابیر رهبر انقلاب انجام می‌شود.

فرمانده کل سپاه، با اشاره به ‌دقت و حساسیت بالای نبرد در دریا اظهار داشت: دریا اساسا جنگ نقطه‌ها در سطح مقطع‌های وسیع است. شما باید بتوانید نقاط کوچکی را در یک سطح بی‌نهایت از نقاط پیدا کنید. این نخستین نقطه شکل‌گیری قدرت دفاعی است، بینایی در دریا و شنوایی در دریا و پیدا کردن دشمن نکته مهمی است، هرچند در دریا به دلیل سطح صاف و هموار آن هر پدیده و شیء خارجی در آن از یک ‌جهت هم به‌سادگی قابل رویت است اما وقتی شما باید اعماق سپاه دشمن را ببینید، ما باید از دور ببینیم تا بتوانیم بخوبی در فاصله‌های نزدیک درگیر شویم، البته درگیری را از فاصله صفر تا اعماق وسیع تعریف کرده‌ایم، یعنی ما باید توانایی داشته باشیم در خطوط و نقاط تماس با دشمن درگیر شویم. دریا فاقد یک خط ثابت نبرد است و برخلاف زمین، جغرافیای ثابتی برای گسترش درگیری وجود ندارد.

سرلشکر سلامی با اشاره به نقش فناوری و نیروی انسانی در رزم دریا اظهار کرد: دریا نبرد ترکیب موزون انسان و ابزار و فناوری است. بدون فناوری نمی‌توان جنگید و بدون انسان‌های مؤمن که این فناوری‌ها را تاثیر و نفوذ بدهند هم نمی‌توان جنگید. جنگ در دریا به تمام عوامل و فاکتورهای انسانی از شجاعت، ثبات قدم، استحکام و مقاومت جسمانی، روح بلند و قوی، هوش سرشار انسانی، ابتکار عمل، مدیریت، خلاقیت و تاکتیک‌آفرینی نیاز دارد. جنگ در دریا جزو پیچیده‌ترین و رمزآلودترین نبردهاست.

فرمانده کل سپاه ادامه داد: کامل‌ بودن صحنه جنگ در دریا به این است که باید نبرد سطحی، نبرد در زیرسطح، رزم موشکی، نبرد مین، عملیات از ساحل، نبرد در هوا و فضا و دفاع هوایی در مقابل تهاجمات هوایی دشمن، نبردهای موشکی، رزم تفنگ‌دارها، نبرد با استفاده از سامانه‌های بی‌خدمه، جنگ اطلاعاتی، نبردهای سایبری، جنگ‌های الکترونیک، فرماندهی و واپایش، رادارها و همه این اجزا پیکره ساختار یکپارچه یک دفاع دریایی را شکل ‌دهند و نیروهای دریایی معمولا بسته‌های قدرت رزمی خود را کامل می‌کنند.

سرلشکر سلامی سرعت در نبرد دریایی را یک فاکتور تعیین‌کننده دانست و خاطرنشان کرد: در دریا، هر کسی سرعت بیشتری داشته باشد قدرت دستیابی به ‌طرف مقابل برای او بیشتر ‌شود. این اصل که تجهیز شناورها در نیروی دریایی سپاه بر اساس حداکثر سرعت ممکن بر مبنای قابلیت‌های فنی موجود دنبال می‌شود یک واقعیت درست است. دریا عرصه دقت است. 

حجم آتش کارگر نیست. دقت آتش موثر است و باید بتوان با یک ضربه یک هدف را منهدم کرد. فرمانده کل سپاه، جدیدترین رویکرد در دریا را هوش مصنوعی برشمرد و گفت: در دریا اصابت نقطه‌ها با قابلیت استفاده از هوش مصنوعی در تمام سطوح از شناورها گرفته تا موشک‌ها، پدافندها، زیرسطحی‌ها و مین‌ها یک هدف بسیار مهم است. گاهی لازم است شناوری منهدم شود‌، زده شود اما خدمه آن کشته نشوند. اجتناب از تلفات انسانی در بعضی نبردهای دریایی یک اصل است. این با هوشمندی حاصل می‌شود.

***