گروه فرهنگ و هنر: امین تارخ را باید یکی از سرشناس‌ترین هنرمندان سینما، تئاتر و تلویزیون کشور طی 4 دهه گذشته دانست؛ هنرمندی  که بیش از نیم قرن به دور از حاشیه در سطح اول بازیگری کشور به ایفای نقش پرداخت. او هم در عرصه بازیگری و هم در عرصه آموزش، اتفاق‌های ماندگار و بزرگی را در سپهر هنر ایران‌زمین رقم زد.

تارخ به صورت کاملا آکادمیک وارد هنر بازیگری شد. او با اتمام تحصیلات دبیرستان در سال 1351 به دانشکده هنرهای زیبا رفت و در سال 1356 از این دانشکده فارغ‌التحصیل شد. در دوران تحصیل مانند همه دانشجوهای هنرهای نمایشی با چند نمایش روی صحنه رفت و در کنار آنها به صورت تجربی در یک برنامه و ۲ نمایش تلویزیونی نیز حضور یافت اما با این وجود باید ابتدای دهه 60 را شروع فعالیت‌های حرفه‌ای‌اش دانست.

تارخ کارش را با تئاتر شروع کرد و عمده کارهای صحنه‌ای او به پیش از انقلاب و زمان تحصیل او بازمی‌گردد؛ کارهایی که بر اساس نمایشنامه‌های مشهور جهان مثل «اتللو»، «هنری چهارم»، «لازارتی» و... نوشته و اجرا شده بود اما یکی از مهم‌ترین تجربه‌های صحنه‌ای این بازیگر در آن دوران به بازی در نقش سردار در تئاتر «مرگ یزدگرد» بازمی‌گردد. تارخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل فعالیت مستمر در تلویزیون و سینما از صحنه تئاتر فاصله گرفت اما در دهه 70 به دنبال تلاش‌هایی که برای احیای تئاتر کرد در نمایش «تنبورنواز» به کارگردانی هادی مرزبان حضور یافت و سال 1376 نیز داور جشنواره تئاتر فجر شد.

شروع حرفه‌ای تارخ در سینمای ایران را باید با بازی در آثاری چون «پرنده کوچک خوشبختی»، «پاییزان»، «مادر» و «سرب» دانست. در سال‌های 70 و 71 تارخ با ۳ فیلم «مجسمه»، «سارا» و «دلشدگان»، قدرت بازیگری خود را در ژانرهای مختلف نشان داد. او در نیمه دوم دهه 70 هم در چند فیلم بازی کرد و برای بازی در «ماه و خورشید» سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را گرفت. پایان این دهه با «عشق+2» برای تارخ رقم خورد، فیلمی متوسط اما پرمخاطب که از فرودهای کارنامه او محسوب می‌شود. «پرونده هاوانا» و «پا‌برهنه در بهشت» بیشتر از بقیه آثار او در دهه 80 مورد توجه قرار گرفتند. «پشت دیوار سکوت» و «بن‌بست وثوق» آخرین آثار امین تارخ در دهه 90 در سینمای ایران بودند؛ فیلم‌هایی که متاسفانه مورد استقبال مخاطبان قرار نگرفتند.

در کنار فراز و فرودهای تارخ در عرصه سینما اما تلویزیون همواره برای این هنرمند بستری برای ارائه شاهکارهایش به شمار می‌رفت. زمستان سال 1362، سریال «سربداران» از شبکه یک پخش شد و مخاطب چهره و بازی امین تارخ را برای اولین‌بار دید. او در این سریال نقش «شیخ حسن جوری» یکی از مبارزان ایرانی را بر عهده داشت. یک‌ سال پس از آن، تارخ برای بازی در یکی از ماندگارترین آثارش یعنی مجموعه تلویزیونی «بوعلی سینا» دعوت شد؛ سریالی تاریخی که امین تارخ را تبدیل به چهره‌ای محبوب و شناخته‌شده کرد. در ابتدای دهه 70 تارخ با نقشی متفاوت از آثار تاریخی قبل با سریال درام خانوادگی «آپارتمان» به تلویزیون بازگشت. دهه 80 اما سال‌های بازی در آثار مهمی مثل «معصومیت از دست رفته»، «سفر سبز»، «اغما» و «جراحت» برای او بود. تارخ در دهه 90 هم با ۳ سریال «رهایم نکن»، «گاهی به پشت سر نگاه کن» و «سایه‌بان» در تلویزیون حضور داشت.

در اواخر دهه 90 مانند بسیاری از هنرمندان رسانه ملی تارخ نیز به شبکه نمایش‌خانگی پا گذاشت؛ بازی در سریال «آقازاده» با داستانی جنجالی که در آن سال‌ها به پربیننده‌ترین سریال نمایش خانگی بدل شد و پس از آن حضور در مجموعه «خسوف» که در آن هم نقش بزرگ یک خانواده مافیای اقتصاد را ایفا می‌کرد.

امین تارخ از آن چهره‌های سینما بود که با اکثر کارگردانان بزرگ سینما همکاری داشت اما از میان آنها در ۲ فیلم «مادر» و «دلشدگان» به عنوان بازیگر در کنار علی حاتمی حضور داشت. یکی از نخستین آثار قابل توجه تارخ بازی در فیلم «سرب» مسعود کیمیایی بود. همکاری مجدد با این کارگردان برای تارخ در اواسط دهه 80 با فیلم «رئیس» رقم خورد. امین تارخ تنها در ۲ فیلم کمدی حضور داشت و ژانر کاری او چندان با اکبر عبدی همسان نبود اما آن ۲ با هم ۳ همکاری داشتند؛ در فیلم‌های «مادر»، «دلشدگان» و «آرزوهای بزرگ». سیروس مقدم، محمدمهدی عسگرپور و مازیار میری هم از سریال‌سازانی بودند که تارخ در تلویزیون در ۲ اثر از هرکدام آنها حضور داشت.

انتخاب سختی است که از میان آثار ماندگار امین تارخ، چندتایی را به عنوان شاه‌نقش معرفی کنیم. بسیاری هنوز هم پس از گذشت 40 سال، تارخ را با نقش بوعلی‌سینا به یاد می‌آورند اما تنها چند سال پس از این سریال تارخ با بازی در نقش یک جوان یهودی در فیلم «سرب» مسعود کیمیایی جلوه دیگری از بازی خود را به مخاطب نشان داد. بازی کمدی او در فیلم «مجسمه» هم از آن نقش‌های متفاوت و ماندگار کارنامه‌اش است. از طرفی شاید تنها کسی که در بستر درام توانسته بهترین بازی را از تارخ بگیرد، داریوش مهرجویی در فیلم «سارا» باشد اما ۳ سریال «معصومیت از دست رفته»، «اغما» و «سفر سبز» است که در میانسالی تارخ، اوج هنر بازیگری و پختگی او را در این حرفه نشان می‌دهد.