مهدی بختیاری: طی روزهای گذشته چند عملیات پهپادی از سوی حزبالله لبنان در سرزمینهای اشغالی موجب نگرانی شدید صهیونیستها شد. نمونه اول، پهپاد «هدهد» بود که روز سهشنبه 2 مردادماه با پروازی طولانی در آسمان شمال فلسطین اشغالی، تصاویری باکیفیت و دقیق از یکی از مهمترین پایگاههای هوایی اسرائیل ضبط کرد و پس از آن به سلامت به مبدا خود بازگشت. این اقدام حزبالله از چند جهت قابل توجه و مهم است. پایگاه هوایی «رامات داوید» در 50 کیلومتری مرز لبنان که پهپاد حزبالله تصاویر آن را با جزئیات ضبط کرده، تنها پایگاه پروازی نیروی هوایی ارتش رژیم اشغالگر قدس در شمال فلسطین اشغالی است و برای همین بین اسرائیلیها به «نیروی هوایی شمال» معروف است. این پایگاه محل استقرار 5 اسکادران است که در آنها جنگندههای زیادی از نوع اف16 و بالگردهای نیروی دریایی رژیم صهیونیستی نگهداری میشود. علاوه بر این، برخی یگانهای دیگر نظیر واحد 302 که وظیفه نگهداری از سایتهای شمالی را بر عهده دارد نیز در این پایگاه مستقر هستند. ارتش اسرائیل بارها اعلام کرده خود را برای آغاز جنگی گسترده با حزبالله آماده کرده است و بسیاری از تحلیلگران نیز معتقدند نتانیاهو مجبور خواهد بود این جنگ را آغاز کند (هرچند همه میدانند نبرد با حزبالله تبعات بهمراتب بیشتری از جنگ در غزه برای اسرائیل خواهد داشت). با این تفاسیر، حزبالله لبنان از فردای عملیات 7 اکتبر 2023 وارد درگیری با اسرائیل شد و در یک استراتژی دقیق و حسابشده تمرکز خود را بر ضربه زدن به همه داشتههای صهیونیستها در مرز با جنوب لبنان قرار داد، چرا که در صورت آغاز جنگ، این مراکز نقشی اساسی ایفا خواهند کرد. برای همین است که یگانهای موشکی، پهپادی و ضدزره حزبالله در طول این چند ماه تقریبا همه تمرکزشان را بر این منطقه یعنی شمال فلسطین اشغالی معطوف کردهاند. پایگاه هوایی «رامات داوید» از جمله مهمترین این مراکز نظامی است. طبق تصاویری که حزبالله لبنان از عملیات پهپادی اخیر خود منتشر کرده، پهپاد «هدهد» در مدت زمانی طولانی (هم در روز و هم در شب) اقدام به پرواز بر فراز این پایگاه کرده و تقریبا از همه نقاط حساس و حیاتی این پایگاه مهم نظیر مخازن سوخت هواپیماها، آشیانههای محل استقرار اسکادرانها، محل سکوی گنبد آهنین، منازل سازمانی و حتی دفتر فرمانده پایگاه تصویربرداری کرده و بدون اینکه سیستم پدافندی اسرائیل متوجه شود، به مبدا خود برگشته است.
چند روز بعد، پهپادهای دیگری از حزبالله لبنان، این بار با توانمندی عملیات انتحاری خود را به نقاطی از سرزمینهای اشغالی رساندند که در یک مورد، پهپاد انتحاری خود را به آسمان «نهاریا» رساند و با اصابت به اتوبانی در این شهر، خساراتی وارد کرد.
این اقدام نشان داد پهپادها کمکم به یکی از پاشنه آشیلهای ارتش اسرائیل بویژه در حوزه پدافند هوایی تبدیل شدهاند.
پرواز پهپادها بدون هیچگونه مزاحمتی از سوی پدافند هوایی اسرائیل انجام شد و این سوال جدی را به وجود آورد که پدافند هوایی اسرائیل با در اختیار داشتن سامانههایی نظیر گنبد آهنین چطور نه توانست این پهپادها را مورد اصابت قرار دهد و نه حتی موفق به کشفشان شود؟
این چندمین بار است که حزبالله اقدام به این کار کرده و در موارد دیگر نیز پهپادهای توانستهاند تا عمق سرزمینهای اشغالی (و در مواردی تا نزدیکی نیروگاه اتمی دیمونا در جنوب) پرواز کنند.
اولین نشانهها از خلأ ساختار پدافند هوایی اسرائیل در جریان نفوذ پهپاد «ایوب» به عمق سرزمینهای اشغالی مشخص شد.
سال 1391 ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد یک پهپاد را بر فراز تاسیسات هستهای «دیمونا» رهگیری و منهدم کرده است. بلافاصله بعد از این ماجرا علامه سیدحسن نصرالله در یک سخنرانی عنوان کرد پهپادی که به عمق سرزمینهای اشغالی نفوذ کرده پهپاد ایوب و متعلق به حزبالله لبنان بوده است.
11 تیرماه 1402 نیز در ماجرای مناقشه میدان گازی «کاریش» بین لبنان و رژیم صهیونیستی، حزبالله لبنان ۳ پهپاد خود را در این منطقه که حدود 100 کیلومتر با سواحل فلسطین فاصله دارد به پرواز درآورد.
در پی این عملیات، ارتش رژیم صهیونیستی تلاش کرد با سامانههای پدافندی ناوچههای خود و پرواز چند جنگنده، مانع عملیات پهپادهای حزبالله شود و اعلام کرد همه آنها را منهدم کرده اما چندی بعد نصرالله اعلام کرد اسرائیلیها موفق به انهدام ۲ پهپاد شدند و یک پهپاد نیز در دریا سقوط کرد. حزبالله نیز طی بیانیهای اعلام کرد این پهپادها پیش از انهدام و سقوط، ماموریت خود را بخوبی انجام دادند.
اسرائیل در طول سالهای گذشته سرمایهگذاری زیادی در حوزه پدافند هوایی بویژه برای مقابله با موشکها و راکتهای گروههای مقاومت کرده که البته در مواردی نیز موفق بوده است اما اتفاقات ماههای اخیر نشان میدهد این رژیم در حوزه مقابله با تهدیدات پهپادی دچار مشکلات عدیده است که فقط به حزبالله لبنان هم محدود نمیشود.
نیروهای مقاومت یمن نیز طی هفتههای گذشته پهپاد انتحاری «یافا» را به سمت سرزمینهای اشغالی پرتاب کردند که این پهپاد از سمت دریای مدیترانه توانست شهر مهم تلآویو را مورد اصابت موفق قرار دهد.
ارزان بودن و سادگی بهکارگیری پهپادهای تاکتیکی، از جمله مزیتهای پهپادهای جبهه مقاومت در مقابل سامانههای پدافندی گرانقیمت اسرائیل است که موجب میشود طرف مقابل هزینههای گزافی برای مقابله با آنها بپردازد.
پهپادهایی که جبهه مقاومت از آنها استفاده میکند عمدتا دارای موتور پیستونی هستند و به همین دلیل از سرعت و ارتفاع پروازی پایینی برخوردارند. همین امر رهگیری و شناسایی آنها توسط سامانههای راداری را مشکل میکند.