2 فدراسیون کشتی و تکواندو، با مدیریت علیرضا دبیر و هادی ساعی 2 بال عملکرد خوب ورزش کشورمان در المپیک پاریس بودند
کاروان ایران در حالی با ۱۲ مدال به کار خود در سیوسومین دوره بازیهای المپیک پایان داد که با وجود عملکرد درخشان 2 رشته کشتی و تکواندو، برخی رشتهها نتوانستند نمایش قابل قبولی داشته باشند. نکته جالب و قابل توجه، مدیریت این 2 فدراسیون توسط 2 قهرمان سابق المپیک بود که نشان داد باید در سایر رشتهها نیز همین روند را در پیش گرفت، هرچند وزنهبرداری نیز همین رویه را پیش گرفته اما نتایج این رشته به گونهای نبود که جامعه ورزش را راضی کند. با برگزاری مبارزه ردهبندی وزن ۹۷ کیلوگرم کشتی آزاد و پیروزی امیرعلی آذرپیرا در این مبارزه، پرونده کاروان ورزش ایران در سیوسومین دوره بازیهای المپیک با ۱۲ مدال شامل ۳ طلا، ۶ نقره و ۳ برنز بسته شد.
* آبروداری 2 فدراسیون
کاروان ایران که با نام خادمالرضا در این دوره بازیها شرکت کرده بود، تا روز یازدهم بازیها هیچ توفیقی در مدالآوری نداشت اما در این روز با مدال برنزی که امین میرزازاده در کشتی فرنگی به دست آورد، وارد جدول توزیع مدالها شد و طی ۶ روز به مدالآوری خود ادامه داد. هر ۱۲ مدال کاروان ۴۰ نفره ایران در بازیهای المپیک پاریس تنها در 3 رشته کشتی فرنگی، کشتی آزاد و تکواندو به دست آمد، در حالی که ورزشکاران 11 رشته دیگر هم به این بازیها اعزام شده بودند اما مانند همیشه بار مدالآوری کاروان را کشتیگیران به دوش کشیدند و البته این بار تکواندوکاران هم سهم زیادی در این کار داشتند. در جریان بازیهای پاریس بودند ورزشکارانی که مدالی نگرفتند اما خوش درخشیدند مانند مهدی الفتی که در نخستین حضور المپیکی خود فینالیست مسابقات ژیمناستیک شد، رضا علیپور که بدون تجربه المپیکی در جایگاه چهارم سنگنوردی سرعت ایستاد و حتی شمشیربازی که با وجود ناداوری در جایگاه چهارم بخش تیمی قرار گرفت اما در نهایت آنچه در تاریخ ورزش ایران و بازیهای المپیک ماندگار میشود، مدال این بازیهاست. کسب ۱۲ مدال به نسبت تعداد ورزشکاران اعزامی به پاریس (۴۰ نفر) مقبول است اما آنچه این عملکرد را از حالت قابل دفاع خارج میکند، دستیابی به مدالها تنها در 3 رشته (با احتساب جداگانه کشتی آزاد و فرنگی) است؛ رشتههایی که همیشه مدالآور ورزش ایران در المپیک بودهاند و این بار هم قاطعانهتر این مهم را به سرانجام رساندند.
تیم ملی کشتی فرنگی ایران با ۶ سهمیه کامل راهی بازیهای المپیک شد و با کسب ۴ مدال تاریخساز شد و بهترین عملکرد را بین تیمهای حاضر از خود به جا گذاشت. تکواندو برای نخستینبار با 4 ورزشکار در 2 بخش مردان و زنان ترکیب تیم اعزامی خود به المپیک را تشکیل داد و توسط هر 4 ورزشکار خود هم صاحب مدال شد؛ مدالهایی که بعضاً ارزشی مضاعف هم داشتند، چرا که یا با تاریخسازی کسب شدند (نقره ناهید کیانی) یا طلسمشکنی (طلای آرین سلیمی).
کشتی آزاد هم اگرچه طلایی نشد اما با کسب ۴ مدال توسط 5 ورزشکار اعزامی خود به مدالآوری کاروان ایران کمک قابل توجهی کرد.
کاروان ورزش ایران به لطف این رشتهها و مدیریت تخصصی آنها، مدالهای ارزشمندی در پاریس صاحب شد اما آنچه این عملکرد را قابل نقد میکند اینکه در مجموع فقط 2 فدراسیون و 3 رشته (با احتساب جداگانه کشتی آزاد و فرنگی) در مدالآوری نقش داشتند، در حالی که پیش از این فدراسیونهای بیشتری صاحب مدال المپیک میشدند.
در المپیک توکیو ۷ مدال ایران در 5 رشته کشتی فرنگی، کشتی آزاد، کاراته، تیراندازی و وزنهبرداری به دست آمد. در المپیک ریو ورزشکاران کشتی فرنگی، کشتی آزاد، وزنهبرداری و تکواندو ایران را وارد جدول توزیع مدالها کردند. در المپیک لندن کشتی فرنگی، کشتی آزاد، وزنهبرداری، تکواندو و دوومیدانی باعث درخشش کاروان ایران شدند.
* بهترین عملکرد ایران در المپیکها پس از لندن
کاروان ایران با کسب ۱۲ مدال به کار خود در المپیک ۲۰۲۴ پاریس پایان داد و بهترین عملکرد خود را بعد از المپیک لندن به جا گذاشت.
المپیک 2024 بهترین عملکرد کاروان ایران بعد از 2012 لندن از نظر تعداد مدالهای کسب شده است. از لحاظ تعداد مدال طلا نیز این دوره بعد از لندن، در کنار المپیک 2000 سیدنی، 2016 ریو و 2020 توکیو جزو برترین دورهها برای کاروان ایران محسوب میشود.
اسامی مدالآوران ایران در المپیک 2024 بهشرح زیر است:
مدال طلا:
«آرین سلیمی» وزن 80+ کیلوگرم تکواندو، «سعید اسماعیلی» وزن 67 کیلوگرم کشتی فرنگی و «محمدهادی ساروی» وزن 97 کیلوگرم کشتی فرنگی
مدال نقره:
«مهران برخورداری» وزن 80- کیلوگرم تکواندو، «ناهید کیانی» وزن 57- کیلوگرم تکواندو، «علیرضا مهمدی» وزن 87 کیلوگرم کشتی فرنگی، «حسن یزدانی» وزن 86 کیلوگرم کشتی آزاد، «امیرحسین زارع» وزن 125 کیلوگرم کشتی آزاد و «رحمان عموزاد» وزن 65 کیلوگرم کشتی آزاد
مدال برنز:
«مبینا نعمتزاده» وزن 49- کیلوگرم تکواندو، «امین میرزازاده» وزن 130 کیلوگرم کشتی فرنگی و «امیرعلی آذرپیرا» وزن 97 کیلوگرم کشتی آزاد.
* نگاهی به مدالها و رتبه ایران در قرن 21
المپیک 2000 سیدنی: اعزام 35 نفر در 12 رشته؛ رتبه 26 با کسب 3 طلا و یک برنز در کشتی، وزنهبرداری و تکواندو
المپیک 2004 آتن: اعزام 38 نفر در 10 رشته؛ رتبه 29 با کسب 2 طلا، 2 نقره و 2 برنز در کشتی، وزنهبرداری و تکواندو
المپیک 2008 پکن: اعزام 55 نفر در 13 رشته؛ رتبه 52 با کسب یک طلا و یک برنز در تکواندو و کشتی
المپیک 2012 لندن: اعزام 53 نفر در 14 رشته؛ رتبه 12 با کسب 7 طلا، 5 نقره و یک برنز در کشتی، وزنهبرداری، دوومیدانی و تکواندو
المپیک 2016 ریو: اعزام 63 نفر در 14 رشته؛ رتبه 24 با کسب 3 طلا، یک نقره و 4 برنز در کشتی، وزنهبرداری و تکواندو
المپیک 2020 توکیو: اعزام 65 نفر در 16 رشته؛ رتبه 27 با کسب 3 طلا، 2 نقره و 2 برنز در کشتی، وزنهبرداری، تیراندازی و کاراته.
***
الگوی موفقیت یعنی مسیری که دبیر و ساعی رفتند
بدون شک بزرگترین خروجی و محصول فکری برای دورنمای مدیریت ورزش ایران از المپیک 2024 یک چیز بود؛ اعتماد به المپینها در فدراسیونهای ورزشی. ۲ فدراسیون کشتی و تکواندو همه بار ورزش ما در آوردگاه پاریس 2024 را به دوش کشیدند. آنچه علیرضا دبیر و هادی ساعی در این ۲ فدراسیون کردند نمونه کاملی از دو مدیر موفق بود؛ مردانی که هر دو در قرن جاری موفق به کسب مدال طلای المپیک شدند. دبیر با یک طلا و ساعی به عنوان موفقترین المپین همه ادوار تاریخ ایران، 2 طلا و یک برنز در کارنامهاش دارد. اگر این ۲ به عنوان ۲ متخصص قهرمان و تحصیلکرده در رأس هرم مدیریت این فدراسیونها نبودند آیا باز هم میشد چنین موفقیتی را کسب کرد؟ مسیر مشخص است و روشن. آنچه دبیر و ساعی کردند چراغ راه ورزش ایران است و باید از این به بعد در سایر فدراسیونها از چنین عناصری استفاده کرد. ورزش ایران اگر قرار است به توسعه پایدار و موفقیتآمیز در المپیکهای بعدی برسد، با تکرار این الگو قادر است دستکم، کمهزینهترین راه را برود. البته استارت این کار در فدراسیون وزنهبرداری در زمان رضازاده و هماکنون سجاد انوشیروانی خورده ولی با توجه به نسلسازی در این رشته، میشود در آینده نهچندان دور، میوه این درخت را چید. مسیر روشن و واضح است و اگر موفقیت بلندمدت میخواهیم باید از تجربه چنین فدراسیونهایی استفاده کنیم؛ سپردن کار به مردان کاردان، به آنهایی که خودشان روزی در همین ورزش، طلای جهانی و المپیک گرفتند و از مصائب کار آگاه هستند و درک میکنند درد ورزشکار چیست. راه موفقیتش چگونه هموار میشود. این تجربه گرانمایه را آنها رایگان به دست نیاوردند و حیف ورزش ما است که از این پتانسیل بیبهره بماند.
گفتوگوی «وطن امروز» با مبینا نعمتزاده، صاحب مدال برنز المپیک پاریس
برای گرفتن مدال طلا رفته بودم
زهره فلاحزاده: تیم ملی تکواندوی ایران رکوردهای بینظیری در این دوره از المپیک ثبت کرد؛ اولین مدال نقره بانوان، کسب مدال طلا پس از ۱۶ سال ناکامی و مدالآوری هر ۴ نماینده ایران. شاید باید پیش از هر سخنی به هادی ساعی، رئیس فدراسیون تکواندو تبریک گفت که در جای مناسبی نشسته و بر خلاف بسیاری از رؤسای فدراسیونها حق خودش و بچههایش را از پاریس گرفته است. اولین تکواندوکاری که روی شیاپچانگ رفت و مدال برنز گرفت، مبینا نعمتزاده ۱۹ ساله بود. شاید اسم او را کمتر کسی پیش از المپیک شنیده بود یا حتی روی مدالآوری او پس از ناکامی خیلی از رشتهها حسابی باز میکرد اما او توانست هم مدال بگیرد و هم تبدیل به دومین بانوی برنزی ایران در تاریخ تکواندوی المپیک شود.
«وطن امروز» با مبینا نعمتزاده پس از کسب مدال برنز گفتوگو کرد.
***
* اولین مدال المپیک در سن ۱۹ سالگی؛ خودت این باور را داشتی که بتوانی به این موفقیت برسی؟
من هم به خودم و هم به تواناییهایم باور داشتم. میدانستم قهرمانان بزرگ همگی اولین مدال المپیکشان را در سن کم گرفتهاند و این موضوع به من خیلی انگیزه میداد. افرادی که در کنارم بودند، مربیام، استاد ساعی، خانواده و مخصوصاً پدرم این اعتماد را به من میدادند و مرا لایق گرفتن مدال طلای المپیک میدانستند. آنها به من مدام گوشزد میکردند که تو لیاقتش را داری و همین هم باعث شد من به این خودباوری برسم.
* از شکست حریف سرسخت اسپانیاییات بگو؛. چطور توانستی مقابل نایب قهرمان دوره قبل به این تفکر برسی که شکستش میدهی؟
برای مبارزه و رویارویی با حریف اسپانیایی ثانیه به ثانیه برنامهریزی کرده بودم. همین برنامهریزی دقیق باعث شد او نتواند مقابل من حرفی برای گفتن داشته باشد. تمام حرکات او را آنالیز کرده بودم. حتی دیگر میدانستم او وقتی رقص پا میرود چه حرکتی را انجام میدهد و همین یکی از دلایلی بود که توانستم شکستش بدهم.
* به نظر میرسید مقابل حریف چینی هم میتوانستی پیروز شوی و به فینال بروی؛ نظر خودت چیست؟
حق من در این مسابقات واقعاً فینالیست شدن بود و فقط برای مدال طلا به این مسابقات رفته بودم. از آمادگی بدنی خیلی بالایی برخوردار بودم و وزن خیلی زیادی کم کرده بودم. این بار سرحالترین بدن را در وزن کم کردن داشتم. در واقع خیلی برنامهریزی شده، حساب شده و علمی وزن کم کرده بودم و این باعث شده بود بدن خوبی برای مبارزه کردن داشته باشم. اصلاً از نظر بدنی مقابل حریف چینی کم نیاوردم و راند دوم واقعاً او ضربه افترگالیو (بعد از قطع) زد و همه شاهد بودند اما دیگر اتفاقی است که افتاده و شکست خوردم. یک چیزهایی دست ما نیست و نظرات داوری هم تحت کنترل من نیست. این شکست را به فال نیک میگیرم. شاید برای من زود بود که فینالیست المپیک شوم یا طلای این رقابتها را کسب کنم. اصلاً دلسرد نمیشوم و تمام تلاشم را میکنم، چون در المپیک بعدی ۲۲ ساله هستم و میتوانم در این سن مدال طلا را از آن خودم کنم.
* پس به مدال طلای المپیک بعدی فکر میکنی؟
دقیقاً از وقتی که از سکوی المپیک پایین آمدم به فکر المپیک بعدی بودم که بتوانم در لسآنجلس با برنامهریزی دقیق و در یک وزن بالاتر یعنی منفی ۵۷ کیلوگرم مدال طلا را کسب کنم. این را میدانم که تنها حرف زدن ملاک نیست و باید برای رسیدن به خواستهام تلاش کنم و طبق برنامهریزی پیش بروم.