گروه سیاسی: بالاخر پس از گمانه‌زنی‌های بسیاری که پیرامون اعضای کابینه دولت پزشکیان وجود داشت، در نهایت وی اسامی کابینه خود را 21 مرداد به مجلس ارائه داد تا نمایندگان مجلس طبق قانون، یک هفته زمان برای بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی در کمیسیون‌های تخصصی اختصاص دهند و سپس نوبت به بررسی برنامه‌های کلی دولت و همچنین صلاحیت وزرا در صحن علنی مجلس فرا برسد؛ مرحله‌ای که صبح دیروز (27 مرداد) با حضور مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم در مجلس شورای اسلامی آغاز شد.

بر اساس اخباری که در خلال هفته گذشته از جلسات کمیسیون‌های تخصصی با وزرای مربوط به گوش رسیده بود، از 19 وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور، 16 وزیر توانسته بودند نظر مثبت اعضای کمیسیون‌ها را جلب کنند و تنها 3 وزیر موفق نشدند آرای کمیسیون‌های تخصصی را به دست آورند؛ محسن پاک‌نژاد وزیر پیشنهادی نفت، سیدمحمد اتابک وزیر پیشنهادی صمت و محمدرضا ظفرقندی وزیر پیشنهادی بهداشت. در این میان درباره احمد میدری، وزیر پیشنهادی کار هم که شواهد نشان می‌داد احتمال رأی اعتماد به او چندان زیاد نیست به نظر توانسته نظر مثبت کمیسیون اجتماعی را کسب کند. 

به این ترتیب مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته و در مرحله کمیسیون‌های تخصصی نشان داد که شیوه تعاملی و البته بر اساس وظایف قانونی را در برابر دولت چهاردهم در پیش گرفته است. با این وجود طبق قانون، باید تایید یا عدم تایید صلاحیت وزرا با حضور تمام نمایندگان و در صحن علنی مجلس مورد بررسی گیرد که با توجه به جوی که دیروز در مجلس شاهد بودیم، به نظر می‌رسد وزرای نفت و صمت همان‌طور که در کمیسیون‌های تخصصی نیز رای نیاوردند، شانس کمی برای تایید در مجلس خواهند داشت اما میدری گزینه پیشنهادی وزارت کار که مورد تایید کمیسیون اجتماعی قرار گرفته، اندکی شانس خود را برای گرفتن رای مثبت نمایندگان مجلس بالاتر برده است.

با آنکه برخی تصور می‌کردند با توجه به تمایز دیدگاه‌های جناحی دولت با اکثریت مجلس، شاهد حاشیه‌هایی در بررسی برنامه کلی دولت و همین‌طور صلاحیت وزرای پیشنهادی باشیم، دیروز مجلس یک روز بی‌حاشیه را پشت سرگذاشت که تمرکز اصلی آن روی مباحث تخصصی بود تا مسائل سیاسی و حاشیه‌هایی از این دست. 

* چهارشنبه، روز رأی‌گیری کابینه

به هر حال دیروز 27 مرداد نخستین روز از جلسه بررسی برنامه‌ها و صلاحیت وزرای پیشنهادی برگزار شد که طبق ماده ۲۰۴ آیین‌نامه داخلی مجلس، ابتدا برنامه و خط مشی و اصول کلی دولت و ترکیب هیات وزیران مورد بررسی قرار گرفت و پس از توضیحات رئیس‌جمهور و اظهارات مخالفان و موافقان، مجلس وارد بررسی برنامه‌‏ها و صلاحیت هر یک از وزیران به ترتیب حروف الفبای وزارتخانه شد.

در جلسه دیروز ابتدا محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی دقایقی به سخنرانی پرداخت و ضمن خیرمقدم به رئیس‌جمهور و توضیحاتی درباره روند بررسی برنامه‌‌ها و صلاحیت ۱۹ وزیر پیشنهادی، گفت: رای‌گیری برای کابینه پیشنهادی چهارشنبه هفته جاری انجام خواهد شد که امیدوارم با یک همدلی و بررسی‌های دقیق بتوانیم در پایان وقت قانونی کار بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی را به اتمام برسانیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین با اشاره به جلسات هفته گذشته کمیسیون‌های مجلس با وزرای پیشنهادی برای بررسی برنامه‌های آنها گفت: هفته گذشته جلسات بسیار مفصل، دقیق و منظم بین وزرای پیشنهادی و همه کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد که این جلسات حداقل از 8 صبح تا 8 شب و بعضا تا ساعاتی بیشتر ادامه داشت و شناخت خوبی از بعد کارشناسی بین نمایندگان و وزرای پیشنهادی حاصل شد.

در ادامه رئیس‌جمهور که هفته گذشته با ارسال نامه‌ای وزرای پیشنهادی خود برای دولت چهاردهم را اعلام کرده بود، با حضور در صحن علنی مجلس از برنامه‌های دولت و وزرای پیشنهادی خود دفاع کرد.

مسعود پزشکیان در بخشی از اظهارات خود با بیان اینکه «دولت وفاق ملی» را به مجلس معرفی کرده‌ایم، افزود: دولتی که خود را دولت همه مردم ایران می‌داند موظف به تامین حقوق شهروندی همه ایرانیان است. التزام به قانون اساسی و اهداف سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی مصوب رهبری و تحقق برنامه هفتم توسعه محورهای همگرایی میان دولت و سایر قوا خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه رسالت و وظیفه ما ایجاد آرامش در جامعه است،‌ تصریح کرد: مردم اگر بدانند ما با تمام وجود به دنبال حل مشکلات آنان هستیم و تبعیض نژادی، قومی و منطقه‌ای برای آنان قائل نشویم، محکم پشت حکومت خواهند ایستاد. این کار جز با وفاق و همدلی ممکن نیست. غیرممکن است با روند گذشته وضعیت فعلی را اصلاح کنیم. باید دست از کارهای قبلی برداریم.

* زیاد بلد نیستم حرف بزنم

از حواشی جلسه دیروز بهارستان مربوط به زمان پایان سخنرانی رئیس‌جمهور بود. وی که سابقه چندین دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی را دارد، با لحنی صمیمانه خطاب به نمایندگان گفت: از اینکه حوصله به خرج دادید و سخنانم را شنیدید، تشکر می‌کنم. البته ببخشید زیاد بلد نیستم حرف بزنم و تا می‌خواهم از روی کاغذ بخوانم، بدتر می‌شود.

پس از اتمام سخنرانی مسعود پزشکیان در صحن مجلس، تذکرات کوچک‌زاده و سلیمی به خط مشی دولت آغاز شد؛ تذکراتی که به صورت مشترک یک چیز را بیان می‌کرد، آیا برنامه رئیس‌جمهور همان برنامه هفتم و سند چشم‌انداز است یا برنامه دیگری در کار است که ما آن را ندیده‌ایم؟

* موافقان و مخالفان چه گفتند؟

در ادامه جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مخالف و موافق با برنامه‌ها و اصول کلی دولت چهاردهم به بیان نظرات خود پرداختند. حسینعلی حاجی‌دلیگانی، محمدقسیم عثمانی، روح‌الله ایزدخواه، مرتضی محمودی، مسلم صالحی، مجید نصیرپور و احمد فاطمی از جمله نمایندگان مخالف بودند. همچنین محمدمهدی فروردین، روح‌الله متفکرآزاد، سیدجلیل میرمحمدی، رضا علیزاده، سارا فلاحی، شاهرخ رامین، علی بابایی، رحیم زارع و مهرداد گودرزوند نیز از نمایندگان موافق بودند.

حاجی‌دلیگانی از نمایندگان مخالف با بیان اینکه انتظار داشتیم رئیس‌جمهور امروز بالاخره برنامه‌های دقیق خود را بیان کند، خطاب به پزشکیان پرسید: آقای رئیس‌جمهور! برای مسکن چه برنامه‌ای دارید؟ برای رانت چندنرخی بودن ارز چه راهکاری دارید؟ دولت چه برنامه‌ای برای یارانه‌های پنهان و آشکار دارد؟ موضوع اتباع بیگانه و خدمات و انرژی که مصرف می‌کنند برای مردم مهم است. نمی‌گویم همه اینها بروند اما خدمات کشور باید در مرحله اول برای ایرانیان باشد.

محمدقسیم عثمانی نیز با بیان اینکه «مردم به تغییر رای دادند و به جریان اصلاح‌طلبی روی آوردند اما ترکیب کابینه رئیس‌جمهور هرگز نشان‌دهنده تغییر و تحول در هیچ حوزه‌ای نیست»، گفت: وفاق ملی با جمع اضداد محقق نمی‌شود. شما دولت اشتراکی تشکیل داده‌اید و دولت اشتراکی خیلی زود ناهماهنگی به دنبال خواهد داشت.

روح‌الله ایزدخواه هم با اشاره به اینکه در روزهای اخیر شاهد طرح انتقادات تندی از جناح اصلاحات به رئیس‌جمهور بودیم که چرا از عناصر تندرو استفاده نشده است که اتفاقا این از نقطه قوت کابینه است، افزود: دولت و مسؤولیت در جمهوری اسلامی کاسبی اقتصادی و سیاسی نیست و امروز چوب تندروی و افراط را از 2 جناح سیاسی در کشور خورده‌ایم آن هم در شرایطی که رهبری به صراحت فرمودند تقسیم‌بندی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی را قبول ندارند و امسال از دوقطبی‌سازی پرهیز دادند.

مرتضی محمودی با یادآوری اینکه اگر به عنوان مخالف صحبت می‌کنیم به معنای مخالفت با رئیس‌جمهور و کابینه و شکل‌گیری دولت نیست، گفت: ما نمایندگان مطابق با منویات رهبری در هماهنگی کامل از دولت حمایت می‌کنیم و کمک دولت بویژه شخص دوست‌داشتنی و عزیز آقای پزشکیان خواهیم بود، منتها نقد سازنده داریم و اگر خلأ و اشکالی باشد آن را مطرح می‌کنیم.

مسلم صالحی نیز با بیان اینکه انتظار داشتیم کابینه آقای پزشکیان تخصصی‌تر بود، افزود: برنامه‌های وزرا در کمیسیون‌ها به شکل کلی ارائه شد. این امکان وجود داشت که وزرا تخصصی‌تر معرفی شوند. متاسفانه برخی رزومه‌های وزرای پیشنهادی ضعیف است.

مجید نصیرپور هم گفت: آقای پزشکیان به جوانان وعده دادند اما متوسط سن کابینه حدود ۶۰ سال است. ایشان همچنین به بانوان قول دادند اما از آنها در جایی غیرتخصصی استفاده می‌کنند.

همچنین فاطمی عنوان کرد: تردید ندارم سنگ بنایی که رئیس‌جمهوری بنیان نهادند به سرانجام نیکو ختم می‌شود و این را ایمان دارم اما به شرط آنکه تک تک اعضای کابینه دولت علاوه بر اسناد بالادستی و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، به برنامه‌ها، شعارها و رویکردهای رئیس‌جمهوری باور داشته باشند.

محمدمهدی فروردین از نمایندگان موافق نیز با اشاره به اینکه به تعبیر مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهور شخصیتی فرزانه، صادق، مردمی و دانشمند است، افزود: ایشان با شعار دعوا نکنیم و کنار هم باشیم روی کار آمد و ما باید ضمن نظارت بر عملکرد دولت، یاریگر او باشیم.

روح‌الله متفکرآزاد هم با بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران آنقدر مستحکم است که می‌تواند سلایق مختلف را در جایگاه‌های متعدد و متکثر حکمرانی ببیند، تاکید کرد: رئیس‌جمهور در معرفی کابینه سلایق مختلف را دید و به شعار وفاق ملی عمل کرد.

سیدجلیل میرمحمدی هم با اشاره به اینکه رهبر انقلاب فرمودند «موفقیت دولت موفقیت همه ما است و همه باید به ایشان کمک کنند» گفت:  تکلیف همه ما روشن است. بهترین و موثرترین وعده‌ای را که یک رئیس‌جمهور می‌تواند بدهد، آقای پزشکیان داده است. دولت ایشان دولت وفاق ملی است. بدنه دولت بسیار گسترده است و حتما از تمام ظرفیت‌های نظام استفاده خواهد شد.

رضا علیزاده نیز گفت: دولت وفاق ملی بعد از چند دهه دارد در کشور اتفاق می‌افتد و باید قدردان این حرکت باشیم. چند دهه است هیچ‌کس نخواست این اقدام را انجام دهد و هزینه آن را پرداخت کند.

سارا فلاحی هم با بیان اینکه «کابینه پیشنهادی دولت متناسب با شرایط و مطالبه جامعه تعیین شده است»، اظهار کرد: کابینه آقای دکتر پزشکیان مانند اسلاف گذشته خود دارای نقاط قوت و ضعف است و اگر انصاف داشته باشیم باید اعلام کنیم نقاط قوتش بر نقاط ضعفش تسلط دارد.

شاهرخ رامین نیز با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور طبق عهدی که با مردم بسته بود، کابینه‌ای به مجلس معرفی کرد که مبتنی بر وفاق ملی تشکیل شده است، تصریح کرد: با توجه به شرایط منطقه و حساسیت اقدام ایران در مقابل رژیم صهیونیستی، مجلس کمک کند دولت یکپارچه و قوی با رای بالا کار خود را شروع کند و دولت وفاق ملی با اعتماد کامل مجلس شورای اسلامی شکل گیرد.

علی بابایی‌کارنامی هم گفت: رئیس‌جمهور به معنای واقعی و با نگاه کارشناسی دولت وفاق ملی و همدلی را انتخاب کرد و باید از آن حمایت کنیم، چون وفاق ملی و همدلی در معرفی کابینه رعایت شده است.

رحیم زارع نیز با اشاره به اینکه انتخاب وزرای پیشنهادی بدون نگاه حزبی بوده است، افزود: تیم اقتصادی رئیس‌جمهور اوضاع و احوال خوبی دارد. امروز بحث پزشکیان نیست، مساله، خواسته‌های یک ملت است.

مهرداد گودرزوندچگینی هم اظهار کرد: آقای دکتر پزشکیان ثابت کردند با انتخاب کابینه فراجناحی عملا در پی پیاده‌سازی قول‌ها و گفتمان انتخاباتی هستند. آقای پزشکیان! از اینکه به ۲ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعتماد کرده‌اید، مانند آقای مهندس نوری‌قزلچه که سوابق درخشان کشاورزی دارند و به عنوان وزیر پیشنهادی کشاورزی معرفی شدند، تشکر می‌کنیم.

همچنین در جریان جلسه علنی دیروز، 2 نماینده مجلس در تذکرات جداگانه‌ای از ارائه نکردن برنامه مشخصی از سوی رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی انتقاد کردند که محمدباقر قالیباف در پاسخ درباره ارائه نشدن برنامه‌ای از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی گفت کلیت برنامه دولت چهاردهم بارگذاری شده و نمایندگان دیده‌اند و برنامه وزرای پیشنهادی هم موجود است.

* پزشکیان: اصول من حق و عدالت است

پس از شنیدن نظرات نمایندگان موافق و مخالف، مسعود پزشکیان در دفاع از برنامه‌های خود به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: من در تمام دوره‌ای که امکان و فرصت بود، تلاش نکردم عیب‌ها را بزرگ و مطرح کنم که بهانه دست بیگانگان دهم تا از بحث‌های ما سوءاستفاده کنند. من به مردم و به شما هم قول می‌دهم و در زندگی هم چنین بودم که امکان ندارد دروغ بگویم یا به حرفی که زدم، پایبند نباشم. من همیشه به بی‌عدالتی‌ها در هر حالتی حمله و از حق مردم و مذاهب و قومیت‌ها دفاع کردم. آن زمان که کسی جرأت نداشت این حرف‌ها را بزند، من باور داشتم و حرف زدم. من به حق و عدالت در جامعه اعتقاد دارم.

وی افزود: وقتی من را برای گفت‌وگوهای انتخاباتی فراخواندند، گفتم اصولی دارم و آن حق و عدالت است و برای آن اصلاحات می‌کنم و برای آن بشدت به اصلاحات معتقدم. امام حسین(ع) وقتی به کربلا می‌رفت فرمود مگر نمی‌بینید به حق عمل نمی‌کنند؟ وقتی جامعه‌ای داشته باشیم که حق در آن نادیده گرفته شود، بر هر مسلمانی و هر کسی که حسینی است وظیفه است قیام کند و اصلاح انجام دهد. همچنان که امام حسین(ع) این را می‌فرماید.

رئیس‌جمهور یادآور شد: برادری که اینجا می‌گوید این وزرا سلایق مختلف دارند، باید در پاسخش گفت هر سلیقه‌ای داشته باشند، وقتی به قانون عمل شود، دیگر سلایق معنی ندارد. ما پایبند به چشم‌انداز و سیاست‌های کلی ابلاغی رهبری هستیم. در میدان عمل باید امتحان‌مان کنید. 20 سال است قرار است در چشم‌انداز اول شویم اما چه شد؟ فقط با هم دعوا و یکدیگر را نقد کردیم. ما باید به آن پیمانی پایبند باشیم که رهبری انقلاب ترسیم کرده‌اند. قدم اول و رمز موفقیت این است که دست به دست هم دهیم، بویژه که در وضعیتی از نظر اقتصادی و اجتماعی قرار داریم که نباید دعوا کنیم، بلکه باید با هم مقابل این تهاجمات بایستیم.

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش گفت: از شما می‌خواهم به همه وزرای پیشنهادی با قدرت رای دهید تا بسیج شویم و در مسیری که رهبری انقلاب مشخص کرده‌اند یکصدا در برابر تهاجمات و تهدیدات بایستیم. ما نیاز به وحدت داریم. ما نیاز داریم عقده‌ها و گره‌های گذشته را کنار بگذاریم و دست به دست هم دهیم و این راه سختی را که در پیش داریم طی کنیم. من نمی‌خواهم عدد و رقم بگویم اما باور کنید راه آسان نیست.

وی یادآور شد: همه وزرایی که پیشنهاد شدند با این باور آمدند که در این مسیر حرکت کنند. در همه مراحل انتخاب وزرا مشورت‌های لازم را با همه کسانی که باید، انجام دادیم. حداقل در تمام موارد، مشورت‌ها را در سطح بالا انجام دادیم و بدون مشورت به اینجا نیامده‌ایم. عیب و مشکل هم داریم اما الان اگر بخواهیم گیر دهیم، به هرکسی می‌شود این گیرها را داد. ما برای ایران و برای این مملکت، آنچه را که به آن معتقد هستیم که رضایت مردم باشد، با تمام وجود پیگیری می‌کنیم تا آنان راضی شوند و نژاد و قبیله و جناح و حزب برای ما مهم نیست.

رئیس‌ دولت چهاردهم همچنین گفت: دلم می‌خواهد آنطور که بوده‌ام باشم. نمی‌خواهم تغییری در رفتار و نوع زندگی‌ام ایجاد کنم و خودم را بالاتر و برتر از کسی بدانم. من به ‌عنوان دوست و برادر شما هستم و از شما می‌خواهم به عنوان دوست و برادر برخورد کنید. به وزرای پیشنهادی به عنوان دوست نگاه کنید و آنان را کمک کنید و بپذیرید. قبول دارم ما اشتباه داریم، چون معصوم نیستیم. ما به حق و عدالت معتقدیم و نمی‌خواهیم حق هیچ‌کس را در مملکت ضایع کنیم و نادیده بگیریم. کمک کنید همه وزرای پیشنهادی رای بیاورند. به آنان که گیر می‌دهید، بیشتر کمک کنید.

رئیس‌جمهور از تمام زمان ۲ ساعت و نیمه‌ای که در اختیار داشت استفاده نکرد و یک ساعت آن را در اختیار نمایندگانی قرار داد که با برنامه‌ها و وزرای پیشنهادی او موافق بودند. به این ترتیب برخی نمایندگان از این فرصت برای دفاع از وزرای پیشنهادی استفاده کردند، مانند هاشمی‌نیا، نماینده مردم خرم‌آباد که با توجه به امکان عدم تایید صلاحیت وزیر پیشنهادی نفت، در سخنانش به دفاع از او پرداخت و گفت: آقای پاک‌نژاد از دل وزارت نفت آمده و در این کار متخصص است و می‌تواند در تولید، فروش و توزیع، ناترازی موجود را رفع کند. همچنین پوردهقان از دیگر نمایندگان موافق نیز از کلیت کابینه دفاع کرد و ذیل این دفاع، سخنانی در تجمید از گزینه پیشنهادی وزیر صمت انجام داد. غلامرضا تاجگردون نیز از جمله نمایندگان موافقی بود که طی سخنانی گفت باید از کابینه پزشکیان برای ایران حمایت کنیم.

پس از پایان سخنان رئیس‌جمهور و همین‌طور نمایندگان موافق و مخالف، مجلس در نوبت عصر وارد بررسی برنامه‌‌ها و صلاحیت هر یک از وزیران به ترتیب حروف الفبای وزارتخانه‌ها شد که بر همین اساس، وزرای پیشنهادی آموزش‌و‌پرورش و ارتباطات در صف اول قرار گرفتند تا صلاحیت‌شان مورد بررسی قرار گیرد. در جریان بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش،‌ محمدباقر قالیباف گفت: «با توجه به اینکه در بررسی برنامه وزیر پیشنهادی آموزش‌و‌پرورش نماینده مخالفی ثبت‌نام نکرده است، وزیر پیشنهادی به تشریح برنامه‌ها و دفاع از خود می‌پردازد». بر همین اساس علیرضا کاظمی به تشریح برنامه‌های خود پرداخت. سپس نوبت به گزینه پیشنهادی وزارت ارتباطات رسید که در ابتدای این جلسه احمد راستینه با اشاره به مخالفت کمیسیون فرهنگی با برنامه‌های وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت پس از بررسی‌های متعدد پیرامون برنامه‌ها و صلاحیت ستار هاشمی، صلاحیت او مورد تایید اعضای کمیسیون قرار نگرفت. از طرف دیگر زهرا سعیدی نظر کمیسیون صنایع و معادن درباره وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات را قرائت کرد و از موافقت این کمیسیون با برنامه‌های  ستار هاشمی خبر داد.