بازی سیاسی مکرون با دوروف؟
به نظر میرسد رئیسجمهور فرانسه، با بازداشت موسس و مدیر شبکه پیامرسان تلگرام، فرصت خوبی برای فرافکنی بحران سیاسی بغرنج کشورش پیدا کرده است. امانوئل مکرون دیروز در نخستین واکنش به دستگیری پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام در بدو ورود به پاریس مدعی شد این بازداشت با دلایل سیاسی نبوده است. مکرون که تقریبا 2 شبانهروز برای این واکنش حداقلی به این رخداد که تیتر اول رسانههای جهان شده، تاخیر داشت، در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شد فرانسه بشدت به آزادی بیان متعهد است. با این حال او نوشت: «آزادیها در رسانههای اجتماعی و زندگی واقعی، در چارچوب قانون اعمال میشوند تا از شهروندان محافظت شود و به حقوق اساسی آنها احترام گذاشته شود».
مکرون تلاش کرد در موضوع دستگیری دوروف، گناه را به گردن جریان اطلاعات نادرست بیندازد و گفت: «این به هیچوجه یک تصمیم سیاسی نیست. تصمیمگیری در این باره به عهده قضات است».
دوروف با حکم دادستانی فرانسه تحت اتهاماتی مبنی بر مشارکت تلگرام در پولشویی، قاچاق مواد مخدر و سایر جرائم بازداشت شده است. با این حال مقامات ارشد روسیه، دستگیری دوروف را سیاسی و نشاندهنده استاندارد دوگانه غرب درباره آزادی بیان میدانند.
دیمیمتری مدودف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در کانال تلگرامی خود در واکنش به بازداشت موسس تلگرام نوشت: «برخلاف مارک زاکربرگ که با اداره تحقیقات فدرال آمریکا (افبیآی) همکاری میکند، دوروف برای دشمنان روسیه غیرقابل پیشبینی و خطرناک است و هیچ شباهتی به ایلان ماسک یا مارک زاکربرگ
ندارد».
از سوی دیگر، ادوارد اسنودن، کارمند سابق و افشاگر اسناد آژانس امنیت ملی آمریکا در بیانیهای با اشاره به دستگیری دوروف در فرانسه، مکرون را به گروگانگیری متهم کرد. وی در این بیانیه این اقدام را تجاوز به حقوق بشر خواند. ایلان ماسک، مالک شبکه ایکس هم دستگیری نفر اول شبکه تلگرام را نشانه سقوط آزادی بیان در اروپا دانست.
***
هشدار گروسی درباره اوجگیری رقابت هستهای
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داد رژیم عدم اشاعه هستهای در جهان بیش از هر زمان دیگری از زمان پایان جنگ سرد تحت فشار است، زیرا کشورهایی که به زعم او مهم هستد، آشکارا درباره توسعه سلاحهای اتمی صحبت میکنند. به گفته رافائل گروسی، روابط متشنج بین آمریکا با روسیه و چین و همچنین درگیری در منطقه خاورمیانه، فشارهای بیسابقهای را بر معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای که در سال ۱۹۶۸ امضا شد و هدف آن محدود کردن توسعه زرادخانه اتمی جهان بود، وارد کرده است.
وی در مصاحبه با روزنامه انگلیسی فایننشالتایمز گفت: «من فکر نمیکنم در دهه ۱۹۹۰ از کشورهای مهم میشنیدید که بگویند «خب، چرا ما هم سلاح هستهای نداریم؟» اما اکنون این کشورها درباره آن بحث علنی دارند که قبلا چنین نبود. آنها آشکارا این حرف را بیان میکنند. این را به مطبوعات میگویند. سران کشورها به امکان بازنگری در کل این موضوع اشاره میکنند».
وی به چند عامل در افزایش علاقه به توسعه سلاحهای اتمی در میان کشورهای قدرتمند اشاره کرد اما در عین حال افزایش تنشها و احتمال تضعیف اتحادها و ناچاری کشورها برای دفاع از خود را عواملی برای تمایل به تسلیح هستهای خواند. گروسی در پایان خاطرنشان کرد در حال رایزنی با کشورها درباره اهمیت رژیم منع اشاعه هستهای است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی که همچنان بازرسانش در ایران حضور دارند، تاکید دارد هیچ مدرکی دال بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال توسعه یا حرکت به سمت برنامه تسلیحاتی است، ندارد.
در همین گزارش اشاره شده در حال حاضر کشورهای اروپایی بیشترین انگیزه و تمایل برای افزایش بازدارندگی خود در برابر روسیه به واسطه تسلیحات اتمی را دارند.
***
روسیه در حال بازنگری دکترین هستهای
وزیر خارجه روسیه دیروز گفت آمریکاییها در جریان هستند که روسیه در حال بازنگری دکترین هستهای خود است. سرگئی لاوروف با اشاره به احتمال وقوع جنگ سوم جهانی گفت: «آمریکاییها هر زمان که از جنگ سوم جهانی سخن میگویند، به دلایلی همیشه آن را به اروپا مرتبط میدانند، انگار که این اتفاق تنها در این قاره روی خواهد داد».
او سپس درباره دکترین هستهای روسیه توضیح داد: «درک این نکته بسیار مهم است که ما دکترین خود را داریم؛ شامل دکترین استفاده از سلاح هستهای که اتفاقا در حال حاضر در دست بازبینی است و سران آمریکایی از آن اطلاع دارند».
پیش از این ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه نیز اعلام کرده بود مسکو ممکن است با توجه به شرایط جهانی، تغییراتی در دکترین هستهای خود اعمال کند. وی در این باره گفت در برخی کشورهای غربی، استفاده از بمبهای کوچک هستهای در آینده در دست بررسی است.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز اخیرا تأیید کرده بود مسکو میتواند تغییراتی در دکترین هستهای خود انجام دهد. به گفته ریابکوف، این تغییرات در ارتباط با تشدید تنشها توسط رقبای روسیه خواهد بود.