گروه فرهنگ و هنر: روز گذشته با اتمام سوگواریهای محرم و صفر، مخاطبان رادیو شاهد بازگشت مجدد یکی از قدیمیترین و پرمخاطبترین برنامههای رسانه ملی بودند؛ برنامهای با عنوان «صبح جمعه با شما» که سابقه تولیدش به ابتدای دهه 50 میرسد اما به جرأت میتوان اذعان کرد دوران اوج این برنامه شاد و مفرح به دهههای 60 و 70 باز میگردد؛ روزگاری که بسیاری از خانوادهها و مخاطبان همیشگی رادیو صبحهای جمعه با عشق و علاقه منتظر پخش آن میشدند و شخصیتهایی آن تا سالها در ذهن مردم ماندگار شد. از «آقای مُلَوَّن» و «داداشی تاکاشی» گرفته تا «آقای دست و دلباز» و «غضنفر لوپو»؛ همگی شخصیتهایی بودند که نه تنها لحن و لهجههایشان، بلکه تکیهکلامهایشان نیز در ادبیات روزمره راه پیدا کرده بود.
در کنار تیپها و شخصیتهای گوناگون و مختلف، گویندگان بزرگی نیز در این برنامه حضور داشتند که رخت سفر بر تن کردند و به دیار باقی شتافتند؛ هنرمندانی چون منوچهر نوذری، فرهنگ مهرپرور، عزتالله مقبلی، حسین عرفانی، شهلا ناظریان و بسیاری دیگر، اما آنچه قابل تامل است اینکه با گذشت نیم قرن همچنان «صبح جمعه با شما» به عنوان یکی از جذابترین و پرمخاطبترین برنامههای رادیو به کارش ادامه میدهد و با وجود تغییر نسلهای مختلف همچنان به ذائقه مخاطبان شیرین و بامزه میآید؛ برنامهای که در مقاطع مختلف متوقف شده و مجدد روی آنتن رفته است، حتی در یک دوره با بیسلیقگی مدیران وقت رادیو نام این برند ماندگار تغییر کرد اما مجدد با اهتمام ویژه بزرگان و اهالی رادیو به نام اصلی بازگشت.
سابقه تولید برنامه «صبح جمعه با شما» به سالهای پیش از انقلاب و راهاندازی رادیو دریا در سال 1351 بازمیگردد که هدف از راهاندازیاش، راهنمایی مسافران تابستانی شمال ایران و ارائه اطلاعات آب و هوایی، وضعیت جاده، نشانی مراکز اقامتی، تفریحی و درمانی برای ایشان و همچنین پخش موسیقی و برنامههای تفریحی برای آنها بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برنامههای این رادیو متوقف شد اما پس از چند سال در تابستان 1364 تیمی با سرپرستی احمد شیشهگران دوباره رادیو دریا را در چالوس راهاندازی کرد. این گروه وظیفه داشتند با تولید برنامههای شاد، فضای مفرحی را برای مسافران شمال کشور فراهم کنند.
تاثیرگذاری وسیع برنامه تولید شده توسط این گروه برنامهساز موجب شد اواخر سال 64 که گروه ورزش و تفریحات در رادیو ایران شکل گرفت، به صورت جدیتری به چنین برنامههایی توجه شود و از بهار 65 نطفه برنامه «صبح جمعه با رادیو» به این شکل بسته شد و در سالهای طولانی با تهیهکنندگی سعید توکل و سردبیری احمد شیشهگران فعالیت کرد؛ برنامهای که مدتی بعد تغییر نام داد و «صبح جمعه با شما» خوانده شد.
در طول سالهای فعالیت «صبح جمعه با شما» که با نقش محوری منوچهر نوذری، احمد شیشهگران، سعید توکل و صادق عبداللهی همراه بود، اگرچه مخاطب رادیو به واسطه گسترش سایر ابزارهای ارتباطی کاهش یافت اما این برنامه همچنان مخاطب وفادارش را داشت و به همین دلیل سرمایهگذاری روی این برنامه رادیویی ادامه یافت.
در سالهای پخش این برنامه چهرههای پیشکسوتی نظیر منوچهر نوذری، رضا عبدی، منوچهر آذری، فرهنگ مهرپرور و... در نقشهای معروفی چون آمیز عبدالطمع، ملون، دست و دلباز، کارمند کوچولو، اوس عباسآقا و... به ستارههای ماندگار این برنامه تبدیل شدند و حتی برخی از این کاراکترها به برنامههای کمدی تلویزیون نیز راه یافتند.
با این حال، این ستارهها نیز یک به یک خاموش شدند و سال 1378 با تقسیم گروه تولید «صبح جمعه با شما» به 2 گروه،این برنامه به شکل موقت تعطیل شد تا سال 82 که با عنوان «جمعه ایرانی» روی آنتن رفت، البته این بار در کنار هنرمندان پیشکسوت، جوانهای بااستعداد نیز حضور موثری داشتند و توانستند مخاطب این برنامه را پس از سکتهای نسبتا طولانی بازگردانند.
در این میان با تغییرات مدیریتی در رادیو، به یک باره اعلام شد تولید و پخش برنامه «جمعه ایرانی» 6 ماه متوقف میشود؛ برنامهای که با احتساب سالهای پخش شده تحت عنوان «صبح جمعه با شما»، بیش از 3 دهه عمر داشت و به یک باره به دلیل خطوط قرمزی که ظاهراً به سازندگان این برنامه ابلاغ شده بود، به پایان رسید.
بهنام احمدپور، مدیر وقت رادیو ایران درباره برنامه «جمعه ایرانی» که هر هفته جمعهها از شبکه رادیو ایران پخش میشد و به یکباره پخش آن متوقف شد، عنوان کرده بود: خود عوامل این برنامه خواستند برنامه را به صورت مجدد طراحی کنند! ما هم پیش از این و قبل از نوروز بیان کرده بودیم جدول پخش جدیدی را قرار است طراحی کنیم و همچنین میخواهیم تغییراتی اساسی در شبکه رادیو ایران داشته باشیم، بنابراین دوستان در برنامه «جمعه ایرانی» خودشان خواستند به دلیل اینکه این برنامه را سالهاست روی آنتن میبرند، در آن تغییراتی داشته باشند و حالا قرار است از اول مهر دوباره پخش شود.
وی درباره این برنامه که پیش از آن چندین بار با حذف قسمتهایی از برنامه روی آنتن رفته بود، گفته بود: برنامه «جمعه ایرانی» از جمله برنامههایی است که ما به آن علاقه داریم و مخاطب دارد اما همه برنامهها باید با سیاستهای سازمان هماهنگ باشند. سعید توکل، تهیهکننده این برنامه نیز چون از برنامهسازان قدیمی رادیو است، همیشه با سازمان هماهنگ بوده اما نکته اینجاست که اگر قسمتهایی حذف میشده، به این دلیل بوده که چون برنامه «جمعه ایرانی» با چند روز فاصله قبل از پخش ضبط میشده، برای پخش امکان داشته شکل موضوعی که درباره آن برنامه ساخته شده، عوض شده باشد و ما برای به روز کردن آن به این ترتیب عمل میکردیم!
این در حالی بود که سعید توکل به طور خاص علت توقف 6 ماهه برنامه «جمعه ایرانی» را بالا رفتن آمار حذفیات یا همان سانسور شدید «جمعه ایرانی» عنوان کرده بود و با اشاره به حمایت مدیران از برنامههای طنز انتقادی، شاد و مفرح گفته بود: برنامههایی مثل «جمعه ایرانی» بدون وجود مدیرانی که طرفدار برنامههای طنز و شاد باشند، نمیتوانند دوام بیاورند و ما هم منتظریم ببینیم صلاح مسؤولان جدید که در رأس رسانه و رادیو تصمیم گیرنده هستند، چیست.
به هر شکل مهر آن سال فرا رسید و خبری از برنامه «جمعه ایرانی» نشد، ماجرایی که با واکنش منوچهر آذری از گویندگان باسابقه و قدیمی روبهرو شد. آذری در گفتوگویی در آن زمان علت عدم پخش را چنین توضیح داد: ظاهرا همه برنامههای شاد رادیو را تعطیل کردهاند و حتی مرکز نمایش هم فعالیتی ندارد. به سعید توکل، سردبیر و تهیهکننده برنامه «جمعه ایرانی» هم گفته شده بیایید برنامه داشته باشید ولی «انتقاد نکنید»؛ از آهنگهای آرشیوی استفاده کنید و... .
این گوینده پیشکسوت ادامه داد: خواستند به شکلی برنامه اجرا شود که با روحیه سعید توکل جور درنمیآمد، او هم نپذیرفت. جداً حیفم میآید از پخش نشدن این برنامه. ما در این برنامه بهترینهایی مثل فرهنگ مهرپرور، منوچهر نوذری، مهین بزرگی و... را از دست دادهایم.
با همه این فراز و فرودها، «صبح جمعه با شما» برای مردم کشورمان گنجینهای از خاطرات شیرین و برای رسانه ملی، سرمایهای ارزشمند است که با توجه به وعدههای مکرر و هر بار عملی نشدن این وعدهها این بار منتظر ماندیم ببینیم آیا این جمعه «صبح جمعه با شما» روی آنتن میرود یا خیر که این دفعه وعده عملی شد و روز گذشته برنامه رنگ آنتن به خود دید که نشان از شناخت دقیق و درست مدیران و سیاستگذاران رادیو از این سرمایه ارزشمند رسانه ملی است. به امید تداوم این برنامه ماندگار.