گروه سیاسی: فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیروز از خلع سلاح تمام گروهک‌های تروریستی در اقلیم کردستان عراق خبر داد. سردار محمد پاکپور در همین خصوص گفت: «با رشادت‌‌های نیروی زمینی سپاه و قرارداد امنیتی امضا‌شده با کشور عراق، تمام گروه‌‌های تروریستی در اقلیم کردستان عراق خلع سلاح شدند. دلاوران نیروی زمینی سپاه با تمامی امکانات و تجهیزات و در تمامی مرزهای کشور در حالت آماده‌باش بوده و آماده هر نبردی هستند».

اشاره سردار پاکپور به قرارداد امنیتی امضاشده با عراق، مربوط به توافقنامه امنیتی میان تهران و بغداد برای خلع سلاح این احزاب تروریست بود که اسفند سال ۱۴۰۱ با حضور «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق بین «دریابان علی شمخانی» دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر عراق به امضا رسید. امضای این توافقنامه در حالی صورت ‌گرفت که 5 ماه قبل (مهر 1401) ایران مراکز تروریستی گروهک‌ها در شمال این کشور را موشک‌باران کرده بود. 

هرچند مساله حضور احزاب کرد جدایی‌طلب ایرانی در شمال عراق به دهه‌ها قبل برمی‌گردد، اما در اواسط دهه 70 شمسی و پس از سال‌ها مبارزه رزمندگان کشورمان با این گروهک‌ها، مناطق مرزی کردنشین تا حدی امنیت یافتند. سپس از اوایل دهه 90، دوباره بحث حضور تروریست‌ها در شمال غرب کشور قوت یافت. در همین باره فرمانده نیروی زمینی سپاه با یادآوری اینکه در دهه 90 بخشی از حاشیه مرزها در احاطه عناصر ضدانقلاب بود اظهار کرد: بعد از آن دولت عراق توافقنامه امنیتی با ایران امضا کرد که عناصر ضدانقلاب از مرزهای این ۲ کشور اخراج و پاکسازی شوند و این بزرگ‌ترین پیروزی جمهوری اسلامی بود.

طبق توافقنامه اسفند 1401 بین ایران و عراق، کشورمان تا ۲۸ شهریور سال گذشته به عراق مهلت داده بود احزاب کرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان را که تهدید امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران هستند، خلع سلاح و اردوگاه‌های نظامی آنان را پلمب کند. در نهایت روز پنجشنبه هفته گذشته در آستانه سفر رئیس‌جمهور ایران به عراق و اقلیم کردستان، یکی از مهم‌ترین مفاد توافقنامه امنیتی میان عراق و ایران و اقلیم که تخلیه سه اردوگاه احزاب معاند ایران در استان سلیمانیه و در نزدیکی مرز‌های غربی ایران بود، وارد مرحله اجرایی شد. نکته جالب توجه اینجاست که سرکرده‌های همین گروهک‌های تروریستی مجبور شدند خودشان دستور تخلیه پایگاه‌های‌شان را به نیروهای زیرمجموعه‌شان اعلام کنند!  

بر همین اساس، همه اعضا و خانواده‌های 3 شاخه «کومله کردستان ایران»، «کومله زحمتکشان کردستان» و «کومله شاخه سازمان حزب کمونیست ایران» اردوگاه‌های محل اقامت خود در استان سلیمانیه اقلیم کردستان عراق را در منطقه زرگویز، زرگویزله و بانه‌گه‌وره تخلیه و تمام سلاح‌های سنگین و نیمه‌سنگین خود و تجهیزات لجستیکی را تسلیم نیرو‌های امنیتی وابسته به حزب اتحادیه میهنی کردستان (حزب جلال طالبانی رئیس‌جمهور فقید عراق) کردند. 

حزب اتحادیه میهنی یا همان یکیتی مدیریت استان سلیمانیه اقلیم کردستان را برعهده دارد و اجرایی ‌کردن این بند از توافقنامه میان ایران و عراق به این حزب کرد اقلیم سپرده شده بود. در همین رابطه کمیته مرکزی کومله اعلام کرد: «بیش از ۲ سال با حکومت اقلیم کردستان مذاکره کردیم که از انتقال و تبعید نیرو‌های کومله از منطقه زرگویز منصرف شود اما حکومت‌های اقلیم کردستان و دولت عراق تأکید کردند طبق قرارداد امنیتی تهران - بغداد و در راستای حفظ امنیت مرز‌های مشترک با همسایگان، باید ۳ اردوگاه زرگویز، زرگویزله و بانه‌گه‌وره در مجاورت مرز‌های غربی ایران تخلیه شود».

* تاثیر غریو موشک‌ها در حصول توافق

چنانکه در بیانیه کمیته مرکزی کومله آمده بود، اقلیم کردستان ۲ سال اصرار و مذاکره این گروهک تروریستی را رد کرده و همراه با دولت مرکزی عراق از آنها خواسته است پایگاه‌های خود در زرگویز، زرگویزله و بانه‌گه‌وره را تخلیه کنند. اردیبهشت‌ سال 1403 «نچیروان ادریس مصطفی بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق در راس هیاتی عالی‌رتبه پس از ۳ سال به ایران سفر کرد. بارزانی مقطعی را برای سفر خود به ایران برگزیده بود که به جهت بروز تنش‌هایی بین ایران و اقلیم کردستان، حائز اهمیت بود. 

دی‌ماه 1402 در پی شهادت سردار سیدرضی موسوی توسط صهیونیست‌ها در حومه دمشق، ایران با علم به اینکه تروریست‌های حاضر در شمال عراق با ماموران موساد همکاری دارند، مقرهای موساد، همچنین تروریست‌های کرد در اقلیم کردستان عراق و شمال سوریه را موشک‌باران کرد، سپس تنش‌هایی بین ایران و اقلیم کردستان به وجود آمد و در نهایت اردیبهشت سال 1403، نچیروان بارزانی به ایران آمد و در مذاکراتی که با مقامات کشورمان داشت، بر توافقنامه امنیتی بین تهران و بغداد تاکید شد. 

به این ترتیب اگر بین موشک‌باران مهر سال 1401 شمال عراق تا امضای توافقنامه امنیتی تهران - بغداد 5 ماه فاصله بود، بین سفر بارزانی به ایران تا موشک‌باران دی‌ 1402 نیز صرفا 4 ماه فاصله افتاد؛ موضوعی که نشان می‌دهد اعمال قدرت جمهوری اسلامی ایران در فراتر از مرزهای خود که با غریو موشک‌های نقطه‌زن انجام شده بود، تا چه میزان می‌تواند انگیزه‌های سیاسیون برای امضا و اجرای توافقی شایسته بین همسایگان قدیمی را سرعت بخشد.

* خشم گروهک‌های تجزیه‌طلب

اجرایی شدن توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق توسط اقلیم کردستان، خشم و عصبانیت سرکرده‌های گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب را در پی داشت. در همین رابطه، عبدالله مهتدی، سرکرده گروهک تروریست کومله گفت: «این تصمیم زیر فشار ایران انجام شده، این یک جنگ روانی علیه احزاب کرد بویژه کومله است». این مطالب در حالی بیان می‌شود که «نچیروان بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق در مراسم قدردانی از نقش شهید قاسم سلیمانی در امنیت و بقای کردستان عراق گفته بود: «شالوده عراق جدید و روابط امروز فیمابین برآمده از همکاری مبارک ایران و عراق است و لذا ایران برای ما صرفا یک همسایه نیست. اگر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی نبود، معلوم نبود حرکت کُرد امروز چه سرنوشتی داشت. رعایت حرمت این همکاری‌ها و تعاملات خط قرمزی است که ما هرگز از آن عبور نخواهیم کرد». در همین راستا، قباد طالبانی، معاون نخست‌وزیر اقلیم کردستان نیز روز جمعه تأکید کرد: «کومله باید مطیع اوامر ما باشد و براساس مفاد توافقنامه ایران و عراق عمل کند».

در همین راستا «محمدکاظم آل‌صادق» سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق با اشاره به بندهای موجود در توافقنامه امنیتی تهران -  بغداد گفته بود: «در این توافقنامه ۳ بند مهم وجود دارد که شامل کنترل مرزها توسط دولت مرکزی، خلع سلاح معارضان و تبادل مجرمان است و در آن بر انتقال این نیروهای معارض از کنار مرزها به عمق خاک عراق تاکید شده است؛ 3 اردوگاه در اربیل و یک اردوگاه نیز در سلیمانیه در این ارتباط در نظر گرفته شده است. منطقه سلیمانیه محل تجمیع این نیروها توسط نیروهای اتحادیه میهنی اقلیم کردستان در حال دیوارچینی است که در واقع این نیروها محصور شوند».

سفیر ایران در عراق همچنین در رابطه با معنا و مفهوم خلع سلاح بیان کرده بود: «خلع سلاح به این معنا که سلاح‌های نیمه‌سنگین از آنها گرفته شود، انجام شده است اما اینکه بگوییم سلاح‌های سبک از آنها گرفته شده باید به این موضوع توجه داشت که بیشتر مردم عراق به نحوی در خانه خودشان یک کلاشنیکف و سلاح گرم دارند ولی این نیروها مجاز نیستند این سلاح را داشته باشند و با تدابیری که در اقلیم کردستان طراحی شده است، بناست آنها حضور مسلحانه در اقلیم نداشته باشند».

* ضربات پی در پی به تروریست‌ها

همزمان با انتقال گروهک‌های تروریست از پایگاه‌های‌شان، خبر رسید مسؤول میز ایران در گروهک تروریست پ‌ک‌ک (صالحه آقابیگ) در سلیمانیه عراق به هلاکت رسیده است. کشته شدن این تروریست که مسؤولیت میز ایران در پ‌ک‌ک را برعهده داشت، ضربه دیگری بود که در زمان حساس تخلیه پایگاه‌های تروریست‌ها به این گروهک وارد شد. جالب آنکه پیش از انتقال اعضای کومله از مجاورت مرز‌های ایران به یک اردوگاه دورافتاده، نیرو‌های امنیتی اقلیم کردستان، اعضای حزب دموکرات کردستان ایران (حدکا) را هم ناچار کردند در راستای اجرای خواسته‌های ایران، پس از ۳ دهه، مقر اصلی خود را در کوی سنجق معروف به قلعه دموکرات در گرده‌چال نزدیک به شهر اربیل پایتخت اقلیم کردستان ترک کنند. اعضای این حزب در زمان انتقال به کمپ، خلع سلاح شده بودند و همه تجهیزات آنها تحویل نیرو‌های وابسته به حزب بارزانی شده بود. 

اما این پایان ماجرا نیست و تحویل ‌دادن افراد تحت تعقیب که در عضویت احزاب کرد معاند ایران هستند نیز بخشی از توافقنامه امنیتی میان تهران و بغداد است. چنانکه اواخر تیرماه ۱۴۰۳ کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه‌قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر ایران اعلام کرده بود: «طبق یکی از مفاد چندگانه توافقنامه امنیتی ایران و عراق در رابطه با خنثی ‌کردن تهدیدات گروهک‌های معاند کرد ایرانی مستقر در شمال عراق، فهرستی مشتمل بر ۱۲۰ نفر از رهبران و اعضای احزاب تروریست تجزیه‌طلب مستقر در اقلیم کردستان به دولت عراق و حکومت اقلیم کردستان ارائه شده است که در صورت رؤیت در خاک عراق، باید فوراً دستگیر و به ایران مسترد شوند». گفته می‌شود در این فهرست نام سران و رهبران احزاب معاند کرد از جمله رهبران کومله و دموکرات، پژاک و پاک و کسانی که دست‌شان به خون مردم ایران آلوده است، وجود دارد.