گروه فرهنگ و هنر: مراسم اختتامیه نخستین جشنواره ملی سرود فجر عصر روز دوشنبه بیست‌وششم شهریور با معرفی گروه‌های برگزیده این دوره در تالار وحدت تهران برگزار شد.

حامد جلیلی، مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر نخستین جشنواره ملی سرود فجر در ابتدای این برنامه صمن ارائه توضیحاتی از روند برگزاری این رویداد گفت: دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک سال پس از روی کار آمدن دولت مردمی رئیس‌جمهور شهید به لطف وزیر سابق جناب آقای اسماعیلی و همت آقایان سالاری و الله‌یاری در معاونت هنری این وزارتخانه تاسیس شد. رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر بارها و به انحای مختلف بر ارتقا، پیشرفت و استفاده از ظرفیت سرود تاکید داشتند و در واقع تاسیس این دفتر نیز در راستای عمل به منویات ایشان بوده است.

* قدردانی از خدمات فرهنگی دولت رئیس‌جمهور شهید

وی افزود: بنده از بدو تاسیس تا امروز در این جایگاه فرهنگی - هنری خدمتگزار مردم و اهالی موسیقی و سرود هستم. ما ماموریت خود را در دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تغییر و ارتقای سطح ذائقه شنیداری عمومی به سمت سرود قرار دادیم به طوری که سرود به عنوان یک عنصر موثر در سبد فرهنگی -  موسیقایی خانواده‌های ایرانی (از کودک تا بزرگسال) قرار بگیرد، چرا که در این صورت می‌توان ادعا کرد سرود به مثابه هوای تازه در دل جامعه نقش اصلی خود یعنی جریان‌سازی و امید‌آفرینی را ایفا کرده است.

جلیلی ادامه داد: ما در دفتر سرود سعی کردیم ضمن حمایت از برخی آثار تاثیرگذار مثل «سلام فرمانده»، به جوانب دیگر ارتقای سرود نیز بپردازیم، از جمله ارتقای کیفی سرود از طریق طراحی دوره‌های مربیگری سرود به صورت مجازی با حضور اساتید مطرح کشوری به صورتی که براحتی در اختیار تمام مربیان گروه‌های سرود کشور باشد. ما معتقدیم اگر مربی سرود تخصص خودش را ارتقا دهد و با روش‌های به‌روز و درست موسیقی و آواز، گروه سرود خود را راهبری کند، سطح کیفی سرودهای کشور چندین درجه بالاتر می‌رود. از سوی دیگر تلاش کردیم در برخی از استان‌هایی که زیرساخت لازم را دارند، دفاتر سرود تاسیس کنیم تا بتوانند حامی گروه‌های سرود و به نوعی تسهیلگر فعالیت‌های گروه‌ها باشند.

دبیر نخستین جشنواره ملی سرود فجر در ادامه صحبت‌های خود بیان کرد: موضوع دیگری که متاسفانه این سال‌ها نسبت به آن غفلت شده است، حل برخی دغدغه‌های مربیان سرود است. متاسفانه اهالی سرود در تمام این سال‌ها خالصانه و بدون هیچ چشمداشتی تلاش کردند و برخی از دوستان نه تنها هیچ حمایتی نشدند، بلکه خیلی از مواقع به صورت شخصی هزینه کردند. ما در تلاشیم و رایزنی‌های خوبی هم انجام دادیم تا ان‌شاءالله اهالی سرود و مربیان بتوانند مانند دیگر هنرمندان از مزیت‌های صندوق اعتباری هنر استفاده کنند.

* چرا جشنواره ملی سرود فجر را برگزار کردیم؟

وی با طرح نکاتی درباره جشنواره سرود فجر اظهار کرد: همان‌طور که می‌دانیم، جشنواره موسیقی فجر در سال ۱۳۶۴ برای نخستین‌بار با عنوان جشنواره سراسری سرود و آهنگ‌های انقلابی فعالیت خودش را آغاز کرد و بعد از 4 دوره برگزاری با همین عنوان، نام و نشان و آرم جدید طراحی شد و از دوره پنجم با عنوان فعلی یعنی جشنواره موسیقی فجر به فعالیت خود ادامه داد. متاسفانه در همه این سال‌ها با سیاست‌های اتخاذ شده رفته رفته نه تنها برای سرود، بلکه برای گروه‌های کر نیز عرصه حضور در جشنواره موسیقی تنگ شد و بشدت حضور آنها کمرنگ و حتی کاملا حذف شد. 

از سال ۱۴۰۱ که نخستین سال تاسیس این دفتر بود، ما با وجود موانع زیرساختی و مالی تلاش کردیم سرود مجدد به صحنه جشنواره موسیقی فجر بازگردد و چندین شب، اجرای گروه‌های سرود را با استقبال خوب مخاطبان روی صحنه جشنواره موسیقی فجر داشتیم، حتی در شب اختتامیه جشنواره نیز از اجرای گروه‌های سرود بی‌بهره نماندیم اما به زعم ما همچنان این جایگاه در شأن سرود نبود، به همین دلیل در مهر ۱۴۰۲ دبیرخانه نخستین جشنواره ملی سرود فجر را دایر کردیم. 

جلیلی با ارائه گزارش آماری جشنواره از ابتدا تاکنون گفت: این جشنواره در ۴ مرحله برگزار شد؛ مرحله نخست با ثبت‌نام بیش از ۸۰۰ گروه برگزار شد و در نهایت با ۸۰ گروه وارد مرحله اجرایی منطقه‌ای شدیم. در مرحله منطقه‌ای نیز در ۴ گروه از شهرهای اصفهان، مشهد، میناب و تهران از سرتاسر حضور یافتند و به صورت زنده در مقابل داوران اجرا کردند، ۲۸ گروه منتخب این مرحله حدود ۵ ماه تحت راهبری دبیرخانه جشنواره آثار ویژه خود را برای جشنواره ملی سرود فجر تولید کردند، چون طبق اصول، اختتامیه جشنواره قرار بود اوایل تیر برگزار شود که به دلیل شرایط کشور و انتخابات ریاست‌جمهوری به اواخر شهریور و اکنون انتقال یافت. 

نکته قابل توجه این است که برای نخستین‌بار در جشنواره‌های کشور، گروه‌های سرود موظفند همراه با ارکستر و موسیقی زنده، اجرا داشته باشند. مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: با تمام سختی‌ها و کاستی‌های مالی با همراهی و کمک دوستان یک گروه ارکستر کاملا حرفه‌ای برای همراهی با تمام گروه‌ها تشکیل شد به طوری که این گروه موسیقی بر تمام آثار مسلط شدند و حتی چند روز قبل از اجرای اصلی نیز به صورت واقعی هر گروه سرود، با گروه ارکستر تمریناتی داشتند. به لطف خدا طی ۳ روز ۲۳، ۲۴، ۲۵ شهریور مرحله پایانی جشنواره با حضور داوران عزیز برگزار شد.

* تلاش برای جهانی شدن سرود ایران

جلیلی در ادامه عنوان کرد: امیدواریم این جشنواره آغازی باشد بر نگرش حرفه‌ای و تخصصی به سرود به عنوان یکی از زمینه‌های حرفه‌ای موسیقی، آنگونه که در خور این هنر جریان‌ساز و امیدآفرین است. با توجه به سخنان ارزشمند رهبر گرانقدر ایران، سرودی جریان‌ساز است که بتواند بر زبان مخاطب جاری شود، مخاطب را با خود همراه کند و به قدری ذهن و ذوق هنری وی را درگیر کند که فرد را به زمزمه سرود وادارد! البته ما معتقد به حذف سبک‌های دیگر موسیقی نیستیم، بلکه معتقدیم ضروری است که جمع‌خوانی اعم از سرود را در کنار باقی عرصه‌های موسیقی داشته باشیم، به همین دلیل با وجود جشنواره سرود، همچنان سال گذشته در جشنواره موسیقی حضور گروه‌های سرود را شاهد بودیم. وی تصریح کرد: ما به همین میزان بسنده نمی‌کنیم، بلکه به دنبال برگزاری جشنواره‌های سرود بین‌المللی هستیم و حتی رایزنی‌هایی هم انجام دادیم. دفتر سرود معتقد است ظرفیت سرود را حتی می‌توان به عنوان یک عنصر فرهنگی در دل خانواده دید، از این رو در آینده به دنبال برگزاری پویش‌ها و رویدادهای هنری مرتبط با خانواده و سرود، با شعار «هر خانواده یک سرود» هستیم.

* نقش مهم سرود در جامعه اسلامی - ایرانی و یک اقدام جدی

محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در صحبت‌هایی با تشکر از همکاران دفتر سرود و موسیقی گفت: دوره‌های قبل جشنواره سرود را دوستان ما برگزار کردند اما حقیقتا سال‌ها جای این جشنواره در معاونت هنری خالی بود. باید به این مسیر برویم، هر چند ابتدای راه اشکالاتی در میزبانی و برنامه‌ریزی بود که امیدوارم به من ببخشید. وی با بیان اینکه سرود یعنی جامعه اسلامی عنوان کرد: هیچ گروهی نیست که اعضای آن برای کارخرابی تلاش کند، اگر کسی ضعیف‌تر است، بقیه او را خراب نمی‌کنند. 

دستاوردهای سرود این است که تربیتی باشد و وحدت و همدلی ایجاد کند. سالاری اظهار کرد: ان‌شاءالله برسیم به اینجا که گروه‌های سرود ما جامعه آرمانی شوند، این کارکرد تربیتی سرود است. قطعا وقتی رهبری که هنرشناس و فرهنگ‌شناس هستند، آنقدر بر سرود تاکید دارند، علتی دارد. من در تحقیقاتم ندیدم کشوری سرود ملی‌اش تک‌خوانی باشد. سرود ملی جمع‌خوانی است تا همدلی، نشاط، وحدت و استتار و پوشیدگی خطا را در خود داشته 

باشد.

* تجلیل از هنرمند پیشکسوت آکاپلا در یک رویداد ملی

تجلیل از هادی آرزم، هنرمند پیشکسوت عرصه موسیقی و تولیدات آکاپلا بخش دیگری از مراسم اختتامیه نخستین جشنواره ملی سرود فجر بود. سالاری در این بخش گفت: استاد آرزم استاد ادب و معنویت و تواضع است. او مدیر هنرستان صداوسیما بود و تربیت نسلی را برعهده داشت که امروز به آنها افتخار می‌کنیم.

هادی آرزم هم ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری جشنواره سرود فجر بیان کرد: من خودم را در این حد نمی‌دانم که در برابر این گروه‌ها جایزه بدهم، لطف شماست. ان‌شاءالله این جشنواره آخری نباشد و شاید به پشتیبانی مسؤولان دومین را هم داشته باشیم.