گزارش میدانی «وطن امروز» از بازار کیف و کفش و لوازمالتحریر در آستانه سال جدید تحصیلی
گروه اقتصادی: اول مهر برای همه ما تا همیشه تداعیکننده خاطرات مدرسه است. در هر سنی که باشیم، خاطره روی شانه انداختن نخستین کیف، پوشیدن کفشهای کتانی رنگی و صفهای طولانی با صدای ناظم مدرسه از بلندگو، نشستن روی نیمکتهای 3 نفره و آب خوردن از شیرهای حیاط مدرسه، در ذهن همه ما ثبت شده و هر سال با آغاز سال تحصیلی جدید، دوباره زنده میشود.
جدا از این خاطرهبازی، بازار نوشتافزار، کیف و کفش و پوشاک در این فصل پررونق است. فصل پاییز و بازگشت دانشآموزان به مدرسه، زمان اوج تقاضا برای ملزومات مدرسه، از جمله کیف و کفش محسوب میشود. با این حال، امسال به دلیل افزایش قیمتها و کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان، این بازارها از رونق سالهای گذشته برخوردار نیستند.
بررسیهای میدانی نشان میدهد والدین برای خرید یک کولهپشتی مدرسه باید حداقل ۲۴۰ تا ۸۹۰ هزار تومان هزینه کنند. البته محصولات لوکس و گرانتر با قیمتهای ۲ تا 7 میلیون تومان هم برای خرید در دسترس است. درباره کفش بچگانه، قیمتها برای سایزهای ۲۲ تا ۳۷ از ۲۸۰ تا ۷۰۰ هزار تومان شروع میشود که برندهای لوکس قیمتهای بالاتری دارند.
* افزایش قیمت کیف و کفش و لوازمالتحریر چشمگیر است
چند روز مانده به شروع مدارس، برای بررسی وضعیت بازار لوازمالتحریر و کیف و کفش، سری به بازار ۱۵ خرداد تهران زدیم و با یک فروشنده به نام آقای احمدی همکلام شدیم و وضعیت بازار را از جویا شدیم.
این فعال بازار لوازمالتحریر با بیان اینکه قیمت انواع نوشتافزار نسبت به سال قبل افزایش چشمگیری داشته، گفت: بازار نسبت به سال گذشته ضعیفتر است، البته خانوادهها حق دارند که برای خرید نیایند و حق را باید به پدر و مادرها داد و نباید به آنان خرده گرفت.
وی افزود: بالا بودن قیمتها سبب شده استقبال مردم کاهش یابد یا خریدهایشان محدود شود. از سویی بیشتر دانشآموزان با توجه به دیدن کارتون و انیمیشنهای خارجی ترجیح میدهند از لوازمالتحریری که عکسهای شخصیتهای کارتونی خارجی را دارند استفاده کنند و این موضوع تا حدی بازار فروش تولید داخل را کساد کرده است.
* لزوم تشدید بازرسیها از بازار لوازمالتحریر
با آنکه طرح نظارت و بازرسی اداره کل صنعت، معدن و تجارت برای کنترل قیمتها و اطمینان از توزیع مناسب کالاها در بازار نوشتافزار از ۱۵ شهریور آغاز شده و تا ۱۵ مهر ادامه دارد ولی در بازدید میدانی خبرنگار «وطن امروز»، گروههای متشکل از بازرسان اصناف و تعزیرات که گشتهای مشترک را دارند، مشاهده نشدند.
شایان ذکر است در قانون این نظارتها آمده است واحدهای تولیدی، صنفی و عرضهکنندگان پوشاک، کیف و کفش و نوشتافزار باید بر اساس فاکتور خرید و سود مصوب اتحادیه کالای خود را قیمتگذاری و عرضه کنند تا مشمول جریمه نشود.
* گردش مالی بازار با شروع سال تحصیلی
بر اساس آخرین آمارها، تعداد دانشآموزان کشور که با شروع ماه مهر به مدارس میروند نزدیک ۱۷ میلیون نفر است که اگر به طور میانگین برای خرید کیف و کفش و تجهیزات و لوازمالتحریر هر دانشآموز ۲ میلیون تومان هزینه شود، این گردش مالی در سراسر کشور عدد بزرگی را خواهد ساخت که میتواند به صورت مقطعی بر برخی بازارها اثر مثبت داشته باشد.
شایان ذکر است سال گذشته طی قراردادی میان کارخانههای چوب و کاغذ و وزارت آموزش و پرورش، کاغذ مورد نیاز کتب دانشآموزی از کاغذ تولیدی داخل کشور تأمین شد اما در بازار نوشتافزار و دفترچههای دانشآموزی این اتفاق هنوز نیفتاده و همچنان برندهای خارجی و وارداتی یا ساخته شده از کاغذ وارداتی در این بازار جولان میدهند.
مشاهدات ما از بازار ۱۵ خرداد نشان از این دارد که با اینکه کیفهایی با طرحهای ایرانی در بازار وجود دارد ولی کماکان دفترچهها و کیفهایی با طرحهای «مرد عنکبوتی، بت من، نینجاها و...» در بازار زیاد است و تلاش برای برای خرید نوشتافزاری با برند بومی و داخلی حداقل در اینگونه بازارها نتیجهبخش نیست.
مادر یک دختربچه کلاس اولی به نام آوین که خود را محمدی معرفی کرد، در گفتوگو با خبرنگار «وطن امروز» گفت: قیمت اجناس بالاست و از سوی دیگر بیشتر اجناس موجود در بازار از مارکهای خارجی است.
وی با بیان اینکه خرید یک کوله پشتی با ۴ عدد دفتر مشق، مداد رنگی، جامدادی، خمیر بازی، آبرنگ، پاککن، مداد تراش و لیوان بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برایش هزینه داشته، افزود: باید در آستانه شروع مدرسه نمایشگاههای نوشتافزارهای ایرانی با قیمتهای مناسب برپا شود، زیرا بسیاری از خانوادههای دارای چند دانشآموز هستند و برای خرید لوازم دانشآموزی از بازار آزاد دچار مشکل میشوند.
* ایران دوازدهمین تولیدکننده کفش در جهان است
رسول شجری، رئیس اتحادیه کفاشان در حاشیه یازدهمین نمایشگاه بینالمللی کفش، کیف، چرم و صنایع وابسته درباره تولید کفش در کشور گفت: ایران در رده دوازدهم تولیدکنندگان کفش در جهان قرار دارد.
وی افزود: در مصرف محصولات چرمی نیز جزو ۲۰ کشور نخست دنیا هستیم و در سالهای اخیر، تجهیزات و ماشینآلات این صنعت با فناوریهای نوین به کمک صنعت آمدهاند. برخی از این ماشینآلات وارداتی و برخی دیگر تولید داخل هستند به طوری که در برخی ماشینآلات مانند ماشین تزریق زیره کفش، ایران به عنوان صادرکننده شناخته میشود. وی با اشاره به صادرات بیش از ۹۰ میلیون دلار کفش در سال ۱۴۰۲، ادامه داد: پیشبینی میشود میزان صادرات تا مهر ۱۴۰۳ به طور چشمگیری افزایش یابد. کشورهای عراق، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان و روسیه از جمله بازارهای اصلی خرید کفش ایرانی هستند.
رئیس اتحادیه صنف کفاشان تولید مواد پلیاورتان را عاملی دانست که سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار صرفهجویی ارزی به همراه دارد و اظهار کرد: با وجود تمام مشکلات موجود، شرایط تولید نسبتا مناسب است و امیدواریم بتوانیم در مقایسه با سال گذشته، صادرات محصولات تولیدی را افزایش دهیم و در کنار آن مصرف داخلی کفش ایرانی نیز افزایش یابد.
* آخرین وضعیت واردات کفش از دیگر کشورها به ایران
علی لشکری، رئیس هیاتمدیره جامعه مدیران کفش ایران نیز چندی پیش اعلام کرد متوسط صادرات محصولات چرمی در 5 سال اخیر به ۱۰۰ میلیون دلار رسیده است. در عین حال واردات (صادرات کشورهای دیگر به ایران که در آمار رسمی گمرک ثبت نمیشود) این محصولات در سال گذشته به ۴۵ میلیون دلار رسیده است.
***
محصولات ایرانی با وجود کیفیت خریدار کمتری دارند
احمد گازرانی، فعال حوزه کیف و کفش و از مسؤولان استانی این اتحادیه به «وطن امروز» گفت: در آخرین روزهای تابستان و در آستانه فرا رسیدن مهر، بسیاری از خانوادهها تلاش میکنند نیازهای دانشآموزان خود، بویژه لباس و نوشتافزار را تهیه کنند و در پی آن، بازار کیف و کفش نیز از رونق نسبی برخوردار است.
وی کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان را عامل کسادی بازار محصولات باکیفیت و درجه یک برشمرد و گفت: تولیدکنندگان سعی میکنند قیمتها را متناسب با توان خرید مصرفکنندگان تنظیم کنند. به همین دلیل، در حال حاضر کیف و کفش از ۱۵۰ هزار تومان به بالا در بازار موجود است و افراد با توجه به توان مالی خود، محصولات را انتخاب میکنند.
این فعال اقتصادی به سهم بالای تولید داخلی در بازار اشاره کرد و افزود: با توجه به افزایش قیمت دلار، واردات کیف و کفش در سالهای اخیر دیگر از نظر اقتصادی به صرفه نیست. به همین دلیل بین ۸۰ تا ۹۰ درصد محصولات موجود در بازار از تولیدات داخلی است.
* نقش تورم در کسادی بازار کیف و کفش
وی تنها راه کاهش قیمت در بازار کیف و کفش را کاهش کیفیت محصولات دانست و اظهار کرد: خرید محصولات استاندارد و مورد تأیید طبی برای دانشآموزان معمولا با افزایش قیمت همراه است به طوری که قیمت کیفها حداقل ۳۵۰ هزار تومان و حداکثر ۴ تا 5 میلیون تومان است.
وی افزود: در زمینه کفش نیز قیمتها بین ۳۵۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان متغیر است.
گازرانی رکود بازار را مانع افزایش قیمت کیف و کفش دانست و تأکید کرد: عدم رونق در بازار فروش موجب شده است بسیاری از کسبه اجناس خود را زیر قیمت بفروشند تا از دپوی کالاها و پرداخت هزینه انبارداری تا سال آینده جلوگیری کنند، چرا که بسیاری از انبارها با مشکلات ایمنی و نمزدگی مواجه هستند و فروش اجناس بهصرفهتر از نگهداری آنهاست.
وی همچنین به رونق حراج کیف و کفش تابستانی در آستانه فصول سرد سال اشاره کرد و گفت: کسبه با برگزاری این حراجیها تلاش میکنند اجناس تابستانی خود را بفروشند و این موضوع فرصت مناسبی برای خریداران به شمار میآید.
در نهایت باید در نظر داشت بر خلاف سالهای گذشته که صنعت کیف و کفش با مشکل واردات محصولات خارجی مواجه بود، به گفته فعالان بازار، در حال حاضر کیف و کفشهای ایرانی با فناوریهای روز دنیا تولید میشوند و نیاز کشور را به طور کامل تأمین میکنند. به عنوان مثال مواد پلیاورتان و چرم مصنوعی در انواع مختلف در داخل کشور تولید میشود و با وجود تورم و نوسانات ارزی، تغییر قابل توجهی در قیمت مواد اولیه مشاهده نمیشود اما کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان مانع رونق بازار این محصولات است.