ثمانه اکوان: یکی از نکات جالب در مناظره دونالد ترامپ با کاملا هریس که بلافاصله سر و صدای زیادی در مطبوعات و رسانه‌ها ایجاد کرد، ادعای غیرواقعی ترامپ مبنی بر این بود که در شهر اسپرینگفیلد در ایالت اوهایو، مهاجران که اکثرا هائیتی‌تبار هستند، حیوانات خانگی مردم مانند سگ و گربه‌های‌شان را می‌خورند. این صحبت از سوی نامزد حزب جمهوری‌خواه انتقادات شدیدی را از او به ‌دنبال داشت. رسانه‌ها از تلاش ترامپ برای ایجاد دوقطبی در جامعه آمریکا و کشاندن مردم به درگیری‌های خشونت‌آمیز با مهاجران گفتند و برخی دیگر به انتشار این خبر جعلی و اصرار بر واقعی بودن آن توسط جی دی ونس، معاون ترامپ در انتخابات اشاره کردند. این خبر جعلی اما پیش از این بارها در شبکه‌های اجتماعی منتشر و بلافاصله نیز توسط مقامات محلی تکذیب شده بود اما آنطور که برخی رسانه‌ها مطرح کردند، ونس و ایلان ماسک عاملان اصلی توزیع این خبر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بودند. برخی رسانه‌های دیگر مانند سایت تحلیلی «وکس» اما اعلام‌ کردند این خبر نه‌تنها توسط نزدیکان ترامپ، بلکه توسط برخی اعضای حزب جمهوری‌خواه و اکانت‌های رسمی حزب جمهوری‌خواه در شبکه‌های اجتماعی در حال چرخیدن و وایرال شدن بوده است و در واقع ترامپ آخرین نفری بود که به این خبر اشاره کرد. جی دی ونس، معاون او و همراهش در رقابت‌های انتخاباتی در همین راستا هنوز هم ‌بر صحت این ادعا تأکید می‌کند و معتقد است مهاجرانی که از هائیتی به ایالت اوهایو و شهر اسپرینگفیلد رفته‌اند، «مهاجران غیرقانونی» بوده و «باعث ایجاد بی‌نظمی و آشفتگی» در آمریکا هستند. 

البته این نخستین مرتبه‌ای نبود که مهاجران هائیتی‌تبار در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی آمریکا مورد تهدید و تحقیر قرار گرفتند. چندی پیش برخی رسانه‌ها از این مهاجران با عنوان افرادی یاد کرده‌ بودند که عامل گسترش بیماری در آمریکا هستند یا باعث افزایش نرخ جرائم در این کشور می‌شوند.

جمهوری‌خواهان به‌خوبی می‌دانند یکی از نگرانی‌ها و عوامل عصبانیت رای‌دهندگان که می‌تواند به نفع آنها در انتخابات 15 آبان شود، مساله مهاجران غیرقانونی است. 

صحبت‌های ترامپ درباره خورده شدن حیوانات خانگی آمریکا و انتشار وسیع این صحبت‌ها در رسانه‌ها که به لطف رسانه‌های دموکرات انجام شد، باعث شد باقی بحث این ۲ نامزد انتخاباتی درباره بحران مهاجران کمتر مورد توجه قرار گیرد. کاملا هریس در این مناظره رسما اعلام‌کرد دولت بایدن هم تقریبا همان سیاست‌های ترامپ برای مقابله با مهاجران را به کار بسته و به این ترتیب اعتراف کرد دولت بایدن این سیاست‌ها را قبول داشته است. بعد از مناظره اما این صحبت‌ها مورد بررسی قرار نگرفت، زیرا مشخص بود صحبت‌های کاملا هریس در این مورد به‌صورت مستقیم بر رای ترامپ تأثیر دارد و در واقع هریس با بیان این مطلب پاس گل بزرگی به ترامپ داده‌ بود. در هر صورت دموکرات‌ها توانستند با پررنگ کردن مساله خورده شدن حیوانات خانگی و خبری جعلی‌ که ترامپ از آن سخن گفته ‌بود، نقطه قوت ترامپ برای کاستن از میزان مهاجرت به آمریکا را به نقطه ضعف او در توسل به اخبار جعلی تبدیل کنند.

* ترامپ با اسپرینگفیلد چه کرد؟

شهر اسپرینگفیلد در آمریکا اما تا همین چند وقت پیش به ‌دلیل بحران مهاجران شناخته شده نبود، بلکه به ‌دلیل اینکه شهر اصلی در انیمیشن «سیمپسون‌ها» بوده و به ‌نوعی محل زادگاه آنهاست، نزد آمریکایی‌ها جالب توجه بود. حالا این شهر برای مقابله با نفرت نژادی و جرائم خشن ناشی از آن مجبور شده مسابقات ورزشی و اجتماعی را عقب بیندازد و از نیروهای پلیس محلی و فدرال بخواهد با اسلحه‌های سنگین در مقابل مدارس تجمع کنند تا مبادا جرائم ناشی از نفرت به مدارس این شهر راه یابد. اسپرینگفیلد پیش از این نیز به ‌دلیل وقوع چند حادثه تیراندازی در مدارس در بین شهرهایی قرار گرفته‌ بود که به ‌دلیل بحران اسلحه و اقدامات برای کشتار جمعی هر از گاهی در صدر اخبار آمریکا قرار می‌گیرد اما این بار بعد از سخنان ترامپ و تأکید جمهوری‌خواهان بر خطرناک بودن مهاجران، شهرداری این شهر تصمیم به تعطیلی مراسم‌های جمعی در این شهر و گماردن گشت‌های پلیس فدرال و اعضای گارد ملی برای حفاظت از مدارس این شهر گرفت. گزارش‌ها نیز حکایت از تهدیدات به بمب‌گذاری در مدارس و اماکن عمومی این شهر داشت و میزان تهدید علیه سیاه‌پوستان و هائیتی‌تبار‌ها به قدری بالا رفت که شهردار اسپرینگفیلد اعلام‌کرد اکثریت مهاجرانی که از هائیتی به این شهر آمده‌اند، به ‌صورت قانونی و برای کار به آمریکا آمده‌اند و این شهر مشکل مهاجرت غیرقانونی ندارد.

تحلیلگران و جامعه‌شناسان اما این اقدام ترامپ را اقدامی ابتدایی برای ایجاد دوقطبی بیشتر و افزایش تنش‌ها و اختلافات در جامعه آمریکایی دانسته‌اند. رگین جکسون، یکی از جامعه‌شناسان آمریکایی در مصاحبه‌ای اعلام کرده است الگو و ایده به‌کاررفته توسط ترامپ مساله ساده‌ای است: «مهاجران را آنقدر غیرانسان و غیرآمریکایی توصیف کنیم که مردم باور کنند این افراد هیچگاه مردم آمریکا را دوست نخواهند داشت و در عین حال خطری بالقوه برای جامعه آمریکایی هستند».  این مساله البته جدید نیز نیست و سال‌های سال است آمریکا هائیتی را یکی از تهدیدات علیه خود می‌داند.

* تاریخ استعماری آمریکا در هائیتی

نکته جالب توجه دخالت‌های آمریکا در سیاست این کشور، همچنین تلاش برای عقب نگه ‌داشتن مردم در این منطقه است. نژادپرستی و دیگرهراسی علیه مردم هائیتی در میان سفیدپوستان آمریکایی از زمانی که مردم در این کشور قیام و سیستم برده‌داری را لغو کردند آغاز شد، زیرا آنها نخستین «جمهوری سیاهپوستی» را در دنیا به راه‌انداختند و این مساله باعث می‌شد سیاه‌پوستان اعتماد به نفس گرفته و تلاش کنند در آمریکا نیز سیستم برده‌داری را زیر سوال ببرند یا این سؤال را مطرح کنند که چرا نباید در تعیین سرنوشت خود تصمیم‌گیر باشند. از آن زمان به ‌بعد، هائیتی‌تبارها از چشم سفیدپوستان آمریکایی به‌ عنوان تهدیدی برای قدرت سفیدپوستان در آمریکا دیده‌ شده‌اند. این مساله به قدری پیش رفت که ایالات متحده برای 6 دهه متوالی، مساله استقلال هائیتی را به رسمیت نشناخت و پس از آن نیز تمام تلاش خود را برای عقب‌مانده نگاه داشتن مردم این کشور انجام داد. نگاهی دیگر به تاریخ استعمار در هائیتی نشان‌ می‌دهد بعد از استقلال این کشور، فرانسه که یکی از مستعمرات خود را از دست داده ‌بود، درخواست غرامت سنگین از دولت استقلال‌یافته هائیتی کرد و دولت تازه‌تأسیس هائیتی نیز مجبور شد با قرض گرفتن منابع مالی از آمریکا این غرامت را بپردازد. از آن پس تلاش آمریکا برای کنترل دولت در هائیتی نیز بالا گرفت و در عین حال بدهی 21 میلیارد دلاری هائیتی موجب فقر و بحران‌های اقتصادی این کشور تا زمان حاضر شد. رقابت‌های استعماری بین ایالات متحده، فرانسه و آلمان باعث شد آمریکا برای تضمین این مساله که کنترل این کشور به ‌دست قدرت‌های اروپایی نمی‌رسد، به ‌مدت حدود 20 سال از سال 1915 تا ابتدای دهه 30 میلادی، این کشور را اشغال کند و به بهانه اینکه رؤسای‌ جمهوری هائیتی هدف قرار گرفته و یکی پس از دیگری کشته می‌شوند، کنترل کشور را در دست داشته ‌باشد. ایالات متحده پس از آن سیستم برده‌داری را به ‌شکل نوینی در این کشور ادامه‌ داد و آن استفاده از نیروی کار اجباری برای شرکت‌های آمریکایی در این کشور بود. ایالات متحده همچنین زمین‌های مردم را در این کشور به کمپانی‌های آمریکایی فروخت و همین مساله باعث شد تا امروز از مردم هائیتی به ‌عنوان مردمی عقب‌مانده، مجرم و خطرناک یاد شود. 

در دهه 80 میلادی، سیاست‌های نژادپرستانه علیه مهاجران هائیتی‌تبار بیشتر نیز شد. در این دهه که مهاجرت از کوبا و هائیتی به آمریکا زیاد شد، کسانی که از هائیتی به ‌سمت مرزهای آمریکا رفته‌ بودند، مدت بیشتری در بازداشت نیروهای مرزی قرار می‌گرفتند و احتمال ارائه پناهندگی به آنها نیز بسیار کمتر از کوبایی‌ها بود. این سیاست که توسط جیمی کارتر پی گرفته شد، پایه‌گذار سیاستی در آمریکا شد که به دولت این کشور اجازه می‌داد مهاجران و پناهجویان را برای مدت نامعلوم بازداشت و زندانی کند و این مساله هم اینک به معضلی حقوق بشری در این کشور تبدیل شده ‌است. جدیدترین نمونه آن جدا کردن فرزندان از والدین در مرزهای آمریکا در دوران دولت اوباما، ترامپ و بایدن بود که بارها با صدای اعتراض بنیادهای حقوق بشری روبه‌رو شده و در نهایت هم به هیچ نتیجه‌ای نرسید. 

* تفاوتی میان ترامپ و بایدن (هریس) نیست

سیاست‌های مرزی سختگیرانه دوران ترامپ در دوران دولت بایدن با رهبری کاملا هریس نیز ادامه یافت و مهاجران از هائیتی بار دیگر با برچسب‌های دیگری از مرزهای آمریکا رانده شدند. آنها که در دهه 90 میلادی با برچسب «مریض» از مرزهای آمریکا رانده می‌شدند، این بار نیز با همان برچسب بازداشت شدند. در دهه 90 میلادی دولت آمریکا مطرح کرده بود مردمی که از هائیتی به آمریکا می‌آیند، حامل ویروس ایدز هستند و سیاست‌های ترامپ و بایدن در دوران کرونا نیز آنها را با عنوان حامل ویروس «کووید-19» از مرزهای ایالات متحده بیرون راند. 

ترامپ پا را فراتر از این گذاشت و در دوران ریاست‌جمهوری خود از هائیتی با عنوان «چاله کثافت» یاد کرد. بایدن نیز ماموران مرزی را سوار بر اسب به ‌سمت مهاجران سیاه‌پوست از هائیتی فرستاد تا آنها را با شلاق از شهرهای مرزی آمریکا دور کنند. 

از زمانی که ترامپ در مناظره با هریس، عنوان کرد مهاجران هائیتی‌تبار سگ، گربه و حیوانات خانگی آمریکایی‌ها را در اسپرینگفیلد می‌خورند، مهاجران مجبور شده‌اند کودکان خود را از ترس اقدامات رادیکال سفیدپوستان، در خانه نگاه داشته و مانع مدرسه رفتن آنها شوند و خسارات به اموال و املاک مهاجران نیز در این منطقه بشدت بالا رفته ‌است. 

نکته تاسفبار در این باره این است که به گفته نشریه هیل، بر اساس نظرسنجی‌ها، اکثر حامیان دونالد ترامپ ادعاهای نادرست وی درباره مهاجران هائیتی را باور دارند. همین مساله باعث شد شورای ‌شهر اسپرینگفیلد هفته گذشته به ‌دلیل تهدید بمب‌گذاری تعطیل شده و مدارس ابتدایی این شهر نیز روز جمعه گذشته به ‌دلیل نگرانی از افزایش تنش‌ها بین مردم تعطیل شوند. این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که شهر اسپرینگفیلد 60 هزار نفر جمعیت دارد که 15 هزار نفر آنها را هائیتی‌تبارها تشکیل می‌دهند. اکثر آنها به ‌صورت قانونی و با ویزای کار در آمریکا بوده و زمانی به این شهر رفتند که توسعه کارخانه‌ها در این شهر نیازمند حضور نیروی کار ارزان‌قیمت بود. اقدامات و صحبت‌های نژادپرستانه ترامپ علیه سیاه‌پوستان و هائیتی‌تبارها اما تنها به این نژاد و قومیت مختص نمی‌شود و صحبت‌های ترامپ در دوران کرونا که باعث شده بود آسیایی‌تبارها و بویژه اتباع چینی ضربه زیادی از این سخنان و ادعاهای واهی ببینند، هنوز در یادها مانده‌ است.