گروه اجتماعی: حادثه تلخ انفجار معدن زغال‌سنگ طبس، ساعت 22 یکشنبه 31 شهریور به دلیل تصاعد آنی گاز متان در یکی از تونل‌های معدن زغال‌سنگ شرکت معدنجو رخ داد که متاسفانه در زمان این حادثه دلخراش ۶۹ کارگر در بلوک C و B ‌معدن مشغول کار بودند. در این میان با توجه به غلظت گاز در تونل‌ها که موجب انفجار در عمق ۲۵۰ متری به صورت ارتفاعی و ۷۰۰ متری به صورت مورب در معدن شد، متاسفانه تاکنون 32 نفر از کارگران جان خود را از دست داده‌اند. از سویی 24 مصدوم هم با تلاش تیم‌های تخصصی امدادی نجات یافتند اما 18 نفر همچنان محبوس هستند. احتمال افزایش فوتی‌ها وجود دارد. پس از این حادثه تاسف‌بار، رئیس‌جمهور دستور رسیدگی ویژه به حادثه انفجار معدن طبس را صادر کرد و وزرای صمت و کار به طبس اعزام شدند. رئیس‌جمهور تاکید کرد علت این حادثه به‌ طور دقیق بررسی و اعلام و با مقصران احتمالی این حادثه نیز به طور قاطع برخورد شود. معاون اول رئیس‌جمهور نیز در تماس‌های تلفنی جداگانه با وزرای صمت، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استاندار خراسان جنوبی و رئیس جمعیت هلال احمر، آخرین وضعیت مجروحان حادثه انفجار معدن معدنجوی طبس را پیگیری کرد. محمدرضا عارف صبح دیروز در گفت‌وگو با استاندار خراسان جنوبی، ضمن پیگیری اخبار این انفجار، علت این اتفاق را جویا شد و نسبت به یافتن سایر معدن‌کاران و نیز استفاده از تمام ظرفیت‌های بهداشتی و درمانی برای مداوای آسیب‌دیدگان تأکید کرد. وی در تماس تلفنی با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز وی را مأمور کرد با پیگیری لحظه به لحظه حادثه و به کارگیری تمام ظرفیت‌های درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی خراسان جنوبی و در صورت نیاز آماده‌باش بیمارستان‌های استان‌های معین، درمان مصدومان را سرعت بخشند. همچنین در تماس با رئیس جمعیت هلال‌احمر تاکید شد در صورت نیاز سایر نیروهای امدادرسان منطقه نیز به کمک نیروهای میدانی آمده و با تجهیزات مناسب به جست‌وجو برای یافتن مفقودان این حادثه و درمان مصدومان بپردازند. در این تماس‌های تلفنی جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی، سیدمحمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پیرحسین کلیوند رئیس جمعیت هلال احمر، ضمن تشریح زوایای حادثه رخ‌داده در معدن معدنجوی طبس و ارائه آخرین آمار جان‌باختگان و خسارت‌های مادی وارد شده، از تلاش‌های حداکثری همه بخش‌ها برای زنده یافتن سایر معدن‌کاران خبر دادند. وزیر کشور و مقام‌های مسؤول نیز ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های کارگران جان‌باخته، با حضور میدانی خود در این معدن قول رسیدگی به حادثه و شفاف‌سازی روند آن دادند.  نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و استاندار نیز در پی ضایعه جانگداز حادثه معدن طبس با صدور پیام تسلیت مشترک، به مدت 3 روز در استان عزای عمومی اعلام کردند.  نیروهای هلال احمر، اورژانس و سایر نیروهای امدادی همچنان در محل حادثه مشغول امدادرسانی هستند. وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به حادثه تلخ معدن طبس گفت: در مرحله نخست تاکید این وزارتخانه بر عملیات امداد و نجات است و پس از آن با حضور تیم کارشناسان حادثه معدن طبس را بررسی می‌کنیم. سیدمحمد اتابک ضمن عرض تسلیت به بازماندگان حادثه تلخ معدن طبس اظهار داشت: ۲۰ نفر از تیم کارشناسی وزارتخانه به معدن طبس آمده است تا ابعاد حادثه بررسی شود. در مرحله نخست تاکید ما نظارت بر سرعت‌بخشی در عملیات امداد و نجات و رسیدگی به وضعیت معدنکاران است.

* انفجار معدن زغال‌سنگ یک حادثه بوده است

احمد میدری، وزیر کار در جلسه ستاد مدیریت بحران برای بررسی آخرین وضعیت حادثه معدن زغال‌سنگ گفت: مستمری حادثه‌دیدگان انفجار معدنجوی طبس به سرعت و کامل پرداخت می‌شود. تخلفی صورت نگرفته و این رویداد واقعا یک حادثه بوده است. 6000 معدن فعال در کشور داریم و 2.5 درصد حوادث ناشی از کار در معدن رخ می‌دهد. این معدن تمام ضوابط ایمنی را رعایت کرده و طبق بررسی‌ها ماه گذشته نیز از معدن بازرسی لازم صورت گرفته و مشکلی نداشته است. این حادثه، یک اتفاق ناگهانی بوده و قطعا هیچ قصوری در کار نبوده است، همانگونه که در پیشرفته‌ترین معادن دنیا نیز چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد.

* برخورد مقتضی با مقصران و خاطیان

رئیس قوه ‌قضائیه خطاب به رئیس کل دادگستری استان خراسان جنوبی دستور داد ابعاد حادثه معدن زغال‌سنگ طبس به سرعت بررسی شود. در پی وقوع حادثه در معدن زغال‌سنگ طبس و جان باختن تعدادی از معدن‌کاران، حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در تماس با محمدجعفر عبداللهی، رئیس کل دادگستری استان خراسان جنوبی، به وی دستور داد ضمن همکاری و مساعدت با دستگاه‌های مسؤول به منظور تسهیل و تسریع در روند امدادرسانی و جست‌وجوی مفقودان و درمان مصدومان این حادثه دلخراش، به سرعت ابعاد مختلف حادثه را مورد بررسی و رسیدگی قرار دهد و با مقصران و خاطیان احتمالی، برخورد مقتضی و قانونی را به عمل آورد. محمدجعفر عبداللهی رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی  نیز گفت: به مردم شهرستان طبس و خانواده متوفیان قول می‌دهیم ابعاد حادثه را به طور دقیق بررسی کنیم و با خاطیان و مقصران احتمالی برخورد لازم را انجام دهیم.   

* دستور دادستان کل کشور برای بررسی علت حادثه انفجار

دادستان کل کشور بر برخورد قاطعانه با هرگونه قصور یا تقصیر احتمالی اشخاص حقیقی یا حقوقی در ریزش معدن زغال سنگ طبس تاکید کرد. به دنبال وقوع انفجار در معدن زغال سنگ معدنجوی طبس در روز یکشنبه که منجر به فوت و مفقودی تعدادی از هموطنان شد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین موحدی در نامه‌ای خطاب به دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خراسان جنوبی، دستور بررسی و رسیدگی هر چه سریع‌تر این حادثه و ابعاد آن را صادر کرد. وی ضمن عرض تسلیت به خانواده‌های جان‌باختگان و آرزوی شفای عاجل برای مصدومان این حادثه، با تعیین بازپرس ویژه و تاکید بر دقت و سرعت در رسیدگی به علل این حادثه مواردی همچون؛ آخرین بازرسی و نظارت‌های انجام گرفته توسط نهاد‌ها یا سازمان‌های مسؤول قبل از وقوع حادثه، آخرین وضعیت آواربرداری و امدادرسانی به حادثه‌دیدگان و تعداد دقیق فوت‌شدگان و... را با ارائه جزئیات کامل خواستار شد.  حجت‌الاسلام‌والمسلمین موحدی با تاکید بر تشکیل پرونده و تسریع در نجات گرفتاران پس از بررسی‌های کامل، خواستار برخورد قاطعانه با هرگونه قصور یا تقصیر احتمالی اشخاص حقیقی یا حقوقی در این حادثه شد. شامگاه روز گذشته بابک یکتاپرست، سخنگوی اورژانس کشور در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره آخرین وضعیت حادثه انفجار در معدن طبس گفت: تاکنون متاسفانه 32 نفر جان باخته‌اند. 24 نفر نیز دچار مصدومیت شده‌اند که 8 نفر از آنها درمان سرپایی شدند و مابقی در بیمارستان بستری هستند. 18 نفر دیگر نیز در محل حادثه محبوس هستند و هیچ اطلاعی از آنها در دست نیست ولی نیروهای امدادی و تیم‌های زبده تخصصی همچنان در تلاشند بتوانند آنها را نجات دهند.

* حوادث تلخ معدن تا کی ادامه دارد؟

در طول یک دهه اخیر حادثه‌های مختلفی در معادن زغال‌سنگ کشور رخ داده که جان بسیاری از کارگران را گرفته است. به ‌اعتقاد فعالان معدنی، از مهم‌ترین چالش‌های معادن زغال‌سنگ ایمنی پایین معادن، عدم به‌کارگیری تکنولوژی و ماشین‌آلات روز دنیا در بهره‌برداری از معادن جهت تولید کنسانتره زغال‌سنگ با کیفیت قابل ‌قبول و ویژگی‌های زمین‌شناسی معادن زغال‌سنگ ایران است که مشکلات زیادی را برای معدن‌کاران زغال‌سنگ و مصرف‌کنندگان این محصول ایجاد کرده است. اما نکته مهم اینجاست در هر سال با بروز حادثه‌های مختلف این مشکلات بازگو و مسؤولان وعده‌های بسیاری برای حل آنها بیان کرده‌اند اما در عمل خبری از حمایت معادن زغال‌سنگ نیست و هر ساله جان کارگران در این معادن با خطر روبه‌رو است. از میان حوادث بزرگ معادن زغال‌سنگ باید به انفجار معدن زغال‌سنگ یورت آزادشهر در 13 اردیبهشت 1396 اشاره کرد که جان 42 کارگر این معدن را گرفت. بعد از وقوع حادثه انفجار معدن زغال‌سنگ آزادشهر، حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت برای بررسی دقیق‌تر وضعیت این حادثه به منطقه آزادشهر استان گلستان سفر کرد و در نهایت دستوراتی را درباره این حادثه از قبیل رسیدگی فوری به موضوع وضعیت پرسنل صادر کرد. وی همچنین طی دستوری از کمیته حقیقت‌یاب خواست عوامل مؤثر و افراد مقصر در این حادثه را شناسایی و طبق قوانین با آنها برخورد کنند اما با گذشت چند سال از وقوع این حادثه بنا به گفته فعالان معادن زغال‌سنگ متأسفانه هیچ‌کدام از نامه‌ها پاسخ داده نشد و حتی ایمیدرو نیز هیچ صحبتی مبنی بر حمایت از این حوزه را مطرح نکرد، گویا اصلا اراده‌ای برای حمایت از معادن زغال‌سنگ وجود ندارد و فعالان این حوزه محکوم به فعالیت آن هم در سخت‌ترین شرایط هستند. همچنین 20 شهریور 1402 جان باختن 6 کارگر در انفجار معدن زغال‌سنگ البرز شرقی در طزره‌ دامغان باعث شد حتی رئیس مجلس شورای اسلامی برای بررسی علل وقوع حادثه معدن زغال‌سنگ البرز ماموریت ویژه‌ای به کمیسیون صنایع بدهد. 10 آبان‌ماه 1401 در حادثه ریزش معدن زغال‌سنگ پابدانا شهرستان کوهبنان ۲ کارگر معدن جان باختند که به‌گفته مسؤولان علت این حادثه در دست بررسی است. 17 اردیبهشت 1400: در پی وقوع حادثه ریزش تونل 42 و K13 زغال‌سنگ البرز شرقی در منطقه طزره دامغان و جان باختن 2 کارگر این معدن، فعالیت در این کارگاه از معدن زغال‌سنگ تا اطلاع ثانوی تعطیل شد. 16 شهریور 1399 حادثه ریزش در معدن تونل شماره 2 زغال‌سنگ هجدک شهرستان راور در استان کرمان 4 کشته و یک مصدوم داشت. «غلظت بالای گاز مونواکسید کربن در تونل‌های معدن»، «نبود تجهیزات ایمنی» و «نبود تیم امداد» علت اصلی این حوادث اعلام شده است اما سوال اینجاست مسؤولانی که می‌دانند معادن ایمنی ندارد چرا به کارفرما مجوز بهره‌برداری می‌دهند! چرا بودجه‌ای برای تجهیز این معادن تخصیص داده نمی‌شود!

***