گفتوگوی «وطن امروز» با آرزو خانی، کارگردان نمایش لباسی برای میهمانی که این روزها در تئاتر شهر میزبان مخاطبان است
گروه فرهنگ و هنر: نمایشنامه «لباسی برای میهمانی» را باید یکی از تأثیرگذارترین متون نمایشی در ابتدای دهه 70 در تئاتر دانست؛ نمایشنامهای که در همان سالها در تالار مولوی برای نخستین بار با استقبال مخاطبان روی صحنه رفت و پس از آن با گذشت 3 دهه همچنان در صحنههای مختلف میزبان مخاطبان و علاقهمندان بسیاری است.
قصه این نمایشنامه با یک مکالمه تلفنی توسط دختری در سالهای پس از 30 سالگی آغاز میشود. او دعوت دوستش برای بیرون رفتن را قبول نمیکند، چرا که از مدتی پیش به جایی دعوت شده است. درهمریختگی و ژولیدگی دختر از صحنه آشفته نمایش با لباسها و کفشهایی که اینسو و آن سو ریخته شده، همچنین از گفتارش نمایان است. اشاره دوستش به کسالت دختر در کنار طرح رابطه نامزدی شکستخورده او با فردی به نام رامین، میتواند بیننده باهوش را از غافلگیری در زمان چرخش نمایش بازدارد. دوستش هر چه میخواهد از میهمانیای که دختر به آن دعوت است، اطلاعاتی بگیرد، به نتیجه نمیرسد. بعد از پایان مکالمه تلفنی، پرسوناژ دوم نمایش به نام آسیه که ظاهرا خدمتکار خانه است، وارد صحنه میشود. دختر در غیاب مادرش از آسیه برای حاضر شدن کمک میطلبد و در اینجا صحنههایی دیگر از این نمایش زنانه رقم میخورد. مکالمه با یک دوست (سوسن) برای قرض گرفتن کفشی نو و تحویل کفشها توسط برادر سوسن به آسیه و مطرح کردن ادعای خاطرخواهی برادر سوسن از جانب دختر که میتواند گویای وضعیت توهمآمیز او باشد، استحمام دختر، مکالمه با آرایشگری به نام مژگان برای آرایش که البته با توجه به گرفتاری کاری او، محقق نمیشود و دست آخر استفاده از کلاهگیس بهجای مرتب کردن موها و انتخاب لباس، بخشهایی دیگر از این نمایش هستند تا در نهایت دختر برای میهمانی آماده شود. اینک دختر به سمت در میرود تا خارج شود... .
از جمله ویژگیهای این قصه ورود به دنیای زنان، دختران و روانکاوی شخصیت آنهاست که باعث زنده ماندن و استمرار این متن پس از 3 دهه شده است اما اکنون این اثر برای چندمین بار در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر توسط یک گروه جوان روی صحنه رفته است. آرزو خانی به عنوان کارگردان و زهره محمودی و یاسمن گرکانی به عنوان بازیگران این نمایش این شبها ساعت 19 جان دوبارهای به این متن تأثیرگذار دادهاند و نام خود را به فهرست اجراکنندگان نمایشنامه «لباسی برای میهمانی» ثبت کردند.
آرزو خانی که خود فارغالتحصیل رشته ادبیات است، در گفتوگو با «وطن امروز» درباره علت انتخاب نمایشنامه «لباسی برای میهمانی» برای اجرا گفت: یکی از مهمترین دلایل انتخاب این نمایشنامه برای من جذابیت فضای زنانه و چالشهای آن بود که چگونه عوامل بیرونی و اجتماعی باعث چالشها و کشمکشهای درونی یک زن میشود. وی درباره مشکلات و مشقتهای پیرامون اجرای این نمایش گفت: به عنوان نخستین تجربه کارگردانی، ۲ پرسوناژ بودن این کار سختیهای زیادی را به همراه داشت ولی چالش جذابی برای نخستین تجربه هم بود. زمان زیادی را صرف این کار کردیم اما در فرصت کوتاهی این نمایش توسط آقای مهدی قربانی دراماتورژی شد که جا دارد همین جا از ایشان برای کمکهای بیدریغشان تشکر کنم.
کارگردان درباره پیام و محتوای نمایش نیز گفت: رابطهای که آدمها با خودشان دارند پیچیدهترین رابطه است، چون هیچ راهی ندارد که از آن فرار کنند و در عین حال هر آدمی نباید فراموش کند برای نجات پیدا کردن از افکار مسموم اول به خودش نیاز دارد.
کارگردان نمایش «لباسی برای میهمانی» درباره حمایتهای انجام شده برای به صحنه رسیدن این نمایش نیز گفت: بزرگترین حمایت اعتماد و فرصتی بود که توسط مدیریت تئاتر شهر در اختیار من قرار داده شد تا بتوانم نخستین کار حرفهایایم را در کارگاه نمایش با قدمت 5 دههاش اجرا کنم، قدردان زحمات آنها هستم و کمال تشکر را از دوستان دارم. وی بزرگترین تجربه برای خود در مورد اجرا در یک مجموعه حرفهای را آموختن دانست و گفت: البته که هنوز باید بیاموزیم و این راه هر چند گاهی هموار و گاهی توأم با چالشهای فراوان است اما نیاز به آموختن هرروزه دارد.
خانی درباره نمایشهایی که در کارگاه نمایش اجرا میشوند و به خاطر فضای فیزیکال محدودی که در این سالن وجود دارد و استقبال مخاطبان از آن نیز اظهار داشت: تمام تلاش ما این بود بتوانیم به فضای مدنظر خود دست پیدا کنیم که به لطف خدا و تلاشهای بیوقفه گروه تا حدود زیادی این امر حاصل شد ولی چقدر این اجرا توانسته حرف و پیامش را منتقل کند به نظر مخاطب بستگی دارد.
وی درباره دغدغه زنانه و قصه این نمایشنامه نیز اظهار کرد: ما در این اجرا به هیچ وجه قصد جداسازی زن و مرد و تفکیک جنسیتی را نداشتیم و فارغ از جنسیت هر آدمی که ممکن است با اینگونه دغدغهها مواجه شود، این نمایش را برای اجرا انتخاب کردیم.
خانی در پایان با انتقاد از وضعیت فعلی تئاتر و حضور نیافتن مردم در سالنهای نمایشی نیز گفت: تئاتر هماکنون در جایگاه واقعی خود قرار ندارد و به همین دلیل کمتر در سبد خانوادگی مردم قرار میگیرد. این مساله برگزاری تئاتر را به امری بسیار دشوار بدل کرده است، از همین رو برای انتخاب نمایشنامه باید زمان و وسواس بیشتری خرج شود و به این دلیل شاید به این زودیها نمایشی را اجرا نکنم.
نمایش «لباسی برای میهمانی» به کارگردانی آرزو خانی که از 27 شهریور در مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفته است تا 13 مهر همهروزه ساعت 19 در کارگاه نمایش میزبان علاقهمندان و مخاطبان خواهد بود.