گروه اجتماعی: الزام دانش‌آموزان به پوشیدن لباس فرم از سوی مدارس هر چند اقدامی در راستای یک‌دست شدن لباس و شکیل شدن آنهاست و تاثیر بسزایی از جوانب مختلف ظاهری، کاهش اختلاف طبقاتی، افزایش ادراک جمع‌گرایی و  مقابله با تنوع‌طلبی دانش‌آموزان برجا گذارد ولی متاسفانه این لباس‌های فرم‌ بعضا رضایت خود دانش‌آموز و اولیای آنها را به دلیل بی‌کیفیتی، قیمت بالا و بعضا بدقواره‌ بودن جلب نکرده است؛ مساله‌ای که باعث گله‌مندی والدین از مدیران مدارس به دلیل معرفی آنها به مراکز دوخت این نوع لباس‌های فرم شده است. چرا که معمولا لباس‌های فر‌م دانش‌آموزان جدا از کیفیت جنس پارچه، دوخت آنها نیز بعضا با سایزی که خیاط  در نظر گرفته است، نیست یا حساسیت خاصی در کیفیت دوخت اعمال نمی‌شود، به طوری که بعضی والدین مجبورند آن را دوباره به خیاطی بسپارند تا کوتاه یا بلند کنند؛ مساله‌ای که هر ساله باعث آزاردگی خاطر والدین و دانش‌آموزان می‌شود ولی کسی نیست که به این موضوع رسیدگی جدی کند.

کارشناسان و طراحان لباس با اشاره به اینکه در طرح یکدست‌پوشی مواردی مغفول مانده است،‌ می‌گویند: به عنوان مثال پس از تصویب طرح یکسان‌پوشی دانش‌آموزان، دیگر به جنسیت، میزان رشد جسمی، تحرک و بازیگوشی در مقاطع مختلف، سایزبندی مشخص، به مقاطع مختلف تحصیلی به لحاظ روانشناختی و رنگ‌بندی‌ها و... توجهی نشده است.  از طرفی دانش‌آموزان در صورتی باید پوشش یکسان داشته باشند که به منطقه جغرافیایی آنها نیز توجه کافی شود؛ در واقع با توجه به تنوع جغرافیایی کشورمان قاعدتا می‌توانستیم پوشش‌هایی با طراحی و دوخت متنوع برای محصلان داشته باشیم. علاوه بر این موضوعات اقتصادی نیز سبب شده همه خانواده‌ها نتوانند لباس فرم با قیمت بالا برای فرزندشان تهیه کنند و این عامل هم بر انتخاب نوع پارچه، دوخت و... اثرگذار است. 

 موضوعات ذکر شده سبب شده است تولیدکنندگان اقدام به سری‌دوزی کنند و دقتی به سایزبندی، ترکیب رنگ،‌ طراحی، نوع پارچه و ... نداشته باشند و همان پارچه‌ای را که برای کودکِ مقطع ابتدایی استفاده می‌کنند، برای نوجوان مقطع دبیرستان هم استفاده کنند.  به نظر می‌رسد وزارت آموزش‌و‌پرورش به عنوان نهاد متولیِ اصلی، چندان دغدغه‌ای در طراحی لباس فرم مدارس و کیفیت آن ندارد، چرا که  بیشترین دغدغه، متحدالشکل بودن لباس‌ها بوده است و اجازه انتخاب رنگ و تفاوت‌های مختصر در لباس‌ها به مدارس داده‌ شده و پس از آن دیگر به موضوع ورود جدی و دغدغه‌مند نشده است. 

این مساله موجب شده تعدادی از والدین با ثبت پویشی در سامانه «فارس من» با عنوان «لباس فرم مدارس ثابت و باکیفیت شود»، خواستار پیگیری چنین موضوعی شوند. «هزینه لباس فرم مدارس خیلی بالاست و کیفیت هم ندارد یعنی با چند بار شستن، زمین‌خوردن یا نشستن روی صندلی و نیمکت مدرسه، نخ‌کش و رنگ‌ و رورفته می‌شود». این صحبت‌ها گلایه مادر 2 دانش‌آموز، یکی پایه سوم دبستان و دیگری یازدهم است. والدین از قیمت‌های بسیار بالا و کیفیت پایین لباس‌ها شکایت دارند. رقم لباس فرم مدارس هم در هر منطقه و حتی هر مدرسه متفاوت است و رقم‌هایی چون 500 هزار تومان تا 2 میلیون تومان شنیده می‌شود. مخاطب دیگری می‌گوید: «لباس‌های فرم مدارس ۲ سال یک بار عوض می‌شود و این باعث هدررفتن پول زیادی شده است؛ لباس‌های گرانی که بدون استفاده می‌شوند و کیفیت و دوخت خوبی ندارند. برای مثال کسی که در حال حاضر به پایه یازدهم می‌رود، با لباس فرم پیش‌دبستانی و ۲ سال کرونا ۷ دست لباس فرم خریداری کرده و الان باید هشتمین لباس را بخرد. اگر لباسی ثابت و باکیفیت و دوخت عالی انتخاب کنند طوری که پیش‌دبستانی یک‌دست، اول تا سوم ابتدایی یک‌دست، چهارم تا ششم ابتدایی یک‌دست و متوسطه اول یک‌دست و متوسطه دوم هم یک‌دست باشد، هم پول کمتری هدر می‌رود و هم اینکه اگر لباسی از فرزندان دیگر خانواده‌ سالم باشد، افراد دیگر می‌توانند استفاده کنند». عاطفه‌سادات مدبرنژاد، مدیرکل انجمن‌ وزارت آموزش‌و‌پرورش اواخر خرداد امسال (1403) گفت: «در تهران، کف قیمت لباس فرم ۵۴۸ هزار تومان و سقف آن ۸۲۵ هزار و 500 تومان برای پیراهن و شلوار و یک میلیون و ۹۱۶ هزار تومان برای کت و شلوار است». اما والدین می‌گویند لباس فرم مدارس با قیمت‌های بیشتر و با کیفیت پایین ارائه می‌شود.

* همه لباس فرم‌ها از طریق اتحادیه دوخته نشده‌اند

در این میان تهیه پارچه و دوخت لباس‌های فرم دانش‌آموزان در برخی مدارس از طریق عقد قرارداد با اتحادیه صنف خیاطان تهران انجام شده که این صنف با توجه به اعتباری که دارد توانسته‌ رضایت مشتریان خود را در ارائه پارچه کیفی و دوخت مناسب جلب کند اما به گفته نایب‌رئیس دوم اتحادیه خیاطان تهران برخی از مدیران مدارس برای دوخت لباس‌های فرم و خرید پارچه چنین قراردادی نداشته‌اند. محمد اسکندرلو گفت: ما موظف به پاسخگویی به اولیایی هستیم که مدیران مدارس مربوطه با ما قرارداد خرید لباس فرم امضا کرده‌اند و درنتیجه نظارت‌ها بخوبی انجام شده است تا خدایی نخواسته کسی از دست ما ناراضی نباشد.

اسکندرلو در گفت‌وگو با «وطن امروز» افزود: این اتحادیه 2 سال است با انجمن اولیا و مربیان شهر تهران تفاهمنامه امضا کرده و نحوه نرخ‌گذاری پارچه و دوخت مناسب لباس فرم دانش‌آموزان را با آنها در میان می‌گذارد و متعهد به تولید کیفی است. قیمت و نحوه دوخت و رنگ پارچه از طریق مدیران مدارس به ما اعلام می‌شود که هر مدرسه‌ای احتیاج به لباس فرم دارد از طریق اتحادیه خیاطان تهران تاییدیه بگیرد، یعنی اگر مدیر مدرسه‌ای با تولید‌کننده عقد قرارداد داشته باشد، نمونه لباس توسط کارشناسان اتحادیه بررسی می‌شود و آنها در زمینه نوع دوخت و پارچه به توافق می‌رسند. 

وی ادامه داد: این اتحادیه امسال 1200 تا 1300 مدرسه را برای دوخت لباس فرم پوشش داده‌ است اما متاسفانه برخی مدیران مدارس با ما در خرید و دوخت پارچه همراهی لازم را نداشتند. اکنون که برخی از قیمت بالای لباس فرم دانش‌آموزان گله‌مندند، باید آن را با مدیران مدارس در میان بگذارند و این مساله را جویا شوند که آیا دوخت و خرید پارچه از طریق اتحایده خیاطان تهران بوده است یا خیر تا ما به صراحت جوابگو باشیم.

***

تلاش برای بازگرداندن بازماندگان از تحصیل به مدارس

«برای بازگشت دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، همه ظرفیت‌های قانونی را پای کار خواهیم آورد». این را وزیر آموزش و پرورش در نشست با کارکنان معاونت ابتدایی آموزش‌و‌پرورش اعلام کرد. علیرضا کاظمی در این نشست افزود: در دوره ابتدایی دانش‌آموز به سطحی از مهارت‌های لازم برای یک زندگی خوب و مطلوب در جامعه نیازمند است و در دوره متوسطه باید به دنبال آموزش تخصصی آنها باشیم. این بدین معناست که دوره آموزش ابتدایی، بنیادی‌ترین و موثرترین دوران تحصیل در نظام آموزشی هر کشوری محسوب می‌شود، زیرا تمام چالش‌هایی که در دوره متوسطه با آن مواجه می‌شویم، ناشی از غفلت در دوران ابتدایی است. ما مکلفیم در این دوره به مباحث هویتی و شخصیتی دانش‌آموزان توجه داشته باشیم، در عین حال استعدادهای دانش‌آموزان را در این پایه نیز شناسایی کنیم، زیرا با انجام این کار، مسیر هدایت شغلی و تحصیلی نیز مشخص خواهد شد. وی در ادامه بر توجه ویژه به دانش‌آموزان عشایر تاکید کرد و توجه به این گروه از دانش‌آموزان را از بارزترین و عینی‌ترین مصادیق عدالت آموزشی برشمرد و گفت: توسعه این بخش نشان‌دهنده توجه به عدالت آموزشی است. وزیر آموزش‌و‌پرورش به جذب دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل اشاره و بیان کرد: نخستین گام برای تربیت، حضور در مدرسه است و هیچ خدمتی از این بالاتر نیست، زیرا دانش‌آموزی که از چرخه بازمی‌ماند، وارد چرخه آسیب‌های اجتماعی می‌شود. کاظمی تاکید کرد: تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی باید به صفر برسد، از این رو لازم است برای انجام این ماموریت مهم، برنامه عملیاتی و اجرایی دقیق داشته باشیم. وی مهم‌ترین راهبرد معاونت ابتدایی را جذب و بازگرداندن دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل دانست. وزیر آموزش‌و‌پرورش به ۳ شاخص، عدالت، کیفیت و هویت اشاره کرد و گفت: عدالت در پوشش صدرصدی و برخورداری از امکانات آموزشی و نصیب برابر آموزشی خلاصه می‌شود. ارتقای کیفیت نیز به مؤلفه‌هایی چون معلم توانمند و باانگیزه، آموزش منطقه‌ای و استانی و ثبات مدیران تاکید دارد. درباره هویت نیز باید روی مولفه‌های فرهنگی، انگیزشی و پرجاذبه کار کرد. کاظمی در ادامه بر تهیه اطلس ابتدایی به منظور شناسایی نقاط ضعیف و کم‌برخوردار آموزشی نیز تاکید کرد. وی به تدوین لایحه‌ای جهت الزام بازگردانندن دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل به چرخه آموزشی اشاره کرد و افزود: با تمام توان پای این کار هستیم و از هر مسیری که امکان داشته باشد، جهت بازگرداندن دانش‌آموزان تلاش خواهیم کرد و همه ظرفیت‌های قانونی را پای کار خواهیم آورد. رضوان حکیم‌زاده، معاون ابتدایی وزارت آموزش‌و‌پرورش نیز در این نشست ضمن ارائه گزارشی درباره برنامه‌ها و بازگشایی مدارس بیان کرد: در مهر جاری، بیش از ۹ میلیون و ۱۳۴ هزار دانش‌آموز در دوره ابتدایی ثبت‌نام کردند که از این میان، یک میلیون و ۴۰۰ هزار دانش‌آموز پایه اولی هستند. وی با اشاره به هم‌افزایی با دستگاه‌های خارج از آموزش‌و‌پرورش برای رفع بازماندگان از تحصیل اشاره کرد و گفت: تمام تلاش ما بر این است هیچ کودکی از تحصیل بازنماند و با هماهنگی و هم‌افزایی با دستگاه‌های مداخله‌گر در این مسیر گام‌های اساسی بر خواهیم داشت.