گروه اجتماعی: درمان معتادان در مراکز درمانی و کمپ‌های ترک اعتیاد فقط سم‌زدایی و بازگشت فیزیک بدن به قبل از اعتیاد نیست، بلکه باید ذهن آنها از مصرف مواد پاک شود و نسبت به گرایش دوباره به مواد بی‌انگیزه شوند؛ موضوعی که  نیازمند درمان به شیوه‌های جدید است. کارشناسان و پژوهشگران حوزه اعتیاد معتقدند کمپ‌های ترک اعتیاد و مراکز اقامتی تاثیر چندانی بر ترک اعتیاد ندارند، چرا که معتادان در این مراکز به دلیل در دسترس نبودن و عدم مصرف مواد مخدر سرحال می‌شوند ولی پس از گذراندن دوره ترک و خروج از کمپ، دوباره به مواد رو می‌آورند. در چنین شرایطی مسؤولان باید در شیوه ترک اعتیاد تجدیدنظر کنند و بیشتر روی مساله روان‌درمانی معتادان کار کنند، چرا که این روش تا حدودی جواب داده است. در همین زمینه وزیر کشور تاکید کرد: باید نوع درمانی را مدنظر قرار دهیم که اعتماد به نفس لازم را ایجاد می‌کند، لذا باید موفق‌ترین شیوه‌های درمان احصا و مورد توجه قرار گیرد و روی موضوع درمان کار ویژه‌ای انجام شود. اسکندر مومنی در نخستین نشست تخصصی معاونان، مشاوران و مدیران کل و دبیران شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان‌های سراسر کشور بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده وزارت آموزش‌و‌پرورش در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی تأکید کرد و گفت: ظرفیت‌های خوبی برای حوزه درمان معتادان متجاهر ایجاد شده است و امروز کمبود ظرفیتی نداریم. وی ابتدا با اشاره به شهادت سید مقاومت سیدحسن نصرالله گفت: قطعا شهادت سید مقاومت موجب تسریع در فروپاشی و نابودی رژیم غاصب صهیونیستی و از سوی دیگر موجب همبستگی جبهه‌های مقاومت خواهد شد. وزیر کشور با اشاره به صحبت‌های کاظمی، وزیر آموزش‌و‌پرورش و لزوم همکاری‌ میان وزارت کشور، ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت آموزش و پرورش، اظهار کرد: قطعا این موضوع از دغدغه‌های بزرگ همه کشور است که بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته و بی‌تردید یکی از عرصه‌های مهم موضوع آسیب‌های اجتماعی که می‌تواند آموزش آن تاثیرات بسزایی داشته باشد آموزش‌و‌پرورش است، لذا همه باید کمک کنیم آموزش‌و‌پرورش به جایگاه واقعی خود برسد. وی ادامه داد: فرصت بزرگی فراهم شده تا با همکاری میان آموزش و پرورش، وزارت کشور و ستاد مبارزه با مواد مخدر، گام‌های بزرگی را در جهت حل این معضل برداشته شود. باید این 3 دستگاه را یک ساختار ببینیم و از این زمینه به بهترین شکل استفاده کنیم. به همکارانم در ستاد مبارزه با مواد مخدر توصیه و تأکید می‌کنم اگر در حوزه پیشگیری معطوف به تعامل هدفمند و با برنامه با آموزش‌و‌پرورش شویم می‌توانیم بگوییم ۹۰ درصد اهداف‌مان در این حوزه را محقق کرده‌ایم و همین یک برنامه می‌تواند تاثیرات بسیار زیادی داشته باشد. وزیر کشور با اشاره به حضور ۱۶ میلیون دانش‌آموز در سراسر کشور، تصریح کرد: این دانش‌آموزان به همراه والدین خود ظرفیت بسیار مهمی را شکل می‌دهد؛ ظرفیتی که با برنامه و هدفمند می‌توان استفاده خوبی از آن کرد. با نگاه ویژه به جامعه دانش‌آموزان، اولیا، معلمان و مسؤولان آموزش‌و‌پرورش می‌توانیم دستاوردهای بزرگی را در حوزه آسیب‌های اجتماعی رقم بزنیم، لذا باید اولویت ما ظرفیت بزرگ وزارت آموزش‌و‌پرورش باشد. مومنی به سامانه شاد نیز اشاره کرد و افزود: این سامانه با روزی ۱۰ میلیون بازدید‌کننده، ظرفیت بزرگی است که باید مورد بهره‌برداری قرار گیرد. خوشبختانه ظرفیت‌های خوبی برای حوزه درمان معتادان متجاهر ایجاد شده است و امروز کمبود ظرفیتی نداریم اما اگر درمان هدفمند نباشد معتادان از چرخه درمان خارج نمی‌شوند و معتادان جدید به آنها اضافه خواهند شد. به همین ترتیب هر چه ظرفیت ایجاد کنیم باز هم کم خواهد بود. وی تاکید کرد: باید در مسیر درمان از روش‌ها و داروهای جدید بهره بگیریم، باید نوع درمانی را مدنظر قرار دهیم که اعتماد به نفس لازم را ایجاد می‌کند، لذا باید موفق‌ترین شیوه‌های درمان احصا و مورد توجه قرار گیرد؛ باید روی موضوع درمان کار ویژه‌ای انجام شود. وزیر کشور ادامه داد: در حوزه مقابله نیز باید همه ابعاد آن ادامه پیدا کند و در این حوزه نیز باید از تکنولوژی‌های روز بهره بگیریم. از سوی دیگر باید توجه ویژه‌ای به ظرفیت برنامه هفتم داشته باشیم؛ برنامه‌ای که شروع به کار آن با شروع کار دولت و مجلس شورای اسلامی همزمان شده و در این برنامه ظرفیت‌های خوبی پیش‌بینی شده که باید در حوزه برنامه و بودجه و سایر بخش‌ها تکالیف خود را نسبت به برنامه به دقت انجام دهیم.

* طراحی نقشه راه کاهش آسیب‌های اجتماعی در دستور کار

به منظور آگاهی دانش‌آموزان از پدیده شوم اعتیاد، رویکرد پیشگیری از مواد مخدر در مدارس در دستور کار قرار گرفته است. وزیر آموزش‌و‌پرورش با بیان اینکه آموزش‌و‌پرورش فعالیت‌های متعددی در حوزه آسیب‌های اجتماعی دارد، گفت: در نظر داریم نقشه راه کاهش آسیب‌های اجتماعی را طراحی کنیم. همچنین طرح‌های متعددی مانند همیار مشاور را داریم که بیش از ۸۰ هزار دانش‌آموز در آن فعالیت دارند؛ اینها را آموزش می‌دهیم تا در حوزه پیشگیری از اعتیاد فعال شوند. این در حالی است که سامانه هوشمند نماد در حوزه آسیب‌های اجتماعی فعالیت دارد. وزیر آموزش‌و‌پرورش در این همایش توجه به آسیب‌های اجتماعی در آموزش‌وپرورش را مهم دانست و گفت: بنا داریم به صورت هفتگی جلسه بررسی آسیب‌های اجتماعی را در وزارتخانه برگزار کنیم. امروز با تمام امکانات آمده‌ایم، بویژه اعتیاد که ‌ام‌المصائب مشکلات کشور است و امروز مسؤولیت ما بسیار دشوار است. علیرضا کاظمی تاکید کرد: ۱۶میلیون دانش‌آموز در کشور داریم، یعنی بیش از ۳۰ میلیون ولی خانواده در کشور با سیستم آموزش‌و‌پرورش در ارتباط هستند، از طرفی هم بیش از ۵۰ هزار مربی آماده به کار داریم و این جدا از شبکه معلمان است. وی به برخی دیگر از ظرفیت‌های مقابله با آسیب‌های اجتماعی در آموزش‌و‌پرورش اشاره کرد و افزود: امروز شبکه شاد را داریم که روزانه ۱۰ میلیون کاربر دارد و روزانه وارد این پلتفرم می‌شوند. هیچ پیام‌رسانی نداریم که چنین ظرفیتی داشته باشد. کاظمی افزود: همچنین ۷۵۰ هزار مرکز مشاوره در حوزه آسیب‌های اجتماعی فعال داریم که متناسب با جامعه مخاطبان کار می‌کنند. وزیر آموزش‌و‌پرورش تاکید کرد: 2 رویکرد پیشگیری و مداخله را در مدارس باید به کار بگیریم و پیشنهاد می‌کنیم یک میز اعتیاد در معاونت پرورشی تشکیل شود تا حلقه ارتباط ستاد و ما باشد و برنامه‌های ستاد را راهبری کند تا فاصله‌ای بین ما و ستاد مبارزه با مواد مخدر نباشد.

* موثرترین روش ترک اعتیاد، روان درمانی است

دکتر سعید صفاتیان، پژوهشگر حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با « وطن امروز» درباره راهکارهای موثر در چگونگی درمان معتادان به گونه‌ای که آنها پس از ترک و درمان دیگر به سمت آن نروند گفت: درمان اعتیاد در ایران و همه جای دنیا 3 پایه اصلی دارد که 20 درصد آن مصرف دارو، 60 درصد درمان‌های روانی و 20 درصد نیز حمایت‌های خانواده و اجتماع است که مهم‌ترین آن روان‌درمانی است که متاسفانه به این مقوله کمتر توجه می‌شود.  وی با بیان اینکه وقتی برای ترک اعتیاد معتادان صحبت از اردوگاه و کمپ‌های ترک اعتیاد می‌شود، نباید انتظار داشت که آنها پس از سم‌زدایی در مراکر اقامتی به سمت اعتیاد نروند، افزود: میزان پاکی معتادان پس از ترک اعتیاد حتی در کشورهای پیشرفته 35 درصد است، یعنی از هر 100 معتادی که برای ترک به اردوگاه‌ها و مراکز ترک اعتیاد می‌روند پس از پایان دوره ترک 65 درصد دوباره به سمت مصرف مواد روی می‌آورند؛ موضوعی که متاسفانه در ایران ترک اعتیاد در اردوگاه‌ها و کمپ‌ها  کمتر از 10 درصد جواب می‌دهد. این موضوع نشان از این دارد که کمپ‌های ترک اعتیاد و مراکز اقامتی برای معتادان موفقیت‌آمیز نبوده است و باید برای ترک واقعی اعتیاد چاره‌اندیشی اصولی شود. صفاتیان اضافه کرد: مسؤول ترک اعتیاد در ایران سازمان بهزیستی و وزارت رفاه است که آنها باید به مقوله روان‌درمانی معتادان بپردازند، چرا که این روش باعث می‌شود بخش عمده معتادان از مصرف مواد بیزار شوند ولی متاسفانه در این زمینه هیچ اقدامی در انجام نمی‌شود. این در حالی است که بودجه ترک اعتیاد برای روان‌درمانی به این نهادها تخصیص داده می‌شود اما همچنان شاهد بی‌نتیجه بودن ترک اعتیاد هستیم.