گروه اجتماعی: به دنبال اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت خانواده در کشور و ارائه مشوق‌های فرزندآوری، همچنین توجه به درمان ناباروری در کنار فراهم آوردن زمینه‌های ازدواج جوانان، آمارها حکایت از توقف کاهش موالید و رشد میزان فرزندآوری در کشور بویژه در خانواده‌های پرجمعیت دارد به طوری که هم‌اکنون شیب کاهش موالید در کشور کند شده است. رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس طی گفت‌وگویی با «وطن امروز» در این باره اعلام کرد: آمارها بیانگر این است که بحمدالله قانون جوانی جمعیت توانسته منحنی‌های جمعیت را تغییر بدهد به طوری که تا قبل از اجرای این قانون 7 سال نرخ باروری در کشور کاهشی بود ولی از سال 1401 این نرخ تثبیت شده و دیگر کاهشی نیست. امیرحسین بانکی‌پور با بیان اینکه هم‌اکنون نرخ باروری در 15 استان کشور رشد کرده است، گفت: افزایش میزان موالید در کشور در حالی است که هم‌اکنون 400 هزار زن در گروه سنی  باروری 25 تا 40 سال نسبت به سال‌های گذشته کم شده است. وی ادامه داد: موالید در کشور قبل از اجرای قانون جوانی جمعیت 170 هزار طی یک سال کم شده بود که اکنون این آمار به 17 هزار مورد رسیده است. 

از طرفی الگوی تولد فرزند سوم 9 درصد، فرزند چهارم 28 درصد و فرزند پنجم به بالا 51 درصد طی 2 سال اخیر افزایش یافته است. همچنین دکتر شهلا کاظمی‌پور، دانشیار گروه جمعیت‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: اقداماتی که مجلس و دولت با هدف رشد جمعیت جوان کشور انجام داده‌اند تا حدی جواب داده است. اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده باعث شده است با عملیاتی شدن سیاست‌های تشویقی، خانوارها به سمت فرزندآوری بیشتر ترغیب شوند. وی با بیان اینکه آمارها حکایت از آن دارند خانوارهایی که دارای 2 یا 3 فرزند هستند پیشتاز در فرزندآوری بیشتر بوده‌اند، افزود: ارائه وام فرزندآوری، زمین، خودرو و... به این خانوارها تاثیر بسزایی بر رشد میزان موالید بویژه در خانوارهای طبقه پایین درآمدی برجا گذاشته است.

* نرخ باروری در 5 سال آینده باید به عدد 2.5 برسد

الگوی فرزندآوری در کشور به سمت فرزند سوم و بیشتر است، همچنین میزان فرزندآوری در مادران ۲۰ تا ۲۴ ساله کشور از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲ افزایش چشمگیر داشته است؛ از سویی در این مدت، درصد زایمان سوم افزایش مطلوب و زایمان‌های چهارم و پنجم افزایش متوسط داشته است. 

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر اینکه نرخ باروری طی 5 سال آینده باید به عدد ۲2.5 برسد، گفت: پیش‌بینی  می‌شود سال ۱۴۳۰ حدود ۲۶ میلیون از جمعیت کشور یعنی یک‌چهارم جمعیت سالمند باشند. صابر جباری دیروز در جلسه ستاد مرکزی هماهنگی جوانی جمعیت وزارت بهداشت افزود: ایران در زمینه جمعیت، رتبه هجدهم در جهان، رتبه نهم در آسیا و رتبه سوم در منطقه را داراست و طبق قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، نرخ باروری طی 5 سال باید حداقل به عدد 2.5 برسد. جباری با بیان اینکه جمعیت سالمند در کشورمان رو به افزایش است، تصریح کرد: پیش‌بینی  می‌شود سال ۱۴۳۰ حدود ۲۶ میلیون نفر از جمعیت کشور یعنی یک‌چهارم جمعیت سالمند خواهد شد. 

وی با بیان اینکه الگوی فرزندآوری در کشور به سمت فرزند سوم و بیشتر است، تصریح کرد: میزان فرزندآوری در مادران ۲۰ تا ۲۴ ساله کشور از سال ۹۸ تا ۱۴۰۲ افزایش چشمگیر داشته است، همچنین در این مدت، درصد زایمان سوم افزایش مطلوب و زایمان‌های چهارم و پنجم افزایش متوسط داشته است. به گفته جباری، روند میانگین سنی ازدواج از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱، در دختران ۲۳ و در پسران بین ۲۷ و ۲۸ سال بوده است. 

رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با بیان اینکه پیرو ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، خوابگاه‌های متاهلی رشد ۲۶ درصدی داشته است، گفت: همچنین وام‌های اختصاص‌یافته به دانشجویان متاهل نیز رشد ۲۸ درصدی داشته است. جباری افزود: پذیرش فلوشیپ ناباروری با سهمیه مناطق محروم نیز رشد خوبی داشته و دستیاری رشته زنان از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ افزایش ۱۵ درصدی داشته است. وی اظهار داشت: در حوزه تحقیقات، پژوهش‌های جمعیت‌محور بعد از ابلاغ قانون جوانی جمعیت نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۸۰ درصدی داشت. رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت در تشریح دستاوردهای برنامه جوانی جمعیت، به راه‌اندازی کامل سامانه ملی باروری سالم، تشکیل منظم قرارگاه جوانی جمعیت در ستاد وزارتی و دانشگاه‌ها، صدور کارنامه جوانی جمعیت برای روسای دانشگاه‌ها، اولویت‌بخشی به تامین منابع مالی اجرای قانون جوانی جمعیت، تقویت ساختار مرکز جوانی جمعیت در وزارت متبوع و دانشگاه‌ها، تقویت و توسعه برنامه کاربردی (اپ) همنفس در زمینه آموزش‌های هنگام ازدواج را از اولویت‌های برنامه جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد. 

* ۱۵ تا ۴۹ سالگی سن مناسب بارداری

جوانی جمعیت یک مساله ملی و بسیار جدی است و علاوه بر مردم، نیاز به اقناع‌سازی تمام مسؤولان دارد، زیرا جوانی جمعیت فقط مساله دولت نیست و به کل کشور و تمام دستگاه‌ها مربوط می‌شود. معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز در این جلسه با بیان اینکه محدودیت سنی برای بارداری برداشته شده است و سنین ۱۵ تا ۴۹ سال برای بارداری مناسب اعلام می‌شود، خواستار توجه ویژه به قشر تحصیلکرده متاهل جامعه در برنامه‌های جوانی جمعیت در جهت الگوسازی شد. دکتر علیرضا رئیسی با بیان اینکه تصویب بودجه برای پیشبرد این برنامه ملی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و باید با کمک مجلس که تاکنون در زمینه برنامه‌های جوانی جمعیت خوب پیش آمده، اعتبارات لازم برای اجرای این برنامه لحاظ شود، اظهار کرد: از جمله مباحث مهم در این زمینه ساخت مسکن و خوابگاه‌های متاهلی برای دانشجویان شاغل به تحصیل است که باید حتما در برنامه‌ریزی‌ها مدنظر قرار گیرد. وی افزود: سن ازدواج در افراد تحصیلکرده افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته و تعداد فرزندان در افراد متاهل تحصیلکرده هم کاهش داشته است، بنابراین باید با سرمایه‌گذاری روی این افراد برای سایر افراد جامعه در بحث جوان‌سازی جمعیت، الگوسازی کنیم. 

رئیسی با اشاره به اینکه ارائه تسهیلات و مشوق‌ها به افراد متاهل تحصیلکرده برای فرزندآوری در آینده جمعیتی کشور تاثیر قابل ملاحظه‌ای دارد، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از برنامه‌ها ارائه ایده‌های نو بر مبنای فرهنگ‌های بومی و منطقه‌ای در کشور است، البته این ایده‌ها لزوما اعطای تسهیلات مالی نیست، همچنین الگوسازی برای جامعه و جوانان با کمک گرفتن از چهره‌های شاخص علمی، فرهنگی و هنری نیز موثر است. وی گفت: اکنون محدودیت سنی برداشته شده و سنین ۱۵ تا ۴۹ سال برای بارداری مناسب اعلام می‌شود. همچنین تعداد مراقبت‌ها برای مادران باردار در سیستم شبکه بهداشتی کشور از 4 به 12 برنامه ارتقا یافته است. 

دبیر ستاد ملی جمعیت نیز با بیان اینکه استان یزد بهترین عملکرد را در نرخ باروری داشته است، بر ادامه پرداخت کارانه به بهورزان به عنوان نخستین خط ارتباط با خانوار و زوجین تاکید کرد. شکیبا محبی تباربا، مشاوره فرزندآوری، حفظ سلامت جنین، آموزش مادران و کارانه بهورزان را از جمله اقدامات مهم و اثرگذاری برشمرد که از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شده است.  بهورزان در صف اول ارتباط با خانواده‌ها و زوج‌های جوان برای فرزندآوری قرار دارند، بنابراین تخصیص کارانه به آنها اقدام مثبتی بود که باید ادامه یابد. 

دبیر ستاد ملی جمعیت، استانداردسازی غربالگری را نیز از دیگر دستاوردهای وزارت بهداشت برشمرد و خاطرنشان کرد: زوجین جوان نابارور باید تحت پوشش کامل بیمه سلامت قرار بگیرند، چرا که بیمه‌های پایه، خدمات مطلوبی برای سطح ۲ و ۳ ناباروری ارائه نمی‌دهند.