گروه فرهنگ و هنر: 40 سال پیش در روزهایی که ایرج طهماسب فیلمهای کوتاه «سقائک» و «شانه به سر دانا» را برای کانون پرورش فکری میساخت هرگز فکرش را هم نمیکرد روزگاری کارگردان و صاحب یکی از مهمترین و پرمخاطبترین برنامههای تلویزیون شود. هنرمندی که امروز مخاطبان و بینندگانش مرز 40 سالگی را رد کردهاند و طی 4 دهه فعالیت صاحب یکی از مهمترین و ماندگارترین برندهای نمایشی کشور یعنی کلاه قرمزی شده است. طهماسب را باید جزو معدود سازندگان و برنامهسازانی دانست که مجموعههای نمایشیاش در فصلهای بعد نهتنها دچار افت مخاطب نشده بلکه در هر فصل به مخاطبانش نیز افزوده شده است.
او در هر فصل با ارائه یک یا چند عروسک جدید با شخصیتهای جذاب و جالب به مجموعه «کلاه قرمزی»، طراوت این برنامه را حفظ و با خلاقیتهای مختلف سعی کرد آن را نهتنها برای کودکان و نوجوانان دهه 60 ماندگار کند بلکه برای نسل جدید هم قابل دیدن و جذاب کند. از همین رو است که لقب مردی برای تمام فصول برازنده او است. هنرمندی که هنوز هم با همان صلابت و حوصله برنامههایش را میسازد و برای لحظاتی هم که شده، اوقات خوشی را برای بینندهاش رقم میزند.
کافی است سری به شبکههای اجتماعی بزنیم تا دلیل این محبوبیت را متوجه شویم. بخشهای جذاب برنامه مهمانی در پیجهای مختلف بازنشر میشود و بازدید بالایی دارد. پس از پخش هر قسمت، طهماسب و عروسکهایش، اینستاگرام را در تسخیر خود درمیآورند و بخشهایی از برنامه به صورت سریالی به اشتراک گذاشته میشود. سوال اینجاست که راز موفقیت ایرج طهماسب در کجاست و او چگونه در رکود برنامههای پربیننده و در رقابت با پلتفرمهای مختلف و فضای مجازی همچنان دیده میشود و مردم برنامههایش را دوست دارند؟ طهماسب برای تبدیل شدن به برند آقای مجری فراز و نشیبهایی را طی کرده است. او رشته تئاتر را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران خوانده و همین موضوع شناخت و علاقهاش را به ساخت برنامههای عروسکی نشان میدهد؛ هر چند برنامههای او در شروع کار، بینندههای زیادی نداشت و ورود کلاه قرمزی به مرور، آقای مجری را به مرد محبوب دهه شصتیها تبدیل کرد. نخستین دلیل موفقیت طهماسب و کلاه قرمزی به عشق، علاقه و ممارست آقای مجری در برنامهسازی برای کودکان بازمیگردد. طهماسب در شروع کارش یک مجری معمولی مثل دیگر مجریهای تلویزیون بود. او حتی در بحبوحه جنگ به برنامههایش رنگ شعار و ایدئولوژی نیز میداد ولی هر چه گذشت بیشتر و بهتر به فضای کار در تلویزیون پی برد و با هوشمندی متوجه علاقه مخاطبانش شد.
بر اساس همین توجه و تیزهوشی بود که طهماسب عروسک کلاه قرمزی را از یک برنامه تلویزیونی به یک پدیده در سینمای ایران تبدیل کرد و این شخصیت عروسکی معروف و محبوب شد.
طهماسب قبل از اینکه تصمیم به ساخت فیلم سینمایی «کلاهقرمزی و پسرخاله» بگیرد خود در چند فیلم سینمایی ایفای نقش کرده بود ولی در آخر به همان علاقه همیشگیاش که همان کار با عروسکها و برنامهسازی برای کودکان و نوجوانان باشد، برگشت. از خوشاقبالی ما، رفاقت و همکاری طهماسب با یک هنرمند خلاق دیگر به نام حمید جبلی، اتفاقات مبارکی را در سینما و تلویزیون کشور رقم زد. دهه 70 وضعیت سینمای کودک و نوجوان بهتر از این روزها بود و فیلمسازان دل و دماغ بهتری برای فعالیت داشتند اما در میان فیلمها و مجموعههای تلویزیونی آن زمان، این «کلاه قرمزی و پسرخاله» بود که در کشور موج درست کرد و مردم را به سینما کشاند.
ایستادن در صف بلیتفروشی فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» یکی از خاطرات مشترک دهه شصتیهاست.
طهماسب بخوبی میدانست برای اینکه مردم به اثرش اقبال داشته باشند، باید بتواند یک داستان جذاب و سرراست را برایشان تعریف کند. سپس باید برای عروسکهایش شخصیت بسازد و به آنها هویت دهد. طهماسب برای این مقصود با همراهی جبلی و همایون اسعدیان، فیلمنامه «کلاه قرمزی و پسرخاله» را نوشت و شخصیتهایی جذاب برای عروسکها در نظر گرفت. هویتسازی و دادن کاراکتر به عروسکها، عاملی شد تا طهماسب در قسمتهای بعدی کلاه قرمزی بتواند داستانش را بر پایه شخصیتهایش جلو ببرد.
طهماسب برخلاف برخی مجریها و برنامهسازان تلویزیونی دنبال دیده شدن و مطرح کردن خودش نیست. برای او تیم و خروجی کار اهمیت دارد و نمیخواهد به خاطر دیده شدن خودش، کلیت یک برنامه را به فنا بدهد. بارها دیدهایم که آقای مجری در برنامههای تلویزیونی از عروسکهایش کمتر دیده شده است.
این مجری محبوب پس از گذشت سالها، همچنان پرستیژ و متانتش را حفظ کرده است. ایرج طهماسب در مقابل دوربین خودش است و مردم همین خود حقیقی بودن را دوست دارند. او با همین شخصیت در راس هرم گروهش قرار دارد و ابایی از مطرح شدن دیگر اعضای تیمش ندارد. طهماسب در گفتار و رفتار اصالتی دارد که آدم از دیدنش کیف میکند.
ایرج طهماسب با همین دست فرمان و فرمول به سراغ مجموعه «مهمانی» رفت، مجموعهای که سری نخست آن در شبکه نمایش خانگی با عنوان «مهمونی» و سری دوم آن در شبکه نسیم با عنوان مهمانی نشان داد همچنان در 65سالگی از چنان خلاقیتی برخوردار است که میتواند حتی بدون کلاه قرمزی هم خالق عروسکهای جذاب و جدید باشد.
اگر چه حمید جبلی در کنار طهماسب در مهمانی حضور ندارد ولی آقای مجری اصول کار تیمی کردن را فراموش نکرده و کار نویسندگی این مجموعه را به یکی از نقاط قوت آن بدل کرد.
در کنار تمام این این ویژگیها، باید درک و شناخت طهماسب از مخاطبانش را تحسین کرد. او از دهه 60 تا امروز، همراه با تغییر ذائقه مخاطبانش حرکت کرده و توانسته خودش را به روز نگه دارد. آقای مجری همانند بیننده برنامههایش موهای سرش سفید و پیرتر از قبل شده ولی هنوز همان طراوت قبل را حفظ کرده است. طهماسب تغییرات اجتماعی و نسلی را میبیند و میفهمد باید متناسب با این تغییرات برنامه بسازد.
اکنون خبر رسیده 3 قسمت پایانی «مهمونی» در پایان هفته (سهشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه) روی آنتن میرود و فصل دوم این مجموعه به پایان میرسد، از طرفی نیز مدیر شبکه نسیم خبر از تولید سری جدید آن برای ایام نوروز داد و گفت در حال مذاکرات با طهماسب هستیم تا سری جدید «مهمانی» را به کنداکتور پخش برای ایام نوروز برسانیم. این در حالی است که ایرج طهماسب قصد ساخت فیلم سینمایی جدیدی را دارد که احتمالا عید نوروز امسال روی پرده خواهد رفت. پس با این اوضاع نوروز امسال میتوان امیدوار بود بر پرده سینما هم «کلاه قرمزی و پسر خاله» را ببینیم و هم در قاب سیما «مهمانی» را.