رضا رحمتی*: تیراندازی دیروز 20 مهر نظامیان اسرائیلی به سمت مقر نیروهای یونیفل (نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد در لبنان) با واکنش‌های بسیاری همراه شده است. از جمله این واکنش‌ها، انتقاد تند و صریح دبیرکل سازمان ملل «آنتونیو گوترش» بود که گفت «تیراندازی به محل استقرار نیروهای یونیفل (نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان) نقض قوانین بین‌المللی مربوط به سازمان ملل متحد است و باید نیروهای بین‌المللی حافظ صلح مورد حفاظت قرار گیرند... من تیراندازی به محل نیروهای یونیفل را محکوم می‌کنم. ما به اسرائیل توضیح دادیم که این حادثه غیر قابل تحمل است». 

به بهانه این بی‌اعتنایی به ترتیبات سازمان ملل متحد و واکنش گسترده کشورهای مختلف، نگاهی به سیاهه تمسخر «حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل» به وسیله اسرائیل خواهیم داشت. یکی از مسائلی که در یک سال گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرده، نقض‌های پی‌درپی حقوق بین‌الملل توسط اسرائیل بوده است. مستقل از هماوردی که فلسطینیان و اسرائیل در یک سال گذشته بر سر مسائل مختلف داشته‌اند و مستقل از پیروزی‌های میدانی هریک، مسائل حقوقی نیز مورد توجه بوده است. ایراد اتهام‌های حقوقی به ایران، در حالی است که نزدیک به یک سال است مهم‌ترین همپیمان آمریکا و غرب (بدون آنکه در حمایت پروپاقرص غربی‌ها کمترین تزلزلی ایجاد شده باشد) در منطقه یعنی اسرائیل، حقوق و اخلاق بین‌الملل و نزاکت سیاسی را نیز همچون غزه و جنوب لبنان تبدیل به تلی از خاک کرده است. 

1- استهزای دیوان بین‌المللی دادگستری

دیوان بین‌المللی دادگستری در تاریخ 19 ژوئیه سال 2024 همزمان با تداوم نسل‌کشی در غزه، همچنین افشای اقدامات اسرائیل علیه اسرای فلسطینی، حکمی را صادر کرد که بر اشغال غیرقانونی «سرزمین‌های فلسطینی» توسط اسرائیل اصرار داشت و قائل به پایان دادن آن و «جلوگیری از ایجاد شهرک‌های جدید» توسط اسرائیل شده بود. در بخشی از این حکم آمده است: «دیوان بر این باور است که نقض ممنوعیت تصرف اراضی با زور توسط اسرائیل و حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین تأثیر مستقیمی بر غیرقانونی بودن ادامه حضور اسرائیل به عنوان یک قدرت اشغالگر در سرزمین اشغالی فلسطین دارد. سوءاستفاده مداوم اسرائیل از موقعیت خود به عنوان یک قدرت اشغالگر، از طریق الحاق و اعمال کنترل دائمی بر سرزمین اشغالی فلسطین و ادامه نارضایتی از حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت خود، ناقض اصول اساسی حقوق بین‌الملل است و حضور اسرائیل را در اراضی اشغالی فلسطین غیرقانونی می‌کند». دیوان علاوه بر این اضافه کرد «مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد و همه دولت‌ها ملزم به همکاری با عدم به رسمیت‌شناسی اشغال سرزمین‌های اشغال‌شده به دست اسرائیل هستند». این موضوع در عین حال که یک افتضاح بین‌المللی برای اسرائیل و همپیمانانش (به‌طور خاص آمریکا) و برآیندی از فشار افکار عمومی بین‌المللی و بینش منصفانه قضات این نهاد بین‌المللی بود، با به سخره گرفتن این نهاد توسط اسرائیل و حتی ایالات متحده همراه شد، تا جایی که برخی مقامات آمریکایی قضات و رئیس دیوان را تهدید به لغو روادید و تحریم کردند.

2- استهزای قطعنامه «حقوق و امتیازات» فلسطین

در آستانه رای‌گیری قطعنامه‌ای با موضوع «حقوق و امتیازات» فلسطین که از شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهد درخواست فلسطین برای تبدیل شدن به یکصدونودوچهارمین عضو این سازمان در تاریخ 21 اردیبهشت 1403 را مورد بررسی قرار دهد، اتفاقی عجیب در تاریخ سازمان ملل متحد افتاد که برآمده از خوی ناقض رژیم اسرائیل بود. در حالی که این پیش‌نویس با 143 رای موافق، 9 رای مخالف و 25 رای ممتنع و با ابتکار گروه کشورهای عربی به تصویب رسید، گیلعاد اردان، سفیر وقت رژیم اسرائیل در سازمان ملل که از دستور جلسه بررسی این قطعنامه عصبی بود، گفت: «منشوری را که باعث به رسمیت شناختن فلسطین می‌شود قبول نداریم و منشور ملل متحد باید تغییر کند». سپس منشور را در اقدامی توهین‌آمیز در مقابل چشمان میلیاردها انسان، در دستگاه خردکن انداخت و تکه تکه کرد. 

3- کشتار کارکنان و کارمندان سازمان ملل و امدادگران در غزه

در سیاهه جنایات رژیم اسرائیل و در ادامه نسل‌کشی که در غزه و جنوب لبنان به راه انداخته، فهرست بلندبالایی از کشتار کارکنان و کارمندان بهداشت و درمان، امدادگران و حتی کارکنان سازمان ملل متحد نیز دیده می‌شود. 

بنا به گفته دبیر کل سازمان ملل متحد (آنتونیو گوترش)، درباره «نقض بسیار شدید قوانین بین‌المللی بشردوستانه و فقدان کامل حفاظت موثر از غیرنظامیان... نزدیک به 300 کارمند کمک‌های بشردوستانه که بیش از دوسوم آنها کارکنان سازمان ملل متحد بودند نیز در جریان درگیری کشته شده‌اند». برخی از این کشتارها نه به صورت غیرعمدی، بلکه با شلیک مستقیم تک‌تیراندازهای اسرائیلی انجام شده است. برای مثال آژانس آنروا (آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی) وابسته به سازمان ملل متحد، 23 شهریور 1403 بیان می‌دارد «برای نخستین بار طی بیش از 10 سال گذشته است که یکی از کارکنان این سازمان در کرانه باختری به ضرب گلوله نظامیان اسرائیلی کشته می‌شود». گوترش در همین باره به بی‌اعتنایی اسرائیل به سازوکارهای حقوقی سازمان ملل متحد اشاره و اضافه می‌کند: «ما دادگاه‌هایی داریم اما می‌بینیم به تصمیمات دادگاه‌ها احترام گذاشته نمی‌شود و این کاملا غیرقابل قبول است و نیاز به تامل جدی دارد». آمارها نشان می‌دهد تا 25 مارس سال 2024 در مجموع 141 کارگر آنروا در غزه کشته شده بودند و تا 30 آوریل 2024، 182 کارمند کشته شدند.