سلمان مالکی: در ادبیات آیندهپژوهی، مفهوم «پیشران» به عوامل یا روندهایی اطلاق میشود که میتوانند به طور قابل توجهی بر توسعه و تحول جامعه و تمدن تأثیر بگذارند. پیشرانها میتوانند در زمینههای مختلف مانند اقتصاد، فناوری، فرهنگ، سیاست و محیطزیست ظاهر شوند و به عنوان محرکهایی برای تغییرات اساسی عمل کنند.
پیشرانها عواملی شناخته میشوند که به توسعه و تغییر در سطوح مختلف اجتماعی و اقتصادی کمک میکنند. آنها میتوانند شامل روندهای اجتماعی و سیاسی، فناوریهای نوین، تغییرات زیستمحیطی و تغییرات سیاسی باشند. در این راستا، آیندهپژوهان معمولا به شناسایی این پیشرانها و تجزیه و تحلیل تأثیرات آنها بر آینده میپردازند.
شناسایی و تحلیل پیشرانها از منظر آیندهپژوهی میتواند به ما کمک کند به درک بهتری از تحولات آینده و چالشهای پیش رو دست یابیم. این تحلیلها نهتنها به تصمیمگیرندگان در ایجاد سیاستهای مؤثر کمک میکند بلکه به جامعه نیز کمک میکند در مواجهه با تغییرات بزرگ و غیرمنتظره آماده باشد.
حمایت غرب از رژیم صهیونیستی به عنوان یک موضوع پیچیده و چندبعدی، نهتنها بر سیاستهای بینالمللی و امنیت جهانی تأثیر میگذارد، بلکه به عنوان یکی از عوامل پیشران در سقوط تمدن غرب نیز در نظر گرفته میشود.
افول تمدن غرب در نتیجه حمایت بیچون و چرا از رژیم صهیونیستی میتواند از منظر قرآن کریم، به عنوان سقوطی تمدنی تعبیر شود که در آن مفاهیم اخلاقی، عدالت اجتماعی و انسانی زیر پا گذاشته شدهاند. آیات قرآن بارها به عوامل و دلایل سقوط تمدنهای گذشته اشاره کردهاند و میتوان از این آموزهها برای درک چرایی و چگونگی افول تمدن غرب با توجه به حمایت از رژیم صهیونیستی بهره برد.
1- ظلم و تجاوز به حقوق دیگران
از دیدگاه قرآن کریم، یکی از مهمترین دلایل سقوط تمدنها، گسترش ظلم و تجاوز به حقوق دیگران است. تمدنی که به حمایت از ظلم بپردازد، در نهایت به سقوط دچار خواهد شد. اسرائیل غاصب با اشغال سرزمینهای فلسطینی و عملیاتهای نظامی و شهرکسازیهای غیرقانونی، به طور گسترده حقوق مردم فلسطین را نقض کرده است و در یک سال گذشته به جنایاتی بیسابقه و حتی نسلکشی رو آورده است. غرب نیز با حمایت از این رژیم، بویژه با جلوگیری از اقدامات بینالمللیای که به دنبال متوقف کردن این تجاوزات است، در این ظلم شریک شده است.
در آیه 41 سوره روم آمده است:
«ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ؛ فساد در خشکی و دریا به سبب کارهایی که مردم با دستان خود انجام دادهاند، ظاهر شده است تا خداوند به آنها نتیجه برخی اعمالشان را بچشاند؛ شاید بازگردند».
بر اساس این آیه، فساد و تجاوز به حقوق دیگران نتیجه اعمال ظالمانه است و در نهایت به نابودی آن تمدن میانجامد.
2- دوگانگی در عدالت و حقوق بشر
تمدن غرب همواره مدعی حمایت از حقوق بشر و عدالت است اما حمایت از رژیمی که به طور مداوم حقوق فلسطینیها را نقض میکند، تناقض بزرگی در این ادعاها ایجاد کرده است. در قرآن کریم، عدالت و انصاف به عنوان پایههای اساسی هر تمدن موفق معرفی شدهاند. عدم اجرای عدالت و رواج دوگانگی در رفتار با ملتها و قومیتهای مختلف، از دلایل سقوط تمدنها محسوب میشود.
در آیه 135 سوره نساء آمده است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! به عدالت و انصاف قیام کنید و شاهدان حق باشید، حتی اگر این امر علیه خودتان، والدینتان یا نزدیکانتان باشد».
این آیه تأکید میکند عدالت نباید در خدمت منافع شخصی یا قومی باشد. غرب با اعمال سیاستهای دوگانه در حمایت از رژیم صهیونیستی و سکوت در برابر جنایات آن، به بیعدالتی دامن زده است.
3- فساد اخلاقی و اجتماعی
قرآن کریم سقوط تمدنها را به گسترش فساد اخلاقی و اجتماعی نیز نسبت میدهد. صهیونیسم بهعنوان یک رژیم اشغالگر که مرتکب جنایات جنگی میشود، الگویی برای فساد و انحراف در منطقه است و غرب با حمایت از این رفتارها، به ترویج چنین الگوهایی در جهان کمک کرده است. این گونه فساد نهتنها به سرکوب ملتهای دیگر منجر میشود، بلکه تمدن حامی خود را نیز دچار زوال میکند.
آیه 85 سوره هود اشاره به عذاب قوم شعیب دارد که به دلیل فساد اقتصادی و اجتماعی دچار عذاب الهی شدند:
«وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ؛ و اموال مردم را کم نگذارید و در زمین فساد نکنید».
حمایت غرب از رژیم و سکوت در برابر تجاوزات آن، در واقع تأییدی بر گسترش فساد در جهان است و این رفتارها باعث تضعیف اخلاقیات در تمدن غرب شده است.
4- سرکشی و تکبر
سرکشی و تکبر از دیگر دلایل سقوط تمدنها در قرآن کریم ذکر شده است. رژیم صهیونیستی با سیاستهای تجاوزکارانه خود، نوعی سرکشی و تکبر در برابر حقوق بینالمللی و حقوق انسانی از خود نشان داده است. غرب نیز با حمایت از این رژیم در این تکبر شریک شده است. قرآن کریم به وضوح هشدار میدهد تکبر و سرکشی در نهایت به سقوط تمدنها میانجامد.
آیه 146 سوره اعراف به این نکته اشاره دارد:
«سَأَصْرِفُ عَنْ آیَاتِیَ الَّذِینَ یَتَکَبَّرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ؛ کسانی را که در زمین به ناحق تکبر میورزند، از آیات خود بازمیدارم».
حمایت غربیها از رژیم صهیونیستی و چشمپوشی از تکبر و سرکشی این رژیم، نشاندهنده آن است که تمدن غرب نیز از این خصوصیت ناپسند تأثیر پذیرفته و به سمت زوال حرکت میکند.
5- انکار حقیقت و پیروی از طاغوت
رژیم صهیونیستی، در طول تاریخ همواره با سیاستهای تهاجمی و سرکوبگرانه خود به انکار حقیقت و عدالت پرداخته است. حمایت غرب از چنین رژیمی به معنای پیروی از طاغوت و انکار حقایق الهی است. قرآن کریم انکار حقایق و پیروی از طاغوت را از مهمترین دلایل سقوط تمدنها میداند.
در آیه 36 سوره نحل آمده است:
«وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولا أَنِ اعْبُدُواالله وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ؛ و بهراستی در هر امتی پیامبری فرستادیم [که بگوید] خدا را عبادت کنید و از طاغوت دوری کنید.»
تمدن غرب که به دنبال حمایت از رژیم صهیونیستی و سیاستهای طاغوتی آن است، در حقیقت از مسیر حق منحرف شده و به سوی زوال پیش میرود.
* جمعبندی
تمدن غرب در حمایت از رژیم صهیونیستی، با چالشهای اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و حتی دینی مواجه شده است که بر اساس آموزههای قرآن، عواملی مانند ظلم، فساد، تکبر و انکار حقیقت میتوانند از دلایل مهم افول این تمدن باشند. حمایت غرب از رژیم صهیونیستی میتواند به عنوان یک عامل پیشران در سقوط تمدن غرب در نظر گرفته شود. با توجه به نارضایتیهای عمومی، خطرات امنیتی و تأثیرات منفی این حمایتها بر سیاستهای بینالمللی، این نتیجهگیری میتواند به عنوان یک هشدار برای آینده محسوب شود.
از منظر قرآن، وحدت مسلمانان و پرهیز از وابستگی به بیگانگان و تحکیم کمربند دفاعی تنها راه نجات از این بحرانها و تداوم تمدن اسلامی است.