مهدی گرگانی: ۱۳ ماه بعد از عملیات توفانالاقصی و شروع جنگ غزه، صهیونیستها به بحرانها و چالشهای متعددی گرفتار شدهاند؛ ارتش این رژیم با موارد متعدد خودکشی، فرار از خدمت و تمرد از دستورات مواجه است. بسیاری از شهرکنشینان بویژه در مناطق شمال سرزمینهای اشغالی آواره و دربهدر هستند، امیدی به آینده و زندگی در یک جامعه امن ندارند و بسیاری از آنها هم به فکر کوچ دائم به مبادیای هستند که از آنجا به سرزمینهای اشغالی آورده شدند.
اما اینها تنها بخشی از چالشهای این رژیم است، چرا که صهیونیستها با یک ابربحران اقتصادی نیز مواجه هستند که میتواند بحرانهای دیگر را هم عمیقتر و گستردهتر کند.
1- بسیاری از تحلیلگران اقتصاد میگویند جنگ و گسترش دامنه آن، اقتصاد این رژیم را منزوی کرده و به عقب رانده است. موسسه رتبهسنجی مودیز مهر امسال برای دومین بار رتبه اقتصادی اسرائیل را ۲ درجه کاهش داد. علت کاهش دوباره رتبه اقتصادی اسرائیل هزینههای سرسامآور جنگ در ۱۳ ماه گذشته و البته گسترش دامنه جنگ از غزه به جنوب لبنان و افزایش قابل توجه هزینههای جنگ عنوان شده است.
افزایش هزینههای دولتی از یک سو و رکود شدید در بخشهای مولد مانند گردشگری، کشاورزی و ساختوساز، باعث کسری بودجه شدید دولت صهیونیستی در یک سال گذشته شده است.
وزارت دارایی اسرائیل اواسط مهر اعلام کرد کسری بودجه این رژیم در 12 ماه منتهی به سپتامبر 2024 به 8.5 درصد رسیده است. ابتدای سال جاری، این وزارتخانه پیشبینی کرده بود کسری بودجه در کل سال 2024 حدود 6.6 درصد از تولید ناخالص رژیم خواهد بود که نشان میدهد تشدید تنشها با حزبالله تاثیرات منفی زیادی بر اقتصاد این رژیم گذاشته است.
2- شهرکنشینان در اراضی اشغالی حالا در کنار ناامنی و ناامیدی با تورم نیز مواجهند. به عبارت بهتر، افزایش هزینههای جنگ باعث افزایش بیسابقه تورم در اراضی اشغالی شده و از این حیث زندگی شهرکنشینان را بیش از پیش در مضیقه قرار داده است.
طبق گزارش روزنامه هاآرتص، نرخ تورم سالانه در اسرائیل در ماه آگوست نسبت به ماه قبل از آن از 3.2 درصد به 3.6 درصد رسیده است که بسیار بیشتر از پیشبینیهای بانک مرکزی این رژیم است.
این در حالی است که رشد اقتصادی رژیم صهیونیستی نیز با گسترش جنگ به جبهه لبنان به صفر نزدیک شده است.
3- حتی اگر دولت تلآویو بتواند نرخ تورم را در همین سطح نگه دارد - که به باور تحلیلگران غیرممکن است - افزایش نرخ مالیاتها، هزینههای بیشتری را به شهرکنشینان تحمیل میکند. طبق گزارش شرکت مشاوره و تجزیه و تحلیل استور نکست، مصرفکنندگان در اسرائیل، سال 2023 نسبت به سال قبل آن، ۲,۲ میلیارد دلار بیشتر برای خرید کالا پرداخت کردند که ناشی از پرداخت مالیات ارزش افزوده کالاها به ارزش ۱۳ میلیارد دلار و افزایش یک درصدی نرخ مالیات ارزش افزوده بوده است. تحلیلگران معتقدند کابینه رژیم صهیونیستی به دلیل دغدغههای جنگی به مسائل اقتصادی کاملا بیتوجه است و این موضوع نگرانیها از افزایش دوباره نرخ تورم و افزایش مالیاتها در ماههای پیش رو را به دنبال خواهد داشت.
4- فرار سرمایه و مهاجرت معکوس نخبگان از جمله نخبههای تجاری و علمی، اقتصاد فروپاشیده رژیم صهیونیستی را لای منگنه قرار داده است. پایگاه خبری کالکالیست مینویسد با بدتر شدن وضعیت اقتصاد اسرائیل در سایه جنگ در چند جبهه، تاکنون بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایه از اسرائیل خارج شده و اقتصاد اسرائیل را به ورطه زوال و نابودی کشانده است. نخبگان اسرائیلی معتقدند دیگر آیندهای در اسرائیل ندارند و طی ماههای گذشته بسیاری از آنها چراغ خاموش اراضی اشغالی را ترک کرده یا پول و سرمایه خود را از آن خارج کردهاند. آرون سیچانوور، پروفسور اسرائیلی و برنده جایزه نوبل با اشاره به سرعت گرفتن فرار مغزها در این رژیم میگوید بدون این نخبگان موجودیت اسرائیل هم در معرض تهدید قرار دارد و شاید در دهههای آتی اسرائیل به عنوان یک دولت مستقل یهودی وجود خارجی نداشته باشد.
5- وخامت اقتصاد رژیم صهیونیستی در شرایطی است که ایالات متحده طی یک سال گذشته میلیاردها دلار به این رژیم کمک مالی کرده است. تنگنای اقتصادی تلآویو به قدری است که واشنگتن با علم به فلاکت این رژیم، در دادوستدهای سیاسی خود با تلآویو هر بار پیشنهاد افزایش کمکهای مالی را پیش روی این رژیم قرار میدهد. به عنوان مثال رسانههای آمریکایی اخیرا گزارش دادند واشنگتن به تلآویو پیشنهاد داده در ازای دریافت یک بسته مالی کلان، از گزینههای خود برای پاسخ احتمالی به حملات موشکی اخیر ایران صرفنظر کند یا با دریافت یک بسته مالی با آتشبس در غزه و لبنان موافقت کند!
6- پس از 7 اکتبر وحشت سراسر اسرائیل را فراگرفته و وعده نتانیاهو برای بازگرداندن امنیت به شهرکنشینان کاملا شکست خورده است. واقعیت این است که اسرائیل نتوانسته اهداف خود در جنگ و از بین تهدید حماس و حزبالله را بهرغم هزینههای سرسامآور محقق کند. بسیاری از ناظران سیاسی تاکید میکنند از بین بردن حماس و حزبالله و ایدئولوژی آنها محال است، بنابراین تهدیدهایی که اکنون روی سر اسرائیل قرار دارد در آینده با شدت بیشتری وجود خواهد داشت. بسیاری از کودکان و نوجوانان فلسطینی و لبنانی که شاهد شهادت پدر، مادر، برادر، خواهر و بستگان نزدیک خود و جنایتهای وحشیانه رژیم در یک سال گذشته بودهاند، در آینده نزدیک هر کدام یک چریک برای گروههای مقاومت هستند که نسبت به پدران و مادران خود خشم و کینه بیشتری از اشغالگران در دل دارند.
اگر رژیم صهیونیستی از درون هم فرو نپاشد، کودکان فلسطینی و لبنانی در آینده نزدیک نسخه آن را خواهند پیچید.