با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷، نگرانی‌های آمریکا نسبت به از دست دادن نفوذ خود در ایران افزایش یافت. به ‌رغم پیام‌های مداراگونه حضرت امام خمینی در روزهای منتهی به انقلاب که به ‌طور مشخص فرمودند «وقتی واشنگتن از حمایت شاه و دولت بختیار دست بردارد، همه عداوت‌ها نسبت به آمریکا از میان خواهد رفت»، آمریکا از سیاست‌های مداخله‌جویانه خود دست نکشید و در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب، به توطئه‌های متعددی برای براندازی نظام تازه‌تأسیس جمهوری اسلامی دست زد. یکی از مهم‌ترین تلاش‌های آمریکا، کودتای نوژه بود. این کودتا که سال ۵۹ طراحی شد، قرار بود با مشارکت تعدادی از افسران نظامی ایران و حمایت‌های اطلاعاتی و مالی آمریکا انجام شود و به سرنگونی نظام جمهوری اسلامی منجر شود. همچنین ماجرای دستگیری صادق قطب‌زاده، یکی از افراد مطرح انقلاب، به اتهام توطئه برای ترور حضرت امام و سرنگونی نظام، نمونه دیگری از برنامه‌های براندازانه آمریکا در سال‌های ابتدایی انقلاب بود. این موارد نشان می‌دهد اقدامات آمریکا تنها به تهدیدهای سیاسی و اقتصادی محدود نبود، بلکه قصد داشت به ‌طور فیزیکی و مستقیم انقلاب اسلامی را نابود کند. این اقدامات نشان می‌دهد تسخیر سفارت آمریکا در تهران، نه یک اقدام کنشی، بلکه واکنشی به تهدیدهای مکرر و اقدامات خصمانه آمریکا بود.

* پاسخ به اقدامات ضدموجودیتی در همه جا غیر از ایران خونین بوده است

اشغال سفارت آمریکا به‌ عنوان ستاد عملیات‌های ضدانقلاب و نه یک مکان دیپلماتیک، اقدامی ملایم و محاسبه‌شده بود. برخلاف تصورات موجود، ایران پس از اشغال سفارت و دستگیری کارکنان آن، تمام آنان را زنده تحویل داد و تلاش کرد از تنش‌های بیشتر جلوگیری کند. این در حالی بود که اگر تهدید موجودیتی برای یک کشور دیگر وجود داشت، واکنش‌ها می‌توانست به مراتب شدیدتر باشد.

برای درک این امر می‌توان اقدامات ضدبشری رژیم صهیونیستی را در ذهن مرور کرد که تمام قواعد بین‌المللی و دیپلماتیک را زیر سوال برد و اماکن نظامی از جمله سفارت ایران در دمشق را نیز هدف قرار داد. همچنین می‌توان به درگیری‌های نظامی و کودتاهایی که آمریکا با هدف براندازی در نیکاراگوئه، کوبا و شیلی سازماندهی کرده بود اشاره کرد. در این کشورها، تلاش‌های آمریکا به درگیری‌های خونین و واکنش‌های شدید و سرکوب‌گرانه منجر شد اما ایران با وجود تعداد بالای کودتاهای طراحی‌شده در کوتاه‌ترین زمان پس از انقلاب، با تدبیر و ملاحظه عمل کرد تا شرایط به تنش حداکثری کشیده نشود؛ با این وجود آمریکا پا را فراتر گذاشت و رژیم بعث را برای حمله به ایران تشویق و تجهیز کرد. آمریکا با توجه به سابقه دخالت‌های مستقیم و غیرمستقیم در امور ایران و طرح‌های متعدد برای کودتا و براندازی، خود عامل ایجاد تنش‌های پی‌درپی بود. 

بنابراین اشغال سفارت تنها واکنشی طبیعی به این تهدیدهای مداوم بود که به جای تشدید تنش‌ها، نوعی پیام هشدارآمیز به آمریکا و سایر قدرت‌های خارجی بود. در واقع، این اقدام نه تنها عامل افزایش تنش نبود، بلکه تلاش ایران برای مهار اقدامات خصمانه و جلوگیری از تبدیل کشور به صحنه درگیری‌های شدیدتر بود. 

فهم واقعی از شرایط آن دوران نیازمند درک این واقعیت است که جمهوری اسلامی با تهدید موجودیتی مواجه بود و هر گونه سهل‌انگاری می‌توانست به نابودی آن منجر شود.