اوو مورالس، برجسته‌ترین و محبوب‌ترین سیاستمدار تاریخ معاصر بولیوی و رئیس‌جمهور پیشین معتقد است سوءقصد هفته گذشته (27 اکتبر) علیه او و همراهانش در شهر چاپاره در مرکز این کشور کوهستانی آمریکای جنوبی، از سوی رئیس‌جمهور فعلی طراحی شده که هم‌حزبی سوسیالیست او نیز محسوب می‌شود. مقصود او «لوئیس آرسه» 61 ساله است که سابقا بانکدار و وزیر دارایی بود و از سال 2020، متعاقب شکست کودتای راستگرایان به ریاست‌جمهوری این کشور رسید. 

آرسه از طرف حزب چپگرای «جنبش سوسیالیست»، باثبات‌ترین حزب سیاسی این کشور فقیر آمریکای جنوبی طی قرن بیست‌ویکم میلادی در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی رسید؛ حزبی که مورالس نزدیک به ۲ دهه، رهبر و نماینده آن در رأس قدرت بود. با این حال در دولت آرسه، نشانه‌های آشکاری از فساد، راستگرایی و انحراف چپگرایان حاکم از آرمان‌های عدالت‌طلبانه‌شان پدید آمده است؛ انحرافی که در یک دهه اخیر در آرژانتین، اکوادور و برزیل نیز شاهد بوده‌ایم. 

دسامبر 2023 (دی پارسال)  اوو مورالس که همچنان رهبر «جنبش سوسیالیست» است  از یک «طرح تاریک» با هدف حذف خود و رهبران اصلی حزبش یعنی آندرونیکو، رودریگس، لئوناردو لوسا و گوالبرتو آریسپه پرده برداشت. مورالس فاش کرد افتتاح مجدد پرونده اتهام قاچاق علیه او  که سال 2015 با نفوذ آمریکایی‌ها در دستگاه دادگستری این کشور گشوده و ۵ سال بعد مختومه شد، کار آرسه و همدستانش در دولت است. 

در واکنش به این موضوع، از اواسط ماه گذشته میلادی حامیان مورالس که عمدتا سرخپوستان بولیوی هستند، در اعتراض به آزار و شکنجه قضایی رهبر خود، همچنین علیه مدیریت بد دولت در شرایط بحرانی، راه‌های اصلی کشور را مسدود کرده‌اند. عجیب آنکه پلیس در دولت ظاهرا چپگرای آرسه، همان خشونتی را علیه حامیان حزب حاکم اعمال کرده که دولت کودتاچی راستگرایان طی یک سال حکومت غیرقانونی خود بر آنها اعمال می‌کرد، البته این تشنج اجتماعی و سیاسی به یک بحران اقتصادی تبدیل شده است. به گزارش بلومبرگ، اغتشاشات تاکنون باعث زیان 5 میلیارد دلاری به ارزش 3.5 درصد از تولید ناخالص داخلی بولیوی شده است. 

در نتیجه این ناآرامی‌ها، رئیس‌جمهور 26 اکتبر، فرماندهی عالی نظامی را به بهانه کنترل شرایط در دست گرفت و فردای آن روز خودروی حامل مورالس در چاپاره هدف ۱۴ گلوله قرار گرفت که راننده‌اش مجروح شد. مورالس مدعی شد افرادی با کلاه نظامی به خودروی او شلیک کرده و این یک توطئه برای ترور او بوده است. او سپس این پیام را صادر کرد: «لوئیس آرسه بولیوی را نابود کرد و اکنون می‌خواهد با پایان دادن به زندگی اوو، جنبش ما را از بین ببرد».

او همچنین مدعی شد تیم ضاربان از هلی‌کوپترهای نظامی استفاده کرده و به پادگان لشکر 9 گریخته‌اند. عجیب‌ترین اظهار نظر مورالس اما این بود که گفت از سرویس امنیتی کشورش قطع امید کرده و با خودرو و اسکورت متعلق به دولت ونزوئلا در بولیوی تردد می‌کند. 

فردای این اظهارات، تنش‌ها در مرکز بولیوی بیشتر شده و ادواردو دل کاستیو، وزیر کشور بولیوی این اظهارات را رد کرد و ترور را  یک صحنه‌سازی توسط خود مورالس خواند. البته او در اظهار نظری متناقض، حضور نظامیان در جاده چاپاره را در راستای مبارزه با قاچاق مواد مخدر در این منطقه دانست. روبرتو ریوس، معاون وزیر امنیت نیز فرضیه صحنه‌سازی توسط مورالس را تایید کرد. در مقابل مورالس دوباره تاکید کرد بولیوی را ترک نخواهد کرد و در کنار مردم مقاومت می‌کند. 

او همچنین دولت هم‌حزبی‌اش را دولت فاسد مواد مخدری خواند و بومیان این کشور را به شکست این دولت فراخواند. فراخوان پیشین مورالس برای شکست دولت کودتاگران در فاصله سال‌های 2019 و 2020، دولت سوسیالیست فعلی را به وحشت انداخت و رئیس‌جمهور اعلام وضعیت فوق‌العاده  کرد. 

طبق تحلیل روزنامه آل‌اونیورسال ونزوئلا، در ۴ سال اخیر، جنبش چپ آمریکای لاتین به طور فزاینده‌ای دچار تفرقه و همسویی با چپ آمریکای شمالی و اروپا یا همان لیبرال‌های سرمایه‌دار شده است. 

دولت بولیوی هم بالطبع دفاع از عدالت مردمی را به خاطر دفاع از اقلیت سرمایه‌دار رها می‌کند. پیش‌تر در اکوادور، لنین مورنو، رئیس‌جمهور فعلی به سلف خود، رافائل کوره‌آ، پشت کرده و خود را با سیاست‌های نولیبرالی  واشنگتن هماهنگ کرده بود. 

در پرو، رئیس‌جمهور پدرو کاستیلو سرنگون شد و به زندان افتاد تا وزیر سابق توسعه، دینا بولوارته که اکنون متحد ترامپیست‌ها در آمریکاست جایگزین شود. در برزیل نیز به رغم بازگشت لولا داسیلوا، رهبر محبوب حزب سوسیالیست کارگری به قدرت اما دولت او در عمل همگرایی بسیاری با دموکرات‌های آمریکا دارد. 

به قدرت رسیدن خاویر میلی، مشهور به «ترامپ لاتین» در آرژانتین، اوج خطر راستگرایی در منطقه‌ای است که به مدت ۷ دهه، شاهد مبارزات عدالتخواهانه جنبش‌های چپگرا علیه استعمار نوین آمریکا بوده است.