با پایان شمارش آرا و مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ حائز اکثریت آرای الکترال و پیروز انتخابات شد. مساله‌ای که مطرح است اینکه سیاست خارجی ترامپ در 4 سال پیش رو (اگرچه ۲ ماه طول می‌کشد تا آمریکا آماده جابه‌جایی قدرت شود) چگونه پیش خواهد رفت. ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی خود به صراحت اعلام کرد معتقد است سیاست خارجی این کشور به تغییرات اساسی نیاز دارد و یکی از انتقادات اصلی ترامپ و کمپین انتخاباتی حامی او نسبت به جو بایدن و دموکرات‌ها، در حوزه سیاست خارجی، خصوصا در غرب آسیا بود. از جمله این تغییرات اساسی، تغییر نگرش‌ها نسبت به روسیه، اروپا، غرب آسیا، ناتو، چین و نقش امنیتی آمریکا است.

1- سیاست خارجی ترامپ درباره روسیه

ترامپ در جایی در جریان مبارزات انتخاباتی در ویسکانسین گفته بود «با ما بسیار بد رفتار شده است، عمدتا توسط متحدان، متحدان ما در واقع بدتر از به اصطلاح دشمنان ما رفتار می‌کنند». بزرگ‌ترین انتقاد ترامپ از رفتار آمریکا در برابر متحدان به دلیل سیاست‌های آمریکا برای حمایت بی‌چون و چرا از آنها بدون اینکه منافع اقتصادی برای آمریکا داشته باشد، است. از نظر ترامپ، آمریکا به جای حمایت 60 میلیارد دلاری از اوکراین، باید به سربازان آمریکایی حقوق بهتری بدهد. یکی از مهم‌ترین انتقادهای ترامپ در ماه‌های گذشته به بایدن یک فقره حمایت 8 میلیارد دلاری دولت بایدن از اوکراین بود. در همین زمینه ترامپ به بهانه ناکارآمدی دولت بایدن در مهار آسیب‌های توفان هلن، با انتقاد صریح نسبت به سیاست‌های آمریکا در اوکراین گفته بود «می‌خواهیم 300 میلیارد دلار به اوکراین بدهیم و در عین حال آنها تنها 750 میلیون دلار به عنوان کمک فوری به آسیب‌دیدگان توفانی دادند که کسی تاکنون بدتر از آن را ندیده است». موضوعی که سبب واکنش بایدن نسبت به مواضع ترامپ شد و ایده ترامپ درباره اوکراین را در جهت «حمایت از پوتین» عنوان کرد و گفت: این ایده که دونالد ترامپ می‌گوید، برای حمایت از ولادیمیر پوتین است، این یادآور یک خطر است. این یادآور خطری است که او در صورت پیروزی در دوره دوم ریاست‌جمهوری به وجود می‌آورد. رئیس‌جمهور آمریکا باید امنیت و رفاه مردم آمریکا را در اولویت قرار دهد». به‌رغم همه اتهامات به ترامپ و مشاوران نظامی او اما آنها نسبت به روسیه همواره با احتیاط سخن گفته‌اند. برخلاف سیاست دموکرات‌ها در برابر روسیه، ترامپ چنین دیدگاه سختی ندارد و یکی از مشاوران او در برابر سیاست‌های مقامات اروپایی نسبت به روسیه که خواستار «نابودی روسیه» شده بودند، گفته بود: «روسیه را نابود کنیم؟ آنها 6 هزار سلاح هسته‌ای دارند!» در دوره ریاست جمهوری، ترامپ همواره از درگیر کردن آمریکا و روسیه اجتناب کرده و برخی از کارشناسان یکی از دلایل حمله روسیه به اوکراین را همین بی‌میلی دولت ترامپ نسبت به نقش امنیتی آمریکا در اروپا قلمداد کرده‌اند.

2- فشار به متحدان امنیتی آمریکا

اگرچه اوکراین، ایتالیا و دبیر کل ناتو جزو نخستین کسانی بودند که به ترامپ تبریک گفتند اما سیاست فشار بر اعضای اروپایی ناتو جزو مهم‌ترین دستورکارهای ترامپ در دوره جدید ریاست‌جمهوری‌اش خواهد بود. این جمله اینک که یک دوره از ریاست‌جمهوری ترامپ گذشته است، چندان مناقشه‌انگیز نیست که «ترامپ نسبت به متحدانش سرسختانه‌تر از دشمنانش سخن می‌گوید و عمل می‌کند». بر این اساس، یکی از ابزارهای سیاست خارجی ترامپ فشار بر متحدان اروپایی درباره قبول مسؤولیت‌های بیشتر آنها در مسائل نظامی و در هزینه‌های آنها در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی خواهد بود. به گفته «دن کالدول» از کارشناسان دفاعی آمریکایی با توجه به افزایش بدهی ایالات متحده، فشار زیاد به نظامیان این کشور و ضعف پایگاه صنعت دفاعی آمریکا که توان مقابله همزمان با روسیه و چین را ندارد، «ترامپ برای حفظ نقش آمریکا در ناتو از کشورهای این ائتلاف خواهد خواست نه تنها سهم بیشتری از تامین بودجه ائتلاف را بر دوش بگیرند، بلکه یک تغییر شگرف در گرایش ناتو نیز اعمال کنند». ترامپ بارها در جریان ریاست‌جمهوری خود خطاب به متحدان آمریکا گفته بود باید «2 درصد» تولید ناخالص داخلی خود را به ناتو اختصاص دهند و بر سر این موضوع بارها مقامات کشورهای اروپایی از جمله آنگلا مرکل با وی درگیری‌های لفظی هم پیدا کردند. همین چند روز قبل از انتخابات بود که ترامپ گفت اگر این کشورها 2 درصد را اختصاص ندهند «به روسیه اجازه می‌دهد هر غلطی خواست» با آنها بکند. اگرچه برخی از کشورهای اروپایی با این موضوع تا حد زیادی کنار آمده‌اند و برای مثال آلمانی‌ها گفته‌اند این رقم را به 3.5 درصد هم می‌رسانند اما نزدیکان ترامپ این را هم کافی ندانستند. برای مثال «البریج کالبی» که مسؤول پیشبرد استراتژی دفاع ملی ترامپ بود، می‌گوید: «من با حفظ ائتلاف آتلانتیک شمالی موافقم اما فکر می‌کنم تنها راه انجام این کار این است که آنها (اروپا) نقش به ‌مراتب بیشتری داشته باشند».  

3- کاهش نقش امنیتی آمریکا در جهان

یکی از مهم‌ترین مسائلی که ترامپ در سال‌های ریاست‌جمهوری خود به دنبال آن بوده، کاهش نقش امنیتی آمریکا در جهان و دوری از قبول «برون‌سپاری امنیت توسط کشورها و مناطق جهان» است. ترامپ مخالف سرسخت هزینه کردن آمریکا بدون دریافت منافع یا مابه‌ازای آن برای آمریکاست. به همین دلیل بارها به عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس  یادآور می‌شد باید هزینه مراقبت از امنیت آنها به آمریکا پرداخت شود. اینک نیز می‌توان همان وضعیت را به دوره جدید سیاست خارجی ترامپ سرایت داد. ترامپ نقش امنیتی آمریکا را به میزان قابل توجهی کاهش خواهد داد.

او عقب می‌کشد و به جای آنکه تامین‌کننده اصلی قدرت نظامی در اروپا باشد، تنها در مواقع ضروری مداخله خواهد کرد. شاید به همین دلیل است که نخست‌وزیر سابق سوئد در نشستی در کنفرانس امنیتی مونیخ آلمان گفته بود: «اروپا میان ترامپ و پوتین گیر کرده است و باید راهی برای دفاع از خود پیدا کند».