باربد بهراد: فوتبال ایران در زمینه پرورش و تولید مهاجمان تمامکننده در سالهای اخیر بخوبی عمل نکرده است. بر خلاف دهههای گذشته که بازیکنانی مانند دایی، مجیدی، عنایتی، هاشمیان و خداداد عزیزی و دهها بازیکن دیگر در سطح باشگاهی و ملی میدرخشیدند و تهدید جدی برای دفاع تیمهای حریف محسوب میشدند، امروز فوتبال ایران از تولید مهاجمان برجسته و گلزن بیبهره است.
با وجود استعدادهای جوان در فوتبال ایران، برنامهریزی و زیرساختهای مناسب برای رشد این بازیکنان در بخش هجومی بهشدت ناکافی بوده است. لیگ برتر ایران و تیمهای پایهای که انتظار میرود مهاجمان قدرتمند و گلزن تربیت کنند، نتوانستهاند نیازهای تیمهای ملی و باشگاهی را در بخش حمله تأمین کنند. این مساله در رقابتهای داخلی و بینالمللی به وضوح دیده میشود؛ جایی که باشگاهها در تمامکنندههای خود ضعف دارند و فرصتهای گلزنی بسیاری را از دست میدهند.
این کمبود نه تنها به کاهش کیفیت بازیهای داخلی منجر شده، بلکه تیمهای ایرانی را در رقابتهای آسیایی به چالش کشیده است. در واقع، ناتوانی تیمهای باشگاهی در یافتن مهاجمان برجسته باعث شده عملکرد آنها در برابر رقبای قدرتمند آسیایی با افت مواجه شود و نتایج ناامیدکنندهای را رقم بزند.
* این شیر دندان ندارد!
تیم ملی ما با بهرهمندی از مهاجمان برجستهای مانند سردار آزمون و مهدی طارمی، توانسته نتایج خوبی را رقم بزند. این بازیکنان در هر شرایطی، حتی در روزهایی که مدافعان تیم ملی عملکردی مطلوب نداشتهاند، خیال هواداران را با درخشش خود در خط حمله راحت کردهاند اما وضعیت در سطح باشگاهی کاملا متفاوت است و فقدان مهاجمان تراز اول در تیمهای لیگ برتر ایران به وضوح دیده میشود. جدایی شهریار مغانلو از تیم سپاهان، ضربه بزرگی به قدرت هجومی سپاهان زد و این کمبود به وضوح در رقابتهای آسیایی دیده میشود. برای مثال، تراکتور با اتکا به امیرحسین حسینزاده، تومیسلاو اشترکالی و سوکول چیکالشی، در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا توانسته مجموعاً ۲۸ بار گل بزند. در عین حال، ۲ تیم مطرح استقلال و پرسپولیس در لیگ نخبگان آسیا تنها موفق به زدن ۵ گل شدهاند که آماری ناامیدکننده است.
استقلال به تازگی مقابل الهلال عربستان به میدان رفت و با شکست سنگینی روبهرو شد. الهلال که با هتتریک الکساندر میتروویچ بازی را برد، مانند استقلال ۱۳ شوت به سمت دروازه زد، اما ۸ ضربهاش در چارچوب بود، در حالی که استقلال فقط ۴ ضربه در چارچوب ثبت کرد. در دیدار با السد قطر نیز استقلال بهرغم ایجاد موقعیتهای فراوان، نتوانست نتیجه مطلوبی بگیرد و با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب شد. از ۱۳ موقعیت گلزنی استقلال، تنها ۳ ضربه به چارچوب رسید، در حالی که السد از ۱۱ فرصت خود ۸ شوت در چارچوب داشت.
استقلال مقابل النصر نیز شانس چندانی نداشت. از ۷ موقعیت گلزنی، تنها یک ضربه در چارچوب بود، در حالی که النصر از ۱۸ شوت خود ۱۰ ضربه به چارچوب زد. حتی در بهترین روز استقلال مقابل الغرافه که به پیروزی ۳ بر صفر دست یافت، از ۲۰ شوت زده شده تنها ۴ ضربه در چارچوب قرار داشت. پرسپولیس هم از مشکلات هجومی بینصیب نیست. این تیم در هفته نخست لیگ نخبگان آسیا مقابل الاهلی عربستان با شکست روبهرو شد. پرسپولیس از ۱۴ موقعیت خود نتوانست بهرهای ببرد، در حالی که الاهلی با ۱۱ شوت موفق به پیروزی شد. در بازی مقابل السد نیز پرسپولیس از ۲۴ شوت خود تنها ۶ ضربه را در چارچوب زد اما السد با ۵ شوت در چارچوب از ۱۱ ضربه، پیروزی را از آن خود کرد.
از نظر آماری، پرسپولیس با ۲ گل زده دومین خط حمله ضعیف لیگ نخبگان و استقلال با ۳ گل زده چهارمین خط حمله ضعیف این رقابتها را دارند. این ضعف نه تنها به سرخابیها محدود نمیشود، بلکه در جدول گلزنان لیگ برتر نیز به چشم میخورد. تنها ۵ بازیکن با ۴ گل صدرنشین هستند که فقط ۲ نفر مهاجماند. امیرحسین حسینزاده و اشترکالی در خط حمله تراکتور بازی میکنند اما دیگر گلزنان برتر شامل رامین رضاییان در دفاع راست و مهرداد قنبری و امین کاظمیان در پست هافبک حضور دارند.
نبود مهاجمان تمامکننده در تیمهای ایرانی، این باشگاهها را از بهرهگیری کامل از موقعیتها و کسب نتایج بهتر محروم کرده است.