گروه سیاسی: «بحث مهمی الان در موضوع FATF در بستر تحریم مطرح است که آیا FATF میتواند در این بستر به ما کمک چندانی کند یا نه؟»؛ این سوالی است که آیتالله صادق آملیلاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمع فعالان اقتصادی بخش خصوصی و در پرداختن به موضوع گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF آن را مطرح کرد.
موضوع FATF و قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه آن، چند سالی است که در سپهر سیاسی و البته اقتصادی ایران ورود کرده است. خصوصا بعد از امضای برجام که قرار بود ایران از فواید مالی و مراودات بانکی ذیل برجام بهره ببرد، موضوع FATF به مساله جدی کشور تبدیل شد و ناموفق بودن پروژه برجام را آشکار کرد.
دولت روحانی در حالی که ادعا میکرد با برجام همه تحریمها را به شکل غیرقابل برگشت برخواهد داشت، یک سال بعد بر اثر گروکشی غرب بدون سر و صدا دستورالعمل گروه ویژه اقدام مالی (FATF) شامل ۴۱ بند را امضا کرد و ۳۷ بند آن را هم اجرا کرد تا اینکه FATF خواستار تصویب برخی قوانین داخلی از سوی ایران شد و از اینجا به بعد دولت روحانی مجلس را هم درگیر ماجرا کرد و 2 بند دیگر FATF به اجرا گذاشته شد. یعنی فقط 2 بند از آن برنامه اجرا نشده بود اما با وجود چند سال همکاری یکطرفه نهتنها تحریمهای اقتصادی و مالی و بانکی کم نشد، بلکه رو به افزایش هم گذاشت.
از همین جا بود که مجمع تشخیص مصلحت نظام، تصمیم درباره اجرای 2 بند باقیمانده را متوقف کرد تا کشورمان به شکل یکطرفه اقدام به اشتراکگذاری اسرار و اطلاعات اقتصادی خود با دشمنانش نکرده باشد. حالا دیروز و در یکی از جدیدترین اخباری که پیرامون FATF منتشر شده است، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمع فعالان اقتصادی صحبتهای مهمی درباره FATF بیان کرد و توضیح داد که چرا این مجمع اجرای 2 بند باقیمانده FATF را متوقف کرده است.
* پالرمو و CFT
آیتالله آملیلاریجانی با اشاره به اینکه فضای زورگویی دنیا دست آمریکا و برخی کشورهای اروپایی است که در ایجاد پارهای از مشکلات کشور ما مؤثر بودهاند، گفت: در موضوع FATF مسائل شکلی مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود دارد، یعنی آیا بعد از آن دورهای که این موضوع گذشته است میتوانیم آن را طرح کنیم یا نه؟ میگویند قوانین را اجرا میکنیم، چرا نفع آنها را نبریم؟ اینگونه نیست، FATF قرارداد بینالمللی نیست. یک اقدام مشترک است و ما همه قوانین آن را نداریم و از 42 مورد 40 مورد آن را انجام میدهیم.
وی افزود: در FATF اجرای 4 قانون مادر را از ما میخواستند که 2 مورد آن انجام شد و 2 موردش انجام نشده است. در پالرمو و CFT انجام نشد، من روی این امور کار کردم و شخصاً موافق بودم که پالرمو انجام شود. دلیلم به لحاظ فنی این بود که به لحاظ کنوانسیونهای بینالمللی ما حق تحفظ داریم، در جایی که مخالف ماهیت قرارداد نباشد. در پالرمو اینطور بود که ما حق تحفظ داشته باشیم.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به CFT بیان کرد: در CFT حق تحفظ برای ما قائل نشده بودند، عناوینی در آن آمده بود که ممکن است نهادهای بینالمللی علیه ما بخواهند اقدامی انجام دهند، اما شاید این موضوع قابل حل باشد و دستگاهها روی آن کار کنند. به نظرم رسیدگی به این امور قابل انجام است اما اینکه به لحاظ شکلی مجمع تشخیص مصلحت نظام الان میتواند ورود کند یا نه، قابل بحث است و با آقای پزشکیان صحبت اجمالی در این رابطه انجام شده است.
آیتالله لاریجانی در ادامه به موضوع تحریمها پرداخت و خطاب به فعالان بخش خصوصی که در جلسه حضور داشتند، این سوال را مطرح کرد: درباره FATF مشکلی وجود دارد و شما میتوانید درباره آن نظر دهید و آن اینکه آیا در فضای تحریم، پذیرفتن FATF آنقدر اثرگذار هست یا خیر؟ این مساله مهمی است، فرض کنید FATF را بپذیریم و سوئیفت هم حل شود، اما اگر دلار را برای ما تحریم کنند، میخواهیم چه کار کنیم؟
وی ادامه داد: موضوع مهم FATF این است که آیا اکنون در بستر تحریم، میتواند به ما کمک چندانی کند یا خیر؟ باید روی این موضوع دقت کنیم و از ظرفیت فعالان اقتصاد کمک بگیریم. قبلاً نیز این بحثها را مطرح میکردیم و از دستگاهها کمک میگرفتیم؛ هرچند دولت آقای روحانی موافق FATF بود. اینکه میگویند 40 درصد گشایش مییابد چندان مشخص نبود، آمریکاییها در این رابطه به صورت قانونی عمل نمیکنند و از زور و قدرت خود استفاده میکنند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: آمریکاییها شرکتهای خصوصیای را که با دولت ما کار میکنند تحت فشار قرار میدهند. در چنین بستری اگر ما FATF را نیز تصویب کنیم، آیا میتوانیم ثمره آن را دریافت کنیم یا نه؟ به نظرم قابل سنجش است که مصلحتاندیشی بکنیم که اگر مصلحت آن بر ضررش بچربد حتماً دوستان ما در مصلحت نظام مخالفت نمیکنند.
آیتالله لاریجانی با یادآوری اینکه برخی مخالفان FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصوراتی داشتند، گفت: به لحاظ فنی نیز ملاحظاتی وجود داشت اما باید توجه کنیم که در فضای تحریم با پیوستن به FATF استفاده خواهیم برد یا خیر؟ شنیدم ۴-۳ مؤلفه دیگر به آن 42 مورد در FATF اضافه کردهاند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: برای پیوستن به FATF باید مجموع وضعی را که حالا در آن هستیم بسنجیم، حدود 180 کشور جهان به آن پیوستهاند. باید ببینیم درباره ما چگونه خواهد بود و آیا آزادی عمل خواهیم داشت؟
* چه تضمینی وجود دارد؟
سوالاتی که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمع فعالان اقتصاد بیان کرد، به طور خلاصه این نکته را گوشزد میکند: چه تضمینی وجود دارد پذیرش و اجرای ۲ بند باقیمانده FATF از سوی ایران، سودی برای ما داشته باشد؟ درباره FATF چه تضمینی وجود خواهد داشت که ما با اجرای تمام بندهای آن، شاهد کاهش تحریمها باشیم؟ سالها پیش وقتی برخی مقامات دولت روحانی در برابر این سؤال قرار گرفتند که چه تضمینی هست با اجرای ۲ بند دیگر مطالبات FATF، تحریمها کم شود و افزایش پیدا نکند، پاسخ آنها یک جمله کوتاه بود: هیچ تضمینی وجود ندارد!