محمد محمدی: «گلادیاتور 1» را باید یکی از مهم‌ترین آثار سینمای جهان دانست؛ فیلمی که نه تنها در کارنامه کاری ریدلی اسکات به عنوان یک اثر شاخص شناخته می‌شود، بلکه در بین آثار سینمایی جهان نیز آن را باید به عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌های قرن بیستم دانست. این فیلم 24 سال پیش در حالی به فروشی بیش از 460 میلیون دلار دست یافت که هزینه تولید آن 103 میلیون دلار برآورد شده بود. حالا دنباله این فیلم پس از 2 هفته اکران، در نخستین آمار فروشی که در سایت معتبر «راتِن تومِیتوز» (معتبرترین سایت ارائه آمار و ارقام سینمای جهان) منتشر شده، با نزدیک 80 میلیون دلار فروش نه تنها به رکورد قابل توجهی طی ۲ هفته اکران در 60 کشور جهان دست یافته، بلکه پیش‌بینی می‌شود طی چند هفته پیش رو مبلغ 310 میلیون دلاری را که هزینه این فیلم شده به دست خواهد آورد.  در کنار آمار جالب و دور از انتظار فروش درباره یک فیلم دنباله‌دار، نظر منتقدان و کارشناسان درباره این فیلم نیز در نوع خود قابل توجه است. سایمون تامپسون، منتقد سینما در نخستین واکنش به «گلادیاتور ۲» این فیلم را غنی‌ترین ضیافت در مجموعه‌های اکشن حماسی توصیف کرد که در آن پل مسکال با بازی درخشان، گروه بازیگران شامل دنزل واشنگتن، جوزف کوین و فرد هچینگر را رهبری می‌کند.

اریک اندرسون نیز این فیلم را یک حماسه واقعی و بهترین اثر ریدلی اسکات در سال‌های اخیر دانست که در آن پل مسکال، ستاره فیلم‌های اکشن بدون قربانی کردن استعداد مستقل خود، یک وارث شایسته تاج و تخت است و دنزل واشنگتن نیز هر خط دیالوگ را بدون کم و زیاد و اغراق اجرا می‌کند. گریفین شیلر هم درباره فیلم «گلادیاتور ۲» نوشت: ریدلی اسکات به کولوسئوم بازگشت تا به جهان ثابت کند او همچنان هست. کاملا شگفت‌زده شدم! یک داستان حماسی و شکسپیری از امید، بیهودگی و قدرت در یک سیستم در حال فروپاشی. نمایش درخشان دنزل در یک اجرای ماکیاولیستی. چه فیلمی!

جرمن لوسیر نیز اظهار کرد اگرچه قسمت دوم فیلم «گلادیاتور» به عظمت نسخه اصلی نمی‌رسد اما یک دنباله فوق‌العاده خوب، داستانی محکم و نقش‌آفرینی‌های عالی است. من کاملا از آن لذت بردم، به احتمال زیاد شما هم همین حس را خواهید داشت اما از نظر احساسی کمی کمبود دارد و همه چیز بسیار سهل و سطحی است.

ویل ماویتی، منتقد سینما هم فیلم «گلادیاتور ۲» را مملو از اکشن‌های به‌یادماندنی توصیف کرد و معتقد است دنزل واشنگتن یکی از نمادین‌ترین نقش‌آفرینی‌های خود را به ثبت رسانده است. با همه اوصاف می‌توان پیش‌بینی کرد که «گلادیاتور 2» بعد از «پدرخوانده: قسمت دوم» و «ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه»، سومین دنباله‌ای باشد که اسکار بهترین فیلم را برنده خواهد شد. همواره فیلم‌های گلادیاتوری در بین ژانرهای مختلف سینما از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار بوده‌اند و دهه‌هاست با ترکیب داستان‌های حماسی و صحنه‌های اکشن، تماشاگران بسیاری را به خود جذب می‌کنند؛ از آثار کلاسیکی مثل Cabiria( ۱۹۱۴) تا فیلم‌هایی همچون Jason and the Argonauts (۱۹۶۳) و حتی فیلم‌های مدرن‌تری همچونThe Eagle (۲۰۱۱). با وجود تفاوت‌هایی که این فیلم‌ها در سبک و روایت دارند، همگی سرگرم‌کننده و پر از اکشن هستند. البته فقط داستان‌های جذاب و هیجان‌انگیز نیست که این ژانر را خاص می‌کند، بازیگران نیز نقش مهمی در موفقیت و ماندگاری فیلم‌های گلادیاتوری داشته‌اند. بازیگرانی مثل راسل کرو در «گلادیاتور» و کرک داگلاس در «اسپارتاکوس» با نقش‌آفرینی بی‌نظیر خود توانستند شخصیت‌های عمیقی را به تصویر بکشند. آنها نه تنها به موفقیت فیلم کمک کردند، بلکه استانداردهای این ژانر را نیز ارتقا بخشیدند.

سینمای گلادیاتوری مخاطب را به دنیای جنگجویان افسانه‌ای می‌برد، پر از نبرد و پر از افتخار. همراه این فیلم‌ها می‌توان به دوران باستان سفر کرد و از نزدیک شاهد نبردهای حماسی و ماجراجویی‌های بی‌پایان بود. به همین بهانه چند فیلم شاخص با این موضوع را با هم مرور می‌کنیم.

* سقوط امپراتوری روم

سال: ۱۹۶۴/ کارگردان: آنتونی مان/ بازیگران: سوفیا لورن، استیون بوید، الک گینس، جیمز میسون، کریستوفر پلامر/ امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از ۱۰/ امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰

«سقوط امپراتوری روم» را باید یکی از مهم‌ترین و باکیفیت‌ترین فیلم‌های این ژانر دانست؛ فیلمی که  موفق به کسب امتیاز راتن تومیتوز به صورت کامل شد و نشان می‌دهد از نظر منتقدان اثر ارزشمندی است و از ماندگارترین فیلم‌های تاریخ سینما به حساب می‌آید. جالب است بدانید از جمله آثاری است که ریدلی اسکات برای ساخت «گلادیاتور» بسیار از آن الهام گرفت و حوادث آن به نوعی پیش‌درآمد «گلادیاتور» بود.

* ژولیوس سزار

سال: ۱۹۵۳ / کارگردان: جوزف ال‌منکیه‌ویچ / بازیگران: مارلون براندو، جیمز میسون، جان گیلگد، لوئیس کالهرن، ادموند اوبرایان، گریر گارسون / امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰

در تاریخ سینما آثار کمی وجود دارند که جرات پرداختن به زندگی ژولیوس سزار را داشته باشند، به دلیل اینکه دوران حیات او و تاثیرش بر امپراتوری روم به اندازه‌ای پرفراز و نشیب است که نمایش آن در یک فیلم سینمایی کار بسیار دشواری است. جوزف ال‌منکیه‌ویچ، کارگردان لهستانی یکی از معدود افرادی است که به زندگی این شخصیت برجسته پرداخته و نتیجه نهایی به یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل شد. این فیلم روایتگر دوران اوج قدرت سزار است که با ترور او توسط یکی از نزدیک‌ترین دوستانش بروتس همراه شد. همچنین تاثیر این مرگ ناگهانی بر اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی امپراتوری روم در بخش‌هایی از فیلم به تصویر کشیده می‌شود. «ژولیوس سزار »برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی هنری شد. در نهایت به ‌رغم اینکه «ژولیوس سزار» کمی قدیمی به نظر می‌رسد اما از بهترین آثار کلاسیکی است که می‌توانید درباره بخش‌هایی از تاریخ پرفراز و نشیب امپراتوری روم تماشا کنید.

* اسپارتاکوس

سال: ۱۹۶۳ / کارگردان: استنلی کوبریک / بازیگران: کرک داگلاس، لارنس الیویه، جین سیمونز، چارلز لاتن، پیتر اوستینوف / امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰

فیلم ارزشمند کوبریک که از قضا یکی از بهترین حماسه‌های تاریخ سینما هم به حساب می‌آید، بخش‌هایی از زندگی اسپارتاکوس از دوران کودکی تا تبدیل شدن به رهبری تاثیرگذار و نبردهای نفسگیرش را دستمایه داستان پرفراز و نشیبش قرار داده است. «اسپارتاکوس» علاوه بر اینکه ادای احترام درخوری به این اسطوره رومی است، به عنوان یک مرجع تمام‌عیار به علاقه‌مندان تاریخ پیشنهاد می‌شود و به‌ رغم زمان نسبتا طولانی‌اش از تماشای سکانس‌های نبرد خون‌بارش لذت خواهید برد! این فیلم در مجموع برنده ۴ جایزه اسکار از جمله بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلمبرداری، بهترین طراحی لباس و بهترین تدوین شد.

* بن هور

سال: ۱۹۵۹ / کارگردان: ویلیام وایلر / بازیگران: چارلتون هستون، جک هاوکینز، هایا هاراریت، استیون بوید، هیو گریفیث، خوزه گچی / امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

«بن هور» از لحاظ خط روایی شباهت زیادی به گلادیاتور دارد با این تفاوت که تقریبا نیم قرن پیش از آن ساخته شده است و به نوعی الهام‌بخش بسیاری از فیلم‌های تاریخی با مضمون امپراتوری روم بود. جالب است بدانید سال ۲۰۱۶ بازسازی از این فیلم انجام شد که اصلا موفق عمل نکرد و با واکنش‌های تند منتقدان و مخاطبان همراه شد.

سکانس مسابقه‌ ارابه‌رانی در «بن هور» با ۹ دقیقه از طولانی‌ترین سکانس‌های فیلم‌های سینمایی به حساب می‌آید و موسیقی میکلوش روژا هم حس و حال ویژه‌ای به آن می‌دهد. جالب است که به‌رغم طولانی بودن، از تماشای این تعقیب و گریز خسته نمی‌شوید.

«بن هور» در مجموع نامزد ۱۲ اسکار شد که از این میان ۱۱ جایزه را از آن خود کرد که در نوع خودش رکورد مهمی به حساب می‌آمد. در نهایت اگر به فیلم‌های تاریخی علاقه‌مندید، تماشای این فیلم کلاسیک بی‌نظیر درباره روم باستان و مقامات سوءاستفاده‌گرش و صد البته سکانس جذاب و منحصربه‌فرد ارابه‌رانی را به هیچ عنوان از دست ندهید.

* گلادیاتور

سال: ۲۰۰۰ / کارگردان: ریدلی اسکات / بازیگران: راسل کرو، واکین فینیکس، کانی نیلسن، الیور رید، ریچارد هریس / امتیاز IMDb به فیلم: 8.5 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۷ از ۱۰۰

وقتی صحبت از ساخت حماسه‌های تاریخی در سینما می‌شود، نام ریدلی اسکات می‌درخشد و در میان همه آثار او «گلادیاتور» رنگ و بوی دیگری دارد. این حماسه رومی به اندازه‌ای تاثیرگذار است که ردپای سکانس‌های مختلفش را می‌توان در بسیاری از فیلم‌های تاریخی دید. «گلادیاتور» به خاطر اصالت داستان، جلوه‌های ویژه، بازی‌های خوب و صد البته موسیقی شنیدنی‌اش یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما لقب گرفته و کمتر کسی پیدا می‌شود که حداقل یک بار آن را ندیده باشد. داستان «گلادیاتور» کاملا تخیلی است و در بستری تاریخی اتفاق می‌افتد. البته بعضی شخصیت‌های آن از جمله کومودوس هم تا اندازه زیادی ریشه در واقعیت دارند. ماجرا درباره ماکسیموس (راسل کرو) یکی از ژنرال‌های پرآوازه روم است که پیش از مرگ امپراتور مارکوس آئورلیوس به عنوان امپراتور بعدی انتخاب می‌شود. شاهزاده حسود کومودوس (واکین فینیکس) که از تصمیم پدرش آگاه شده، دستور قتل ماکسیموس و تمام خانواده‌اش را صادر می‌کند. تقدیر به گونه‌ای رقم می‌خورد که ماکسیموس زنده می‌ماند و به عنوان برده فروخته می‌شود. او بعد از چند سال در جایگاه یک گلادیاتور برای انتقام بازمی‌گردد.

«گلادیاتور» در مجموع برنده 5 جایزه اسکار شد که از جمله آنها می‌توان به جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد برای راسل کرو اشاره کرد. بازی او در نقش ماکسیموس به اندازه‌ای به‌یادماندنی است که با گذشت بیش از 2 دهه هنوز هم بسیاری او را با گلادیاتور به خاطر می‌آورند. یکی از نقاط قوت این فیلم بدون شک موسیقی متن بی‌نظیر آن است که توسط آهنگساز برجسته هانس زیمر ساخته شد. قطعات موسیقی این فیلم به لطف مهارت زیمر انفجاری از احساسات مختلف از خشم و اندوه تا عشق و حماسه است.