گروه بین‌الملل: روز یکشنبه جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در دستوری جنجالی و جنگ‌افروزانه، مجوز استفاده از تسلیحات استراتژیک آمریکایی علیه اهداف روسی در عمق این کشور را صادر کرد؛ تسلیحاتی که پیش از این در اختیار ارتش اوکراین قرار داده شده و تاکنون به صورت محدود در مناطق مرزی خاک روسیه استفاده شده است. ساعاتی پس از صدور این حکم، رسانه‌های روسیه از به راه افتادن کاروان اسکورت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به سوی کاخ کرملین جهت برگزاری نشست اضطراری خبر دادند. از سوی دیگر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین تنها ساعاتی پس از انتشار خبر مجوز استفاده از موشک‌های آمریکایی علیه مناطق عمقی و استراتژیک روسیه مقابل دوربین آمد و با لحنی تهدیدآمیز گفت: «حملات با کلمات انجام نمی‌شود؛ چنین چیزهایی اعلام نمی‌شود. موشک‌ها خودشان سخن خواهند گفت؛ بدون شک خواهند گفت». 

در سوی دیگر این میدان، پوتین با لحنی تهدیدآمیز نسبت به تحولات انجام شده و مجوز صادر شده از سوی آمریکا موضع گرفت و گفت: اگر موشک یا پهپاد انبوه دشمن به سمت روسیه پرتاب شود، زمانی که این سلاح‌ها وارد خاک روسیه شود، از سلاح‌های هسته‌ای استفاده می‌کنیم. سخنان ۲ طرف شامل تهدیداتی بود که به نظر می‌رسد جنگ اوکراین را به سمت مرحله‌ جدیدی هدایت می‌کند و این وضعیت برخلاف پیش‌بینی تحلیلگران حوزه بین‌الملل و جنگ روسیه رقم خواهد خورد. 

پیش از این با توجه به پیروزی ترامپ در مقابل بایدن در انتخابات آمریکا انتظارات مبنی بر حل مساله جنگ اوکراین و تحمیل آتش‌بس به کی‌یف از سوی دولت ترامپ بود. این انتظار از دولت ترامپ چندان بی‌اساس نیست و با توجه به نارضایتی جمهوری‌خواهان در مجلس سنا و کنگره آمریکا از کمک‌های نجومی نظامی و مالی دولت بایدن به اوکراین، همچنین عدم دستیابی به موفقیت نظامی استراتژیک در مقابل روسیه، سیاست قطع کمک به اوکراین و اجرای آتش‌بس در دستور کار ترامپ قرار دارد و وعده‌های انتخاباتی وی نیز بر همین سیاست تاکید داشت؛ سیاستی که دقیقا برخلاف رویه دموکرات‌ها در مورد جنگ اوکراین است و با توجه به دستور جدید بایدن در روزهای پایانی دولت وی، چندان به مذاق دموکرات‌ها خوش نیامده است و اقدام جدید بایدن، بحران جنگ اوکراین را برای دولت بعد ایالات متحده به رهبری ترامپ پیچیده‌تر از گذشته خواهد کرد. به همین دلیل نیز صدای اعتراض چهره‌های حامی ترامپ و اعضای احتمالی کابینه وی به تصمیم جدید جو بایدن پس از اعلام این دستور بلند شد. 

پسر دونالد ترامپ در نخستین واکنش، در قبال مجوز آتش‌افروزانه بایدن موضع گرفت و گفت: این تصمیم در راستای خرابکاری در دولت ترامپ و سبب‌ساز ایجاد جنگ سوم جهانی است. وی در ادامه افزود: صنعت نظامی آمریکا قصد دارد جنگ سوم جهانی را پیش از اینکه پدرش فرصتی برای ایجاد صلح و نجات زندگی‌ها داشته باشد، آغاز کند. پیش از این نیز پسر ترامپ در توئیتی تحقیرآمیز علیه زلنسکی نوشته بود مستمری وی پس از آغاز دولت پدرش قطع خواهد شد.

ایلان ماسک، از دیگر شخصیت‌های مطرح نزدیک به دونالد ترامپ نیز در واکنش به دستور بایدن در مورد استفاده از موشک‌های استراتژیک آمریکایی علیه مناطق عمقی روسیه، هشدار داد و گفت: «مشکل این است که روسیه متقابلا واکنش نشان می‌دهد». نگرانی‌ اطرافیان ترامپ و جمهوری‌خواهان از اقدام بایدن نشان دهنده اختلاف نظر شدید میان آنها در خصوص جنگ اوکراین است. دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان از میدان مینی که بایدن برای آنها تا پیش از تحویل دادن دولت به ترامپ آماده کرده است هراس دارند و علاقه‌ای به تشدید تنش با روسیه و افزایش هزینه‌های نظامی در جنگ اوکراین ندارند؛ مساله‌ای که می‌تواند قدرت ناتو را تضعیف کرده و روابط میان آمریکا و متحدان اروپایی‌اش را در وضعیت نامطلوبی قرار دهد.

* بهانه آمریکایی‌ها برای تجهیز کی‌یف

رسانه‌های آمریکا و متحدان اروپایی بایدن بهانه اصلی صدور مجوز جدید علیه روسیه را گزارشاتی مبنی بر حضور سربازان و تجهیزات کره‌شمالی در جبهه‌های جنگ اوکراین عنوان کرده‌اند؛ مساله‌ای که در هفته‌های گذشته با رپرتاژ رسانه‌ای غربی‌ها همراه بود اما با این وجود علت اصلی تصمیم روزهای پایانی دولت بایدن و قرار دادن تیر آخر در خشاب زلنسکی را باید پیشروی گسترده ارتش روسیه در شرق اوکراین و محور دونتسک و لوهانسک دانست. شکست‌های پیاپی زمینی کی‌یف در شرق اوکراین به رغم هزینه هنگفت حمایتی غرب از آنها چشم‌انداز جنگ اوکراین را تحت تاثیر قرار داده و از دست رفتن پیروزی‌های نسبی در محور کورسک نیز دست دموکرات‌ها و دولت زلنسکی را در میز مذاکره تنگ‌تر از قبل خواهد کرد. به همین دلیل در روزهای پایانی دموکرات‌ها در کاخ سفید، آنها تلاش دارند سطح تنش‌ها را به حدی بالا ببرند که امکان بازگشت به میز مذاکره از سوی طرف روس سخت و غیرممکن شود.

موشک‌های غربی و آمریکایی در اختیار اوکراینی‌ها پیش از این در مناطق اشغالی خاک اوکراین علیه هواگردهای روسی و مواضع نظامی و تجهیزات آنها مورد استفاده قرار گرفته بود اما تاکنون اجازه استفاده از آنها در خاک روسیه از سوی کاخ سفید به کی‌یف صادر نشده بود. اکنون با صدور این مجوز نیروی هوایی ارتش اوکراین به دنبال استفاده از این موشک‌ها علیه مواضع استراتژیک روسیه بویژه پایگاه‌های هوایی ارتش این کشور است. البته تا پیش از این متحدان اروپایی کی‌یف مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد هواپایه ساخت این کشورها را به اوکراین جهت استفاده محدود در مناطقی از روسیه صادر کرده بودند و مواضع روسیه در مناطقی همچون کریمه و ساحل دریای سیاه مورد هدف موشک‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی قرار گرفته بود. همچنین رهبران سیاسی این کشورهای اروپایی بارها برای کسب مجوز دولت بایدن برای استفاده از تسلیحات آمریکایی علیه مواضع روسیه در عمق خاک این کشور تلاش کرده بودند اما همراهی دولت آمریکا را به دست نیاورده بودند.

* تغییرات احتمالی میدان

با مجوز جدید، ارتش اوکراین با استفاده از اسکادران هواپیماهای غربی و شرقی خود می‌تواند از زرادخانه موشک‌های دوربرد خود که بیش از یک سال است به آنها مجهز شده استفاده کند؛ موشک‌هایی همچون آتاکمز «ATACMS» با وزن کلاهک 170 کیلوگرم که بردی 300 کیلومتری داشته و قابلیت پرتاب از زمین و هوا را دارد و همچنین موشک هواپایه کروز سایه توفان (اسکالپ) که بردی 250 کیلومتری داشته و قابلیت پرتاب از جنگنده‌های «اف 16» را دارد و احتمالا برای هدف قرار دادن عقبه نظامی ارتش روسیه در خاک این کشور مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به برد موشک‌های آمریکایی - اروپایی در اختیار ارتش اوکراین، همچنین پدافند هواپایه و زمین‌پایه قدرتمند روسیه در مرزهای خود و مناطق شرق اوکراین، هدف این موشک‌ها مناطقی همچون مسکو یا سن‌پترزبورگ نخواهند بود و تمرکز ارتش و نیروی هوایی ارتش اوکراین در استفاده از این موشک‌ها روی عقبه ارتش روسیه و مواضع نظامی آن در شهرهای مرزی روسیه است. 

با توجه به برد موشک‌ها و توانایی هوایی ارتش اوکراین، به احتمال زیاد شهرهایی همچون روستوف در حاشیه دریای سیاه و استان‌های مرزی بلگورود، کورسک، بریانسک، کالوگا و تولا، همچنین نواحی حاشیه دریای سیاه همچون شبه‌جزیره کریمه هدف موشک‌های آمریکایی ارتش اوکراین خواهد بود؛ اهدافی که با وجود دور بودن از پایتخت روسیه یعنی شهر مسکو، همچنان از اهمیت بالایی برای خط مقدم جنگ در شرق اوکراین به جهت پشتیبانی برخوردارند و در صورت آسیب دیدن پایگاه‌های هوایی ارتش روسیه در این استان‌ها یا سامانه‌های پدافند هوایی ارتش روسیه در این مناطق به احتمال قوی ارتش روسیه پاسخ خشنی به اقدام اوکراینی‌ها و حتی متحدان غربی آنها بدهد.

***

کرملین: این دخالت مستقیم آمریکاست