گروه سیاسی: اتحادیه اروپایی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و مدیرعامل این سازمان را با ادعای بی‌اساس دخالت ایران در مناقشه اوکراین از طریق ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه تحریم کرده است. اواخر مهرماه نیز اتحادیه اروپایی ورود هواپیماهای ۳ شرکت ایران‌ایر، ماهان‌ایر و ساها به فضای اروپا را ممنوع کرده بود. بهانه آن تحریم هم انتقال تجهیزات نظامی از ایران به روسیه بود.  

به گزارش «وطن امروز»، گویا اتحادیه اروپایی قصد دارد با کشورمان سر ناسازگاری بگذارد. اخباری که هرازگاهی از سوی کشورهای اروپا شنیده می‌شود، خبر از خصومتی می‌دهد که معلوم نیست چرا در چند ماه گذشته اینطور عنان اختیار از دست داده و خود را به شکل تحریمی جدید نشان می‌دهد.

از ۲ تحریم اخیر هواپیمایی و کشتیرانی که بگذریم، یادمان است اتحادیه و اعضای آن حدود یک ماه پیش برای نخستین بار در تغییری بزرگ در سیاست خود، از آنچه حاکمیت امارات بر ۳ جزیره بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک خوانده‌اند حمایت و ادعای ابوظبی در این باره را تایید کردند. اتحادیه اروپایی همچنین برای نخستین بار، برای ایران از کلمه «اشغالگر» این ۳ جزیره استفاده کرد و خواستار پایان آن شد! تعبیری که سابقه نداشت و از تند شدن موضع اتحادیه حکایت می‌کند. 

این موضع خصمانه و عجیب در بیانیه پایانی نشست مشترک سران کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و شورای همکاری خلیج‌فارس آمده بود. نشستی که اواخر مهرماه در بروکسل بلژیک برگزار شد واکنش‌های بسیاری در کشورمان در پی داشت اما مدت زیادی از این مواضع خصمانه نمی‌گذشت که اتحادیه اروپایی هواپیمایی کشورمان را تحریم کرد. چند روز بعد هم موضوع مرگ جمشید شارمهد، باعث ایجاد جنجالی جدید در رابطه ایران و کشور اروپایی آلمان شد.  

بهانه آلمان برای هجمه دیپلماتیک به کشورمان مرگ جمشید شارمهد بود؛ تروریستی که عامل شهادت تعداد زیادی از مردم کشورمان بود. آلمانی‌ها در آن موضوع کار را تا جایی پیش بردند که منجر به واکنش تند وزارت امور خارجه کشورمان و همین‌طور مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور شد. شارمهد تروریستی بود که تنها در یک فقره با بمب‌گذاری و انفجار حسینیه سیدالشهدای شیراز منجر به شهادت و زخمی شدن بیش از ۳۰۰ نفر از هموطنان عزیزمان شد.  

در پی مرگ شارمهد که طبق اعلام سخنگوی قوه‌قضائیه پیش از اجرای حکم قصاص او رخ داد، دولت آلمان واکنشی خارج از قواعد دیپلماتیک نشان داد. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، همچنین آنالنا بربوک، وزیر خارجه این کشور در واکنش به این موضوع، مدعی عواقب جدی(!) برای تهران شدند، همچنین وزارت خارجه آلمان کاردار کشورمان در برلین را احضار و طی بیانیه‌ای اعلام کرد سفیر برلین در تهران مراتب اعتراض آلمان را به وزارت خارجه ایران ابراز کرده و به ‌منظور مشورت به برلین فراخوانده شده است. بیانیه وزیر خارجه آلمان در بخش‌هایی به حدی تند و زننده بود که می‌توان گفت در مواضع ضدایرانی، بی‌سابقه و حتی دور از اصول و قواعد دیپلماتیک بود.

در ماجرای شارمهد و واکنش عجیب آلمان به آن، این سوال پیش آمد: چرا باید این کشور اروپایی تا این حد نسبت به مرگ یک تروریست که خود علنا حتی پیش از دستگیری، با افتخار به جرم‌هایش اعتراف کرده، واکنش نشان دهد، چرا که آلمان حتی تهدید به تعطیلی کنسولگری‌های ایران در این کشور کرده بود. در همین رابطه «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان نیز با اشاره به تصمیم اعلام‌شده از سوی وزیر خارجه آلمان برای توقف فعالیت کنسولگری‌های ایران در این کشور، این اقدام را عجیب و غیرقابل توجیه توصیف کرد و آن را موجب زحمت و مشقت ایرانیان مقیم آلمان و دیگر متقاضیان خدمات کنسولی و روادید دانست.

* تحریم کشتیرانی به بهانه ارسال موشک!

بعد از رفتارهای خصمانه اتحادیه اروپایی در موضوع جزایر سه‌گانه و همین‌طور تحریم ۳ شرکت هواپیمایی کشورمان، اروپا دیروز یک اقدام غیرمنتظره دیگر انجام داد و با تحریم کشتیرانی ایران ادعا کرد: انتقال پهپادها و موشک‌های ساخت ایران و فناوری‌های مرتبط و اجزای آن به روسیه و گروه‌های مسلح غیردولتی در غرب آسیا و فراتر از آن، موضوع اصلی نگرانی ما است. 

این بیانیه ادعایی افزود: ایران پهپادها و موشک‌های ساخت خود و فناوری‌های مرتبط و اجزای آن را از جمله با استفاده از شناورها و بنادر به روسیه منتقل کرده است. 

بر همین اساس گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و «محمدرضا مدرس‌خیابانی» مدیرعامل این سازمان به فهرست تحریم‌ها اضافه شدند. طبق بیانیه صادرشده، دارایی‌های افراد و نهادهای تحریم‌شده مسدود و شرکت‌ها و شهروندان اتحادیه اروپایی از مراوده مالی با آنان منع شدند، همچنین اشخاص حقیقی تحریم‌شده حق سفر به کشورهای عضو اتحادیه را نداشته و ورود یا گذر آنها به این کشورها ممنوع است. 

اعلام تحریم کشتیرانی کشورمان از سوی اروپایی‌ها در حالی انجام می‌شود که اخیرا «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین پس از طرح ادعاهایی از سوی مقامات و رسانه‌های آمریکایی مبنی بر اینکه ایران موشک بالستیک کوتاه‌برد در اختیار روسیه قرار داده است، گفت: «هیچ شواهدی دال بر انتقال این موشک‌ها از سوی تهران وجود ندارد». حالا مشخص نیست چطور اتحادیه اروپایی کاتولیک‌تر از پاپ شده و در جایی که خود رئیس‌جمهور اوکراین می‌گوید مدرکی برای ارسال موشک از سوی ایران ندارد، درست به همین بهانه ایران را تحریم می‌کند؟! 

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، یک ماه پیش هم بهانه اتحادیه اروپایی برای تحریم ۳ شرکت هواپیمایی ایرانی، حمل‌و‌نقل تجهیزات نظامی توسط آنها به روسیه بود. در حالی که ایران بارها اعلام کرده است هیچ انتقال موشک و پهپادی از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین به سمت روسیه نداشته و اصولا با پروازهای مسافری، انتقال تجهیزات نظامی انجام نمی‌شود اما کشورهای اروپایی همچنان بر مواضع خصمانه و خلاف قواعد بین‌المللی خود تاکید و نهایتا ورود هواپیماهای ۳ شرکت ایران‌ایر، ماهان‌ایر و ساها به فضای اروپا را ممنوع کردند. 

ادعاها درباره دخالت نظامی ایران در مناقشه اوکراین در حالی مطرح می‌شود که مقامات تهران و مسکو بارها این ادعا را رد و بی‌اساس توصیف کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با جنگ، همواره اعلام کرده است از راهکار سیاسی برای حل و فصل اختلافات روسیه و اوکراین و پایان بخشیدن به درگیری‌های نظامی حمایت می‌کند. 

ایران از ابتدای بحران اوکراین تاکنون هیچگاه بخشی از این نزاع و درگیری نظامی و ادامه آن نبوده و همواره از راهکار سیاسی و گفت‌وگوهای دوجانبه برای پایان دادن به این بحران و درگیری حمایت کرده است. 

رویکرد اصولی و اعلام‌شده جمهوری اسلامی ایران درباره بحران اوکراین طی ۳ سال گذشته، بدون تغییر باقی مانده و از این منظر، تکرار ادعای ارسال موشک‌های بالستیک برای روسیه، با اهداف و انگیزه‌های سیاسی برخی کشورهای غرب انجام می‌شود و کاملا بی‌اساس است. 

* لزوم پاسخ مناسب به رفتارهای خصمانه اروپا

زمانی که اتحادیه اروپایی در موضوع جزایر سه‌گانه مواضع خصمانه و عجیبی اتخاذ کرد، برخی چهره‌های سیاسی داخل کشور بر لزوم پاسخ مناسب به رفتارهای خصمانه اروپا تاکید کردند. چنانکه اخیرا علی خضریان، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس از طرح سوال خود از وزیر امور خارجه درباره عدم واکنش موثر در قبال موضع اتحادیه اروپایی در موضوع جزایر سه‌گانه خبر داد.

خضریان با بیان اینکه درباره عدم واکنش موثر در قبال موضع اروپا در موضوع جزایر سه‌گانه سوالی را از وزیر امور خارجه مطرح کرده‌ام، گفت: طبق ماده 207 آیین‌نامه داخلی مجلس، نمایندگان می‌توانند از ابزار نظارتی سوال از وزرا استفاده کنند؛ در همین راستا بنده به همراه تعدادی از نمایندگان این سوال را از وزیر امور خارجه مطرح کردیم که چرا وزارت خارجه در قبال موضع خصمانه اخیر اتحادیه اروپایی در قبال جزایر سه‌گانه ایرانی خلیج‌فارس واکنش موثر و قاطعی نداشته است. این موضوع برای بررسی در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به هیات‌رئیسه مجلس تقدیم شد.

خضریان اضافه کرد: این موضع نشان می‌دهد اروپا در پی‌ریزی سیاست‌های ضدایرانی خود وارد فضای جدید و بی‌سابقه‌ای شده که نیازمند پاسخ قاطع از سوی جمهوری اسلامی ایران است، منتها به نظر می‌رسد وزارت امور خارجه واکنش متناسبی نسبت به این رفتار گستاخانه اروپایی‌ها نداشته است؛ به دلیل ضعف در موضع‌گیری قاطع، سوالی از وزیر امور خارجه ثبت و تقدیم هیات‌رئیسه شد تا موضوع در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد. 

در یک نگاه کلی باید توجه داشته باشیم مواضع اروپا چه به صورت جمعی و چه فردی (آلمان و ماجرای شارمهد) باشد، نشان از رویکرد جدید این اتحادیه درباره کشورمان دارد. اتحادیه اروپایی درست در زمانی ایران را به بهانه روسیه تحریم می‌کند یا در موضوع جزایر سه‌گانه و ادعاهای امارات و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس ورود می‌کند که سطح تنش‌ها بین ایران و رژیم صهیونیستی وارد مرحله بالاتری شده و ایران تهدید کرده است در واکنش به تجاوز اخیر اسرائیل، «وعده صادق 3» را انجام خواهد داد.  

اگر این وقایع را در کنار یکدیگر قرار دهیم، به نظر می‌رسد یک نوع هماهنگی بین اتحادیه اروپایی، رژیم موقت صهیونیستی و آمریکا وجود دارد تا با فشارهایی از این دست، اسرائیل را از ورطه‌ای که به آن گرفتار شده رهایی بخشند اما دلیل رفتارهای اخیر اروپایی‌ها هرچه باشد، جمهوری اسلامی ایران باید با قاطعیت در برابر هرگونه زیاده‌خواهی و قلدرمأبی این اتحادیه و هر کسی که بخواهد به منافع کشورمان تعدی کند، بایستد.

* برخی کشورهای اروپایی بر ادامه تقابل با ایران اصرار دارند

سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست خبری با خبرنگاران، درباره تحریم‌های جدید اتحادیه اروپایی علیه ایران، اظهار کرد: حتما هر کنش نامناسب علیه منافع ملی ایران، با اقدام متقابل مواجه می‌شود. 

اسماعیل بقایی همچنین گفت: هفته قبل هم اعلام شد مقام‌های اوکراین اذعان دارند ادعای انتقال موشک از ایران به روسیه صحت نداشته است اما برخی کشورهای اروپایی بر ادامه تقابل اصرار دارند.  سخنگوی دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از سخنانش یادآوری کرد: با اروپا درباره همه موضوع‌های مورد علاقه مشترک در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل صحبت کردیم و هسته‌ای یکی از موضوع‌ها بود؛ دامنه موضوع‌های مورد مذاکره با اروپا متنوع بوده و با در نظر گرفتن منافع ملی در آینده مذاکره می‌کنیم. 

وی درباره سال دهم توافق برجام که اکتبر سال آینده میلادی پایان می‌یابد، تصریح کرد: آنچه منقضی می‌شود قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است که به ‌صورت خودکار پس از زمان ۱۰ ساله منقضی می‌شود؛ از ابتدا اعلام کردیم ورود موضوع ایران به شورای امنیت مبنا نداشته است؛ مذاکرات مورد بحث درباره برجام از سوی وزیر امور خارجه اعلام شد. 

این مقام وزارت امور خارجه درباره مذاکرات جدید ایران و اروپا، گفت: ما از مواضع اصولی خود کوتاه نمی‌آییم و مذاکره باید معقول و منطقی باشد. مذاکرات با اروپا به جدید و قدیم تقسیم نمی‌شود؛ مذاکرات با همه فراز و نشیب‌ها ادامه دارد و انتظار می‌رود در ادامه مسیر اروپایی‌ها اشتباه‌های خود را تکرار نکنند.

***