مصرف آنتیبیوتیکها برای درمان عفونتها همیشه معجزه نمیکند، چرا که اگر بدن بیمار برابر دارو مقاوم شود، تجویز آنتیبیوتیک برای درمان نتیجه عکس میدهد. در چنین شرایطی کارشناسان بهداشت ضمن هشدار به پرهیز از خوددرمانی با مصرف آنتیبیوتیکها، تاکید دارند حتی تجویز پی در پی آنتیبیوتیکها و مصرف آن توسط بیمار میتواند مقاومت دارویی ایجاد کند و سلامت بیمار را تهدید کند. در این باره سرپرست گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاعرسانی فرآوردههای سلامت سازمان غذا و دارو گفت: گسترش میکروبهای مقاوم به دارو، چالشی جدی برای درمان بیماریهای عفونی در آینده خواهد بود. دکتر راضیه کشاورزملکی افزود: این تهدید میتواند به کاهش اثربخشی درمانهای موجود و افزایش مرگومیر ناشی از عفونتهای معمولی منجر شود. وی بیان کرد: اگر مقاومت میکروبی به همین شکل گسترش یابد، ممکن است بیماریهایی که اکنون قابل درمان هستند، به راحتی درمانپذیر نباشند. این امر تهدیدی جدی برای سلامت عمومی و هزینههای درمانی در سطح جهان است. کشاورزملکی تأکید کرد: باید از همین امروز اقدامات پیشگیرانه را آغاز کرد تا از وقوع چنین بحرانهایی جلوگیری شود.
وی همچنین گفت: تجویز و مصرف منطقی آنتیبیوتیکها و آموزش عمومی از راههای کلیدی مقابله با گسترش میکروبهای مقاوم است. تنها از این طریق است که میتوان به حفظ سلامت جامعه کمک کرد و از ایجاد بیماریهای مقاوم به درمان جلوگیری کرد. کشاورزملکی تاکید کرد: هرگونه سهلانگاری در مصرف داروهای آنتیبیوتیک میتواند منجر به عواقب ناگواری در آینده شود و از همین رو باید اقدامات ضروری در سطح فردی و اجتماعی انجام شود. این در حالی است که مصرف نابهجای آنتیبیوتیکها موجب میشود میکروبها بهتدریج نسبت به داروهای چرکخشککن مقاوم شوند، بهطوریکه در اثر مصرف آنتیبیوتیکها دیگر بهراحتی از بین نمیروند. با این حال، روشهای سادهای برای پیشگیری از بروز این مشکل وجود دارد. میکروبها موجودات ریزی هستند که با چشم دیده نمیشوند اما میتوانند در بدن ما بیماری ایجاد کنند؛ انواع میکروبها شامل ویروسها، قارچها، باکتریها و انگلهای تکسلولی است. داروهایی که میکروبها را از بین میبرند داروهای ضدمیکروبی نامیده میشوند.
آنتیبیوتیکها یک گروه از داروهای ضدمیکروبی هستند که تنها روی باکتریها اثر میکنند؛ آموکسیسیلین، پنیسیلین، سفیکسیم، آزیترومایسین، مترونیدازول و بسیاری داروهای دیگر نوعی آنتیبیوتیک هستند. میکروبها با سرعت زیادی تولید مثل میکنند؛ در زمان تولیدمثل به دلیل مصرف نابجای آنتیبیوتیکها توسط فرد، ممکن است میکروبهای مقاوم به داروهای آنتیبیوتیک به وجود بیایند. اگر فردی زمانی که میکروب مقاوم در بدن او به وجود آمده در حال مصرف داروی ضدمیکروب باشد میکروبهای ضعیفتر در بدن او از بین میروند ولی میکروب مقاوم باقی میماند و به تکثیر خود ادامه میدهد. به عبارتی میکروبها میتوانند به دارو مقاوم شوند، در این صورت درمان بیماری به راحتی امکانپذیر نخواهد بود. میکروبهای مقاوم به دارو میتوانند در انسانها، حیوانات، گیاهان و محیط زیست به وجود بیایند و گردش کنند. اگر روند حال حاضر گسترش میکروبهای مقاوم به دارو ادامه داشته باشد، در 30 سال آینده تعداد مرگهای ناشی از مقاومت میکروبی حتی از بیماریهایی مانند سرطان نیز بیشتر خواهد شد، زیرا اثربخشی آنتیبیوتیکها از بین میرود.