گروه اجتماعی: ایدز بیماری خطرناکی است که فرد مبتلا در صورت سهل‌انگاری در انجام مراحل درمان، پس از چند سال از پا درمی‌آید و می‌تواند ناقل این ویروس کشنده به دیگران هم باشد. کارشناسان بهداشت می‌گویند چنانچه فرد مبتلا خیلی سریع با انجام آزمایش از این نوع بیماری مطلع شود می‌تواند با مصرف دارو و رعایت نکات بهداشتی نه‌تنها بیماری خود را کنترل کند، بلکه سالیان سال عمر کند و حتی تشکیل خانواده دهد. این در حالی است که اکنون اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی نسبت به بیماری ایدز در مقایسه با گذشته بهتر شده اما هنوز هم نگاه جامعه به مبتلایان با توجه به روش‌های معمول ابتلا که شامل رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از سرنگ مشترک در معتادان و انجام خالکوبی است، منفی است. 

اچ‌آی‌وی ویروسی است که به سلول‌‎های سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رساند و توانایی فرد را برای مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌های روزمره ضعیف می‌کند. درمان‌های دارویی بسیار مؤثری وجود دارد که اکثر افراد مبتلا به این ویروس را قادر می‌سازد زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. این بیماری به شکلی است که فرد مبتلا در مرحله اول با علائمی شبیه آنفلوآنزا مواجه می‌شود و درکی از بروز بیماری خطرناکی به نام ویروس ایدز ندارد. اگر در این دوران فرد آگاهی نسبت به رفتارهای پرخطر خود داشته باشد می‌تواند با مراجعه به پزشک از بروز عفونت مزمن جلوگیری کند. از طرفی آزمایش ایدز از دغدغه‌های مهم افرادی است که رفتار پرخطر داشته‌اند و دوست دارند هر چه سریع‌تر درباره سلامتی خود اطمینان لازم را کسب کنند. خوشبختانه آزمایش ایدز هم‌اکنون با یک آزمایش خون ساده رایگان انجام می‌شود؛ آزمایشی که حتی بدون علنی شدن نام و نام‌خانوادگی فرد انجام می‌شود. انتقال این بیماری در سال‌های پیشین بیشتر از طریق استفاده مشترک معتادان از سرنگ‌های آلوده بود ولی اکنون آمار مبتلایان به ایدز در کشور از طریق روابط کنترل‌نشده و پرخطر جنسی افزایش یافته است. 

* جوانان آگاه باشند

در این باره رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران اخیرا اعلام کرد: ۷۳ درصد از افراد دارای تست اچ‌آی‌وی مثبت را گروه سنی ۲۰ تا ۴۵ سال تشکیل می‌دهند و باید این گروه سنی هدف اصلی اطلاع‌رسانی و تشخیص‌ها باشند. لادن عباسیان با اشاره به وضعیت مبتلایان به ویروس ایدز (اچ‌آی‌وی) در ایران گفت: طبق آخرین آمار ۱۴۰۳، تست اچ‌آی‌وی ۲۴ هزار و ۷۶۰ نفر مثبت شده است اما تخمین ‌زده می‌شود ۴۴ هزار نفر اچ‌آی‌وی مثبت داشته باشند، همچنین ۱۹ درصد از ۲۴ هزار و ۷۶۰ نفری را که اچ‌آی‌وی مثبت دارند، زنان تشکیل می‌دهند و این درصد در آمار 6 ماه نخست سال ۱۴۰۳ به ۳۲ درصد می‌رسد؛ بنابراین الگوی انتقال اچ‌آی‌وی که پیش از این در مردان بود، اکنون زنان را نیز شامل شده است. وی اضافه کرد: راه‌های انتقال اچ‌آی‌وی از طریق روابط جنسی افزایش یافته است. ۲۸ درصد از ۲۴ هزار و ۷۶۰ نفری که تست اچ‌آی‌وی مثبت داشته‌اند، از طریق روابط جنسی به این ویروس مبتلا شده‌اند و این درصد در آمار نیمه نخست ۱۴۰۳، به ۶۵ درصد می‌رسد، بنابراین تغییر الگوی ابتلا را شاهد هستیم. رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران گفت: در آمار کلی ۵۳ درصد افرادی را که مبتلا به اچ‌آی‌وی مثبت هستند، مصرف‌کنندگان به مواد مخدر تشکیل می‌دهند و فقط ۱۰ درصد مبتلایان در آمار 6 ماه نخست ۱۴۰۳، اعتیاد تزریقی داشته‌اند و این نشان می‌دهد برنامه‌های کنترلی و کاهش آسیب در گروهی که اعتیاد تزریقی داشته‌اند، موفق بوده است.

* بیمار مبتلا به اچ‌آی‌وی با مصرف دارو می‌تواند ازدواج کند

رئیس مرکز تحقیقات ایدز گفت: اگر افرادی به هر علت رفتار پرخطر داشته‌اند می‌توانند محرمانه مراجعه کرده و آزمایش دهند و مشاوره بگیرند. عباسیان در یک برنامه رادیویی پیرامون موضوع پویش «من هم آزمایش اچ‌آی‌وی می‌دهم» گفت: حس ترس از بیماری در بیماران ایدز به دلیل عدم آگاهی مردم است.  هدف پویش این است که همه مردم آزمایش دهند و آگاهی کسب کنند. افراد اگر بخواهند تست دهند همیشه شرایط برای‌شان فراهم است و یکسری مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری وجود دارند.  مردم در این پویش می‌توانند نشانی مراکز در میادین عمومی و در پارک‌ها را جست‌وجو کنند. مراکزی که در اختیار افراد برای مشاوره و تست در این زمینه وجود دارند، بیشتر از معمول است. در پارک‌های اصلی و میادین اصلی مردم می‌توانند مراجعه کنند، مشاوره بگیرند و آزمایش دهند. رئیس مرکز تحقیقات ایدز اظهار کرد: برخی ویروس‌ها مانند کووید هر قدر تلاش می‌کنیم عملاً کاری از پیش نمی‌رود اما درباره اچ‌آی‌وی اینگونه نیست. اچ‌آی‌وی با دارو درمان می‌شود و داروها رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد. خدمات مشاوره‌ای، درمان و دارو برای افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی رایگان است. عباسیان گفت: در مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری، فرد به هر علتی دچار بیماری شده باشد، اطلاعات او محرمانه باقی می‌ماند و براحتی می‌تواند از خدمات درمانی استفاده کند. کسی که دارو استفاده می‌کند، دیگر بیماری را انتقال نمی‌دهد. مادری که دچار بیماری اچ‌آی‌وی است می‌تواند با مصرف دارو بچه‌دار شود، بدون اینکه بیماری به فرزند او منقل شود. فردی که اچ‌آی‌وی دارد، با مصرف دارو می‌تواند ازدواج کند بدون اینکه بیماری را به همسر خود انتقال دهد. رئیس مرکز تحقیقات ایدز مطرح کرد: ترس افراد باعث می‌شود برای آزمایش و مشاوره مراجعه نکنند و به این ترتیب بیماری به افراد دیگر منتقل می‌شود. اگر اچ‌آی‌وی تشخیص داده نشود، در جامعه پخش می‌شود. ما باید درباره بیماری اچ‌آی‌وی آگاهی داشته و از بیماران نترسیم و آنها را بپذیریم. افراد هم بدانند می‌توانند محرمانه آزمایش دهند و تحت درمان قرار بگیرند و زندگی طبیعی خود را داشته باشند. 

* قبل از ازدواج آزمایش اچ‌آی‌وی بدهید

عباسیان با بیان اینکه مراقبت از خود در جلوگیری از این بیماری بسیار اهمیت دارد، گفت: اگر افرادی رفتار پرخطر داشته‌اند، می‌توانند محرمانه مراجعه کرده و آزمایش دهند و مشاوره بگیرند. بیشترین شیوع اچ‌آی‌وی در بین افراد جوان ۲۰ تا ۴۵ سال است. اگر افراد به هر دلیل رفتار پرخطر داشته‌اند و می‌خواهند ازدواج کنند، بدانند انجام آزمایش اچ‌آی‌وی قبل از ازدواج اجباری نیست اما خودشان آزمایش دهند که اگر ازدواج کردند بیماری را به دیگران انتقال ندهند. وی در آخر افزود: دوستان مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری را جست‌وجو کنند، تلفن‌های مختلفی وجود دارد. یک خط ضروری در بیمارستان امام خمینی برای مشاوره وجود دارد و یک درمانگاه تخصصی درمان بیماری در این بیمارستان به افراد کمک می‌کند.

* ضعف آگاهی‌بخشی درباره تبعات ایدز در بین جوانان

دکتر شاهین قاسمی، متخصص عفونی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره علل افزایش مبتلایان به ویروس اچ‌آی‌وی در کشور اظهار داشت: این بیماری خطرناک متاسفانه در کشور در حال افزایش است و دلیلش بی‌توجهی به انجام آزمایش از سوی افراد مشکوک به این بیماری، همچنین کم‌کاری در اطلاع‌رسانی درست از سوی مسؤولان مربوط در دستگاه‌های مختلف چون وزارت بهداشت، وزارت آموزش‌و‌پرورش و رسانه ملی است. مسؤولان باید بپذیرند چنانچه آموزش‌های لازم در این زمینه به مردم داده نشود و تبعات این بیماری برای جوانان و نوجوانان بدرستی بازگو نشود، بی‌تردید شاهد انفجار این بیماری در آینده نزدیک در کشور خواهیم بود. وی با بیان اینکه متاسفانه سال‌هاست به موضوع پیشگیری و کنترل این بیماری آنگونه که باید پرداخته نمی‌شود، افزود: پنهانکاری بیماران درباره بیماری خود و عدم اطلاع‌رسانی درست برای پیشگیری از این ویروس باعث شده شاهد رشد بی‌رویه اچ‌آی‌وی و اچ‌پی‌وی در کشور باشیم بنابراین باید با راهکارهای مناسب و ادبیات درست طوری شود که مانع از گسترش این بیماری شویم.

قاسمی در ادامه گفت: متاسفانه انگ اجتماعی این بیماری موجب شده افراد بی‌بند و بار که رفتارهای پرخطر دارند، برای انجام آزمایش اقدام نکنند یا اگر آزمایش آنها مثبت اعلام شود، به دلیل ترس از طرد شدن از جامعه، بیماری خود را پنهان کنند. این مساله باعث می‌شود فرد مبتلا مثلا به دندانپزشکی مراجعه کند یا همچنان رفتارهای پرخطر انجام دهد که باعث انتقال این بیماری شود.