در جهان فوتبال آنچه در مستطیل سبز رخ می‌دهد، تنها بخشی از حقیقت است. حقیقت اصلی جایی ورای چمن، در جیب‌ها، قراردادها و آمارهاست. اینجا، فوتبال تنها یک ورزش نیست؛ صنعتی است که اقتصاد و فرهنگ را در هم تنیده است. در این میان، حق پخش تلویزیونی نه‌تنها یکی از ارکان اصلی این صنعت است، بلکه جایگاه تیم‌ها و حتی لیگ‌ها را در نقشه فوتبال جهانی تعریف می‌کند.

لیگ برتر انگلیس، همچنان فرمانروای بی‌چون‌وچرای این قلمرو است. فیفا در گزارشی که اخیراً منتشر کرده، نشان داد لیگ جزیره چگونه در صدر جدول حق پخش ایستاده است. این لیگ با اختصاص 53 درصد درآمد حق پخش به باشگاه‌ها، نه‌تنها خود را به عنوان پرمخاطب‌ترین لیگ جهان تثبیت کرده، بلکه به الگویی برای دیگران تبدیل شده است. این در حالی است که لیگ فرانسه، با تخصیص تنها 30 درصد درآمد به باشگاه‌هایش، در انتهای جدول قرار دارد. تضادی که گویای همه چیز است: کیفیت بازی‌ها، رقابت جذاب‌تر و فرهنگی که هواداران را به قلب فوتبال می‌کشاند.

اما داستان فقط به اینجا ختم نمی‌شود. لیگ برتر جزیره با قرارداد جدیدی به ارزش 6.4 میلیارد یورو با Sky و TNT Sports برای فصل 2026-۲۰۲۵، رکورد جدیدی را ثبت کرده است. عددها به خودی خود روایتگر یک حکمرانی هستند: 167 میلیون یورو برای منچسترسیتی و 94 میلیون یورو برای ساوتهمپتون، ۲ تیمی که در 2 سوی جدول ایستاده‌اند. فاصله میان صدرنشین و قعرنشین، در عین حال، نشانی از عدالت مالی‌ای است که در لیگ جزیره پیاده می‌شود.

در بوندسلیگا، سری آ و لالیگا هم تلاش‌هایی مشابه در جریان است. بوندسلیگا با درآمد 1.5 میلیارد یورو و رشد 10 درصدی، همچنان یکی از رقبای اصلی لیگ انگلیس است. در ایتالیا هم، رشد 15 درصدی درآمد حق پخش تلویزیونی، آن را به همان عدد 1.5 میلیارد یورو رسانده است. اسپانیا نیز با اختصاص 50 درصد درآمد به باشگاه‌ها، در این کارزار کم نیاورده است. اما فرانسه، آه فرانسه، همچنان گرفتار ناکامی‌های یوفایی است. عملکرد ضعیف باشگاه‌های این کشور در رقابت‌های اروپایی، مستقیما به جذابیت کمتر بازی‌های داخلی و کاهش درآمد حق پخش انجامیده است.

در این میان، فوتبال ایران انگار در دنیای دیگری زندگی می‌کند. در حالی که حق پخش تلویزیونی در جهان به یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد تیم‌ها تبدیل شده، در ایران این حق نادیده گرفته شده است. باشگاه‌های ایرانی همچنان از حمایت دولتی بهره‌مندند و خبری از مشارکت تلویزیون در تأمین مالی آنها نیست. این در حالی است که تلویزیون، پدرخوانده فوتبال مدرن است. بدون حق پخش، نمی‌توان از حرفه‌ای‌گری، توسعه زیرساخت‌ها و رقابت با باشگاه‌های بزرگ جهان سخن گفت.

فوتبال ایران، با تمام استعدادهای درخشان و هواداران پرشورش، همچنان از این سفره جهانی سهمی نمی‌برد؛ هوادارانی که می‌توانند مثل هواداران لیگ جزیره، فوتبال را به یک صنعت تبدیل کنند، در سایه بی‌تفاوتی مسؤولان نادیده گرفته می‌شوند. شاید روزی برسد که در فوتبال ایران هم قراردادهای میلیاردی بسته شود، باشگاه‌ها از درآمد تلویزیونی بهره‌مند شوند و فاصله بین زمین و اقتصاد پر شود. تا آن روز، فوتبال ما همچنان در خواب شیرین رؤیاهای ناتمام باقی خواهد ماند.

این است قصه فوتبال؛ قصه‌ای که زمین بازی‌اش فراتر از چمن سبز است، جایی که عددها حرف آخر را می‌زنند.