محمدحسین فرقدانی: تصمیم اخیر درباره حذف شروط سفر به جزیره بوموسی، گامی بزرگ در جهت تقویت حاکمیت ملی، توسعه پایدار و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی و گردشگری این جزیره راهبردی است. این اقدام فقط پاسخ قاطع به ادعاهای واهی برخی کشورهای همسایه نیست، بلکه پیامی روشن به همه ایرانیان است: جزایر سه‌گانه، از جمله بوموسی، نه‌تنها بخش ابدی خاک ایران هستند، بلکه سرمایه‌هایی بی‌نظیر برای رشد و شکوفایی کشور به شمار می‌روند.

طی مصاحبه‌ای چهارشنبه هفته گذشته مرتضی احتشام، فرماندار جزیره بوموسی اعلام کرد: «با پیگیری‌های انجام‌شده در سطح استان و کشور مجوز‌های لازم برای پذیرش گردشگر و سفر هموطنان بدون استعلام‌های پیشین صادر شده است». تا پیش از این، سفر به بوموسی نیازمند معرف محلی یا مجوزهای ویژه از فرمانداری بود؛ محدودیتی که می‌توانست شائبه‌ای ناخوشایند درباره دسترسی آزادانه ایرانیان به این جزیره ایرانی ایجاد کند. اکنون با حذف این شروط، بوموسی به روی تمام هموطنان گشوده شده است. این تغییر نشان‌دهنده عزم دولت و استانداری هرمزگان برای تقویت پیوندهای ملی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های جزیره در راستای توسعه اقتصادی و اجتماعی است.

بوموسی با سواحل بکر، طبیعت بی‌نظیر و موقعیت استراتژیک، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری داخلی و حتی خارجی را دارد اما این امر مشروط به توسعه زیرساخت‌ها، تجهیز امکانات اقامتی و آموزش راهنمایان گردشگری است. همان‌گونه که مرتضی احتشام، فرماندار بوموسی تأکید کرده است، این جزیره می‌تواند به سرنوشتی مشابه جزیره کیش دست یابد اما نیازمند کار اساسی و برنامه‌ریزی دقیق است.

تلاش‌های برخی شیخ‌نشین‌های منطقه برای بین‌المللی کردن مساله جزایر سه‌گانه، همواره با پاسخ‌های قاطع جمهوری اسلامی ایران مواجه شده است اما به نظر می‌رسد زمان آن رسیده است از بیانیه‌خوانی صرف فراتر رفته و به عملگرایی در توسعه این جزایر روی آوریم. تقویت زیرساخت‌ها و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، پاسخی عملی به ادعاهای بی‌اساس خواهد بود و حق حاکمیت ایران را بیش از پیش تثبیت خواهد کرد. نقشه‌های تاریخی معتبر، اسناد سازمان ملل و مکاتبات کنسولی دوران استعمار، همگی حاکی از مالکیت دیرین ایران بر جزایر سه‌گانه هستند. بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، نه‌تنها بخشی از هویت ملی ما، بلکه میراثی ابدی برای نسل‌های آینده‌اند. اکنون، با رفع محدودیت‌های سفر به بوموسی، فرصتی تاریخی پیش روی ما است تا با توسعه این جزیره، پیام حاکمیت ملی خود را به جهان مخابره کنیم و از یک فرصت سوخته، نقطه‌ای درخشان در تاریخ ایران بسازیم.

* بوموسی؛ مسیر توسعه پایدار

برنامه هفتم توسعه با تأکید بر «اقتصاد دریامحور»، بستر لازم برای توسعه زیرساخت‌ها در جزایر ایرانی را فراهم کرده است. مواد ۶۰ تا ۶۳ این برنامه، نهادهای کلیدی کشور را مکلف می‌کنند تا در راستای تقویت اقتصادی استان‌های ساحلی، اقداماتی بنیادین انجام دهند. در ماده ۶۱ قانون برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران آمده است: «دولت مکلف است نسبت به فعال‌سازی حداکثری ظرفیت‌های متنوع شهرستان ابوموسی در استان هرمزگان با محوریت جزایر مربوط، با تأکید بر استقرار و ارائه خدمات برتر در سطوح فراملی، ملی و محلی اقدام کند».

توسعه گردشگری، ایجاد زیرساخت‌های پایدار، و تقویت خدمات عمومی در جزیره بوموسی، از جمله مواردی هستند که در این قانون به آنها اشاره شده است. این اقدامات نه‌تنها جایگاه اقتصادی این جزیره را ارتقا می‌بخشند، بلکه آن را به یکی از نمادهای برجسته حاکمیت ملی ایران تبدیل می‌کنند.

توسعه بوموسی نیازمند نگاهی جامع به زیرساخت‌هاست. ایجاد اسکله‌های مجهز، تجهیز فرودگاه محلی، ساخت اقامتگاه‌های استاندارد و تقویت خدمات عمومی از جمله حمل‌ونقل، آموزش و بهداشت، گام‌هایی ضروری در این مسیر است. این جزیره با جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و بهره‌مندی از منابع برنامه هفتم توسعه، می‌تواند به الگویی برای توسعه پایدار در جزایر ایرانی تبدیل شود. یکی از مهم‌ترین فرصت‌های پیش‌روی بوموسی، توسعه گردشگری است. سال 1402، میزان درآمد حاصل از فروش نفت ایران به‌طور تقریبی حدود 35 میلیارد دلار برآورد شده است. این در حالی است که طبق آمار منتشرشده در وب‌سایت‌های جهانی، امارات عربی متحده سال 2023 (معادل 1402 شمسی) توانست با تکیه بر صنعت گردشگری، درآمدی در حدود 52 میلیارد دلار کسب کند. این مقایسه برجسته، اهمیت گردشگری را به‌عنوان یک منبع پایدار و رو به رشد برای اقتصاد کشورها در برابر اتکای صرف به منابع طبیعی مانند نفت نشان می‌دهد.

 حذف شرایط محدودکننده سفر به این جزیره، دروازه‌ای برای ورود گردشگران داخلی و خارجی باز کرده است اما برای بهره‌برداری کامل از این ظرفیت، باید زیرساخت‌های گردشگری به‌سرعت تقویت شود. توسعه اکوتوریسم، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و تاریخی و بهره‌برداری از جاذبه‌های طبیعی جزیره، می‌تواند بوموسی را به یکی از مقاصد اصلی گردشگری خلیج‌فارس تبدیل کند.

در دنیای امروز، توسعه زیرساخت‌ها و رونق اقتصادی در مناطق استراتژیک، ابزاری مؤثر برای تثبیت حاکمیت ملی است. بوموسی، به‌عنوان یکی از نمادهای بارز حاکمیت ایران در خلیج فارس، می‌تواند با سرمایه‌گذاری و توسعه هوشمندانه، به الگویی از توسعه پایدار و اقتدار ملی تبدیل شود.

* نام بوموسی فقط کلمه نیست

سال‌هاست نام این جزیره به‌ جای بهره‌برداری از هویت تاریخی و بومی آن، به «ابوموسی» تغییر یافته است؛ نامی که ریشه‌های آن با پیشینه‌ جغرافیایی و فرهنگی این منطقه همخوانی ندارد. جزیره بوموسی در اسناد تاریخی و نقشه‌های کهن با نام بوموو (Boumouw)  یعنی آب و نیز با نام‌های گپ سبز (به معنای جای سبز) و بوم‌سوز یا بومسو (Boumsou) به ثبت رسیده است. بوم به معنی مکان است و سو چندین معنا دارد. یکی از آن معانی در فارسی کهن، سبز است و در مجموع می‌توان «بوموسو» را سرزمین سبز نامید. نام تاریخی «گپ سبزو» به معنای بزرگ خرم، ریشه‌ای فارسی دارد و با طبیعت این جزیره، که در گذشته سبز و حاصلخیز بوده، هماهنگی کامل دارد.

 بازگشت به این نام ایرانی، نه‌تنها به احیای هویت تاریخی جزیره کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ای برای آغاز توسعه گردشگری پایدار و رونق اقتصادی در این منطقه باشد. تغییر نام یک جزیره، اقدامی صرفا سمبلیک نیست، بلکه اقدامی استراتژیک و چندوجهی است که ابعاد مختلفی مانند تاریخ، جغرافیا، فرهنگ، سیاست، امنیت ملی و حتی زبان‌شناسی را دربر می‌گیرد. وقتی صحبت از بوموسی به میان می‌آید، تغییر نام می‌تواند حامل پیام قوی‌تری به جهان باشد: «این جزیره، بخشی جدانشدنی از ایران است».

دولت‌ها معمولا به تغییر نام از زاویه امنیت ملی نگاه می‌کنند. درباره بوموسی نیز این تغییر می‌تواند علاوه بر تأکید بر حاکمیت ملی ایران، پاسخی قاطع به یاوه‌گویی‌های برخی کشورهای همسایه باشد که تلاش دارند هویتی جعلی برای این جزایر بسازند.

تصمیم اخیر برای تسهیل سفر به جزیره بوموسی، فرصتی بی‌نظیر برای بازتعریف هویت ملی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های این سرزمین ارزشمند است. بوموسی نه‌تنها نگینی درخشان در خلیج فارس، بلکه گواهی زنده بر حاکمیت و پیوند تاریخی ایرانیان با این آب‌ و خاک است. با برداشتن محدودیت‌ها، زمان آن فرا رسیده که با توسعه زیرساخت‌ها، بازگشت به نام‌های تاریخی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه، این جزیره را به الگویی از توسعه پایدار و اقتدار ملی تبدیل کنیم. این اقدام، تنها پاسخی به ادعاهای واهی نیست، بلکه پیامی به تمام جهان است که بوموسی همان بوم سبز ایرانیان، نه‌تنها بخشی جدانشدنی از ایران، بلکه سرمایه‌ای برای آینده روشن این کشور است.