کد خبر: 295832تاریخ: 1403/9/18 00:00
با وجود سد دفاعی محکم ارتش سوریه در حمص، پیشروی تروریست‌ها در سایر محورها به مراحل خطرناکی رسیده است
سقوط درعا، قنیطره و دیرالزور
طبق گزارش‌های تأیید نشده، تکفیری‌ها به 20 کیلومتری جنوب دمشق رسیدند
گروه بین‌الملل: حریم امنیتی شهر راهبردی دیرالزور، بزرگ‌ترین شهر شرقی سوریه در نزدیکی مرز عراق طی یک تصمیم تاکتیکی توسط ارتش سوریه به نیروهای دموکراتیک کرد موسوم به قسد واگذار شد. آنچه اشغال دیرالزور توسط مخالفان مسلح دولت سوریه را از سقوط شهرهای کلیدی شمال این کشور مثل حلب و حماه متمایز می‌کند، این است که نیروهای کرد دموکراتیک با آنکه تحت حمایت آمریکا قرار دارند اما موضع خصمانه‌ای علیه حکومت قانونی بشار اسد نداشته و حتی به طور نسبی برقرار ماندن جمهوری عربی سوریه را در قیاس با استقرار احتمالی تروریست‌های تکفیری ترجیح می‌دهند. شبکه المیادین دیروز خبر داد با عقب‌نشینی نیروهای ارتش سوریه از این شهر در ساحل غربی فرات، کاروان‌های نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه موسوم به قسد از گذرگاه الصالحیه به سمت مسیر دمشق - دیرالزور حرکت کردند. این نیروها که به طور عمده متشکل از مسلحان کرد سوری – منطقه روژاوا - هستند که در جنگ با دولت ترکیه و تروریست‌های تکفیری القاعده و داعش قرار دارند، در حال حاضر عمده مناطق شمال شرقی و شرق سوریه را در دست دارند. المیادین با اشاره به اینکه تصرف دیرالزور، پس از توافق نیروهای دموکراتیک با ارتش سوریه صورت گرفته، خبر داد: «نیروهای قسد در حال استقرار در ورودی البانوراما به سمت الهریبشه در مرزهای حمص و دیرالزور هستند». منابع محلی به این شبکه لبنانی اطلاع داده‌اند بر اساس توافق مزبور با دمشق، نیروهای کرد دموکراتیک در مسیر دیرالزور تا المیادین و البوکمال در مرز با عراق مستقر خواهند شد. این نیروها اما وارد شهرهای دیرالزور، المیادین و البوکمال، همچنین نهادهای حکومتی حاضر در این شهرها نخواهند شد و نیروهای پلیس جمهوری عربی سوریه در آنها حضور خواهند داشت. همچنین کنترل مرزی و گمرکی مرزهای سوریه و عراق در مناطق مزبور در اختیار دولت بشار اسد باقی خواهد ماند. با این حال رسانه‌های بین‌المللی بدون تفکیک وضعیت شرق سوریه با آنچه در غرب این کشور در جریان است، خبر سقوط دیرالزور به دست مخالفان مسلح اسد را منتشر کردند.
جالب اینکه برخی رسانه‌های دولتی سوری و روسی با لحنی مشابه با رسانه‌های ترکیه‌ای و تکفیری‌های القاعده، از لفظ سقوط دیرالزور به دست «تروریست‌ها» استفاده کردند. واگذاری مناطق راهبردی شرقی توسط ارتش سوریه، متعاقب سقوط مهم‌ترین مناطق شمال غرب و مرکز این کشور شامل شهرهای بزرگ حلب و حماه، تصویری منفی از استیلای دولت مرکزی دمشق بر تمامیت ارضی سوریه ارائه می‌دهد.
* نبرد سرنوشت‌ساز حمص
آنچه معمای فعلی شام را پیچیده‌تر می‌کند، فعال شدن هسته‌های خفته تروریست‌های تکفیری در مناطق مرکزی و جنوب غربی سوریه موسوم به شامات تاریخی یا اصلی است. متاسفانه تحرکات جدید تروریست‌های تکفیری به سمت حومه حمص و دمشق، آخرین شهرهای بزرگ باقیمانده در دست نیروهای دولتی، به شکل مشهودی نگران‌کننده است. تکفیری‌های تحریرالشام (القاعده) از جمعه گذشته، موج حملات جدیدی را در حومه شهر حمص، سومین شهر بزرگ سوریه، آغاز کردند. همزمان نخستین حملات مستقیم به پایتخت را هدایت کرده‌اند. به گزارش العالم، مسلحان که تا روز جمعه ادعا می‌کردند در راه شهر حمص هستند، در طول شبانه‌روز گذشته به دنبال راهی برای خروج از مخمصه‌ای بودند که زیر آتش‌بار سنگین توپخانه‌ای و هوایی ارتش سوریه و متحدین در حومه شمالی حمص در آن گرفتار شده بودند. سعد‌الله الخلیل، خبرنگار این شبکه در سوریه گزارش داد: «گروه‌های مسلح جمعه شب زیر باران آتش پرحجم نیروی هوایی روسیه و سوریه و حملات توپخانه‌ای و موشکی ارتش به اطراف شهر تلبیسه و الرستن، شب سختی را پشت سر گذاشتند و صدای شلیک موشک و توپخانه در این شهر لحظه‌ای قطع نشد. شهروندان تلبیسه حامی دولت هستند و معدود گروه‌های غیرقانونی موجود در این شهر، نماینده شهر نیستند. این در حالی است که صحبت از فرار دسته جمعی گروه‌های مسلح مطرح شده است». وزارت دفاع سوریه نیز شایعه عقب‌نشینی ارتش را تکذیب و اعلام کرد نیروهای ارتش هنوز در حمص هستند و با گلوله‌باران مواضع گروه‌های مسلح به شایعات خروج از این شهر پایان دادند. کما اینکه استاندار و رئیس پلیس حمص نیز با حضور در شهر ضمن کسب اطلاع از اوضاع شهر، به شهروندان اطمینان خاطر دادند. آنها دیروز ضمن بازدید از نانوایی‌ها تأکید کردند شهر باید در حال آماده‌باش باشد و پس از عملیات نظامی، به زندگی عادی باز خواهد گشت.
منبعی در ارتش سوریه بامداد دیروز اعلام کرد نیروهای مسلح این کشور یک عملیات منحصربه‌فرد در منطقه «الدار الکبیره، تلبیسه و الرستن» در حومه شمالی استان حمص با کمک و پوشش هوایی جنگنده‌های سوری و روسی، توپخانه‌ای و موشکی انجام داده‌اند که بر اثر آن ده‌ها تروریست کشته شدند و تروریست‌های مهاجم در وحشت و سردرگمی بوده و دست به فرار دسته‌جمعی زده‌اند. در این عملیات تجهیزات زیادی از تروریست‌ها منهدم شده است. در همین حال مرکز دیده‌بان سوریه گزارش داد تکفیری‌ها در دارالکبیره در حومه شمالی حمص جنایتی علیه تعدادی از غیرنظامیان مرتکب شده‌اند. این مرکز مستقر در انگلیس، با اعلام خبر ضد حمله ارتش به مسلحان در حومه حمص، نبرد در این شهر را برای سوریه سرنوشت‌ساز خواند.
* دمشق در خطر
آخرین گزارش‌ها به نقل از منابع محلی، حکایت از عقب‌نشینی نیروهای ارتش سوریه از منطقه مهم الکسوه در جنوب دمشق دارد. پیش از آن اخباری از سقوط شهرهای سویدا و درعا، مهم‌ترین مراکز جمعیتی جنوب سوریه در نزدیکی مرز با اردن به گوش می‌رسید. تکفیری‌ها با ایجاد آشوب و استفاده از هسته‌های خفته خود در شهر قنیطره در مرز با جولان اشغالی مشرف به ارتفاعات غربی دمشق، موفق به تصرف این شهرها شده‌اند. مسلحان این منطقه که به جا مانده از تکفیری‌های مورد حمایت عربستان طی جنگ داخلی اول سوریه هستند، تلاش دارند از غرب و جنوب به سوی دمشق پیشروی کنند. در شمال نیز برخی گروه‌های تروریستی که به سد محکم دفاعی در حومه حمص برخورد کرده بودند با دور زدن این شهر، به سمت جنوب حرکت کرده‌اند. صبح دیروز گزارش‌های تاییدنشده از اشغال برخی پایگاه‌های ارتش در فاصله 20 کیلومتری حومه غربی دمشق منتشر شد. همزمان گروهک‌های وابسته به القاعده در شمال و جنوب پایتخت مدعی آغاز حملات مستقیم علیه دمشق شدند، اگرچه تا لحظه درج این خبر، هنوز چنین گزارشی تایید نشده بود.
***
جمع‌بندی لاوروف از نشست دوحه
توافق روسیه، ایران و ترکیه برای توقف عملیات نظامی در سوریه
وزیر خارجه روسیه دیروز پس از نشست روند آستانه درباره سوریه که با حضور وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه در دوحه برگزار شد، بر مقابله با تروریست‌ها و حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه تاکید کرد. سرگئی لاوروف همچنین از توافق 3 کشور محوری روند آستانه برای توقف عملیات نظامی در سوریه خبر داد، با این حال تاکید کرد نمی‌تواند درباره آینده اوضاع سوریه گمانه‌زنی کند. به گزارش الجزیره، لاوروف اجازه دادن به گروه‌هایی مثل تحریرالشام را که توسط سازمان ملل تروریستی شناخته شده‌اند، برای کنترل خاک سوریه غیرقابل قبول دانست. او گفت روسیه از ابزار دیپلماتیک برای توقف خون‌ریزی در سوریه و حفظ یکپارچگی این کشور استفاده خواهد کرد. لاوروف درباره آنچه در نشست آستانه در دوحه گذشت نیز صحبت کرد و گفت: «امروز با ایران و ترکیه به توافق رسیدیم که یک فراخوان قوی برای دستیابی به امنیت و ثبات در سوریه صادر کنیم. روسیه، ترکیه و ایران خواستار آغاز گفت‌وگو بین دولت سوریه و مخالفان قانونی شدند. روسیه، ترکیه و ایران خواستار توقف فوری خشونت در سوریه شدند». وی سپس از همکاری ترکیه با دولت اسد برای حفظ تمامیت ارضی سوریه در آینده سخن گفت و در پایان نیز برای مردم سوریه ابراز تاسف کرد که به مهره بازی‌های ژئوپلیتیک تبدیل شده‌اند.
***
مهدی سبحانی، سفیر پیشین ایران در سوریه:
ماجرای فیلم حرم حضرت رقیه(س) صحت ندارد
همزمان با گسترش دامنه حملات تروریست‌ها در سوریه، دستگاه تبلیغاتی آنها نیز که در هماهنگی کامل با رسانه‌های شرکتی غربی به سر می‌برند، جنگ روانی بی‌سابقه‌ای را علیه دولت، ارتش و ملت سوریه و حتی متحدان آنها به راه انداخته‌اند.
یکی از آخرین و شاید بتوان گفت شوک‌برانگیزترین موارد جنگ تبلیغاتی همه‌جانبه تروریست‌ها که افکار عمومی ایرانی و شیعیان جهان را نیز هدف قرار داده، انتشار فیلمی از حرم حضرت رقیه(س) در دمشق همراه با صدای یک عامل رسانه‌ای دشمن به زبان فارسی بود که مدعی تخلیه این مزار متبرک توسط ایرانیان شد.
در حالی که ویدئوی مزبور محوطه صحن و ضریح متبرک حضرت رقیه(س) را در خلوت‌ترین ساعات نشان می‌دهد، صدای تطبیق داده شده روی فیلم مدعی می‌شود: «همه سوریه را ترک کردند، یک نفر ایرانی در سوریه نمانده، سوریه را معامله کردند».
متاسفانه این بریده فیلم جعلی از روز جمعه گذشته علاوه بر شبکه‌های اجتماعی حتی در رسانه‌های رسمی کشورمان نیز بازنشر شده است. به عنوان مثال تارنمای اشتراک ویدئویی آپارات به طور وسیع و موتور جست‌وجوی خبری قطره آن را به نقل از اقتصاد 24 و همچنین تارنماهای خبری پارسینه و فرارو بدون ریشه‌یابی محتوای تصویری آن بازنشر کردند.
ابتدا باید توضیح داد که حرم حضرت رقیه(س) که در قلب اداری و تجاری دمشق قرار گرفته به دلیل ملاحظات امنیتی در پایتخت یک کشور درگیر جنگ، ساعت کار مشخصی داشته و برخلاف دیگر بقاع متبرکه شیعه در ایران و عراق، فعالیت شبانه‌روزی ندارد. به همین دلیل در ساعات شبانگاهی با پایان یافتن زمان زیارت عمومی، صحن حرم به تدریج از جمعیت خالی می‌شود و فیلمبرداری در چنین ساعاتی ممکن است شبهه عدم استقبال زائران را پدید آورد.
در همین رابطه، پیگیری‌های «وطن امروز» نشان داد که این فیلم ارتباطی با صدای ضبط‌شده روی آن ندارد. متاسفانه به خاطر شرایط خاص سوریه، امکان تماس اینترنتی با هیچ‌یک از مقامات رسمی جمهوری اسلامی در دمشق که درباره فیلم بازنشر شده اخیر روشنگری کنند میسر نشد. در نهایت به سفیر پیشین کشورمان در سوریه، دکتر مهدی سبحانی مراجعه کردیم که ماموریتش در دمشق به‌تازگی به پایان رسیده و نسبت به اوضاع سوریه اطلاعات به‌روز‌تری دارد.
این دیپلمات برجسته کشورمان که در حال حاضر سفیر ایران در ارمنستان است، با مشاهده این ویدئو صراحتا گفت: «این فیلم صحت نداشته و مربوط به سال گذشته میلادی (2023) است».
از طرف دیگر همان روز جمعه، ویدئویی از حضور نیروهای لشکر فاطمیون در حرم حضرت رقیه(س) در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد این مکان مقدس کماکان پذیرای شیعیان از سراسر دنیا و حتی نیروهای جبهه مقاومت است. همچنین از آنجا که پروازهای عادی فرودگاه بین‌المللی دمشق به دیگر کشورها برقرار است، این فرض تحمیل شده توسط اتاق عملیات غربی – عبری – عربی - عثمانی که پایتخت سوریه بر اثر موج وحشت ناشی از پیشروی گروهک تکفیری تحریرالشام و سایر تروریست‌ها در حال تخلیه از غیرسوری‌هاست، مردود به نظر می‌رسد.
همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان دیروز اخبار منتشر شده مبنی بر تخلیه سفارت ایران در دمشق را تکذیب کرد. اسماعیل بقایی گفت: «سفارتخانه همچنان باز است و کارمندان مشغول فعالیتند».
پیش‌تر نیز وحید جلال‌زاده؛ معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه خبر داده بود که کارکنان سرکنسولگری ایران در حلب به‌موقع پیش از اشغال غیرقانونی آن توسط تروریست‌ها محل را ترک کردند و در حال حاضر در دمشق مستقرند.