گروه اقتصادی: با آنکه سوریه یک تولیدکننده نفت است اما سقوط حکومت این کشور تأثیر مستقیمی بر بازار نفت جهانی نداشته است. قبل از جنگ داخلی، سوریه حدود ۳۵۰,۰۰۰ بشکه نفت در روز تولید می‌کرد که در مقایسه با تولیدکنندگان بزرگ نفت مانند عربستان سعودی، روسیه و آمریکا ناچیز بود.

بر این اساس، تصمیمات سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تحریم‌های اقتصادی، تغییرات ژئوپلیتیک در مناطق دیگر و نوسانات عرضه و تقاضای جهانی نفت تأثیر بیشتری نسبت به سقوط سوریه بر بازار نفت داشته است. در حال حاضر نوسانات قیمت نفت بیشتر به سیاست‌های دولت چین نسبت داده می‌شود. به عبارت دیگر این کشور یک بسته رونق اقتصادی به ارزش ۱۷ میلیارد دلار پیش‌بینی کرده بود تا اقتصادش به سمت رشد حرکت کند.

البته همواره تحریم‌های اقتصادی و تغییرات ژئوپلیتیک در مناطق مختلف جهان نقش مهمی در تعیین قیمت نفت دارد. تصمیمات اوپک نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تولید و قیمت نفت می‌تواند بازار را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوعات بویژه در مناطقی که تولید و صادرات نفت بالاست، اهمیت بیشتری می‌یابد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت سقوط سوریه به تنهایی تأثیر چشمگیری بر بازار نفت جهانی نداشته و نوسانات قیمت نفت بیشتر به عوامل دیگری مانند تصمیمات اوپک، تحریم‌های اقتصادی و تغییرات ژئوپلیتیک نسبت داده می‌شود.

* تحلیل وضعیت بازار جهانی نفت در سایه تحولات سیاسی و فصلی

سعید میرترابی، کارشناس انرژی در گفت‌وگو با «وطن امروز»، به بررسی وضعیت بازار جهانی نفت با توجه به تحولات سوریه و ادامه تنش‌ها بین روسیه و اوکراین و همین‌طور آغاز فصل سرما پرداخت. وی گفت: «با وجود تحولات اخیر در سوریه و ادامه تنش‌ها بین روسیه و اوکراین، تقاضا برای نفت در فصل سرما دستخوش تغییر قرار نگرفته است».

میرترابی اظهار کرد: «هر چند پیش‌بینی  شده بود با ورود به فصل سرما، تقاضا برای نفت حرارتی و نفت سنگین به طور طبیعی افزایش یابد اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. با این حال پیش‌بینی می‌شود مصرف نفت به حدود ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یابد. این افزایش تقاضا یک روند طبیعی است و فشار زیادی بر قیمت‌ها نخواهد گذاشت، زیرا این پدیده در بازار نفت امری عادی به شمار می‌آید».

* تأثیر تحولات سوریه بر قیمت نفت

میرترابی در ادامه به وضعیت سوریه و تأثیرات آن بر بازار جهانی نفت اشاره کرد و گفت: «با وجود تحولات در سوریه، این کشور به عنوان یک تولیدکننده مهم نفت شناخته نمی‌شود و از نظر جغرافیایی نیز دور از مراکز اصلی عرضه نفت قرار دارد. به همین دلیل، حتی اگر تنش‌ها در سوریه افزایش یابد، تأثیر چشمگیری بر قیمت‌های نفت نخواهد داشت، به شرطی که کشورهای حاشیه خلیج‌‌فارس  در این تنش‌ها درگیر نشوند».

وی همچنین به جنگ جاری بین روسیه و اوکراین و تأثیر احتمالی آن بر آینده بازار نفت اشاره کرد و گفت: «ممکن است به دنبال روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا به ریاست ترامپ، تحولی در کاهش تنش‌ها ایجاد شود. بدون دخالت کشورهای تولیدکننده نفت، قیمت جهانی نفت احتمالاً مسیر طبیعی خود را طی خواهد کرد». وی به روند کلی بازار اشاره کرد و گفت: «با وجود افزایش مصرف ناشی از آغاز فصل سرما، تنش‌های سیاسی تأثیر قابل توجهی بر قیمت‌ها نخواهد داشت».

میرترابی با مرور رویدادهای سال ۲۰۱۱ و رقابت‌های منطقه‌ای، به این نکته اشاره کرد که «با توجه به موقعیت سوریه و عدم تمایل کشورهای حاشیه خلیج‌‌فارس  به درگیری در تحولات منطقه، احتمال بروز رقابت‌های جدی مشابه سال ۲۰۱۱ بسیار کم به نظر می‌رسد. به این ترتیب، بازار جهانی نفت در شرایط فعلی، تحت تأثیر عوامل فصلی و سیاسی به آرامی به سمت ثبات پیش می‌رود».

* تأثیر محدود بحران سوریه بر بازار جهانی نفت

مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی تأکید کرد: «سوریه سهم کوچکی در بازار جهانی نفت دارد و در مقایسه با مقیاس جهانی رقم ناچیزی است. سال گذشته، تولیدات نفتی سوریه به حدی کاهش یافت که نیاز به واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی داشت. بنابراین بحران سوریه تأثیر چندانی بر بازارهای جهانی نفت ندارد».

بهروزی‌فر افزود: «تغییر قیمت نفت تاکنون بسیار محدود بوده و کمتر از یک دلار افزایش یافته است. اگر بحران سوریه گسترش نیابد، انتظار تغییرات چشمگیر در بازار جهانی نفت وجود ندارد. با این حال، بحران‌های منطقه‌ای مانند درگیری‌های نظامی در مناطق دیگر و تغییر سیاست‌های اقتصادی می‌تواند تحولات ناگهانی در بازار نفت ایجاد کند. اقدام برخی کشورها و رژیم اسرائیل، تنش‌های بیشتری در منطقه ایجاد خواهد کرد و تأثیرات قابل توجهی بر قیمت نفت خواهد گذاشت».

وی تاکید کرد: «در حال حاضر، پیش‌بینی‌ها نشان نمی‌دهد تحولات چشمگیری در کوتاه‌مدت رخ دهد و بازار نفت به روند عادی خود ادامه خواهد داد اما در ادامه عواملی مانند سیاست‌های اقتصادی ترامپ و وضعیت اقتصادی چین می‌تواند در بلندمدت تأثیرگذار باشد. در کوتاه‌مدت، قیمت نفت در محدوده‌ ۷۰ تا ۷۵ دلار باقی خواهد ماند و تنها تغییرات فصلی معمول می‌تواند موجب کاهش قیمت‌ها شود».

به گزارش «وطن امروز»، بر اساس گزارش‌ها و تحلیل‌ها سقوط حکومت سوریه تأثیر مستقیمی بر بازار جهانی نفت نداشته است. هر چند سوریه یکی از تولیدکنندگان نفت است اما سهم این کشور در تولید و صادرات نفت جهانی بسیار کم و ناچیز است. حتی در بهترین دوران، حجم تولید نفت سوریه به کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسید که در مقیاس جهانی رقم قابل‌توجهی محسوب نمی‌شود. با این حال، نمی‌توان احتمال تأثیر بحران‌های منطقه‌ای دیگر بر بازار نفت را نادیده گرفت، چرا که در چند روز اخیر شاهد نفوذ رژیم صهیونیستی به عمق خاک سوریه بوده‌ایم و از طرف دیگر گروه‌های تروریستی در مرز عراق حضور پررنگی پیدا کرده‌اند. به طور قطع اگر دامنه این تنش‌ها به سایر کشورهای منطقه کشیده شود، باید انتظار جهش قیمت نفت را داشته باشیم، چرا که رفته‌رفته میزان تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی در اروپا افزایش می‌یابد.

از طرف دیگر سیاست‌های چین در راستای بهبود رشد اقتصادی‌اش در جریان است. این مساله می‌تواند بار دیگر تقاضای نفت در بازار جهانی را افزایش دهد. بر همین مبنا می‌توان گفت در مقطع کنونی هر چند قیمت نفت در محدوده ۷۴ دلار است اما احتمال اینکه قیمت آن به بالای ۸۵ دلار برسد نیز دور از انتظار نیست، چرا که کشورهای عضو اوپک قرار است نسبت به بازار نفت تصمیم‌گیری جدیدی داشته باشند. اگر میزان تقاضا بشدت افزایش یابد، احتمالا میزان تولید و صادرات کشورهای عضو اوپک در همین محدوده حفظ شود اما احتمال این نیز وجود دارد در صورتی که میزان تقاضا کمتر از پیش‌بینی‌‌ها شود، میزان تولید و عرضه نفت خود را کاهش دهند.

در سال‌های اخیر میزان تورم در بازار جهانی افزایش یافته است، به همین دلیل هزینه استخراج نفت نیز بیشتر شده است، بنابراین در برخی کشورها حاشیه سود تولید و استخراج نفت چندان بالا نیست و دولت‌ها ترجیح می‌دهند نفت را با قیمت بالاتری عرضه کنند. حالا باید دید با آغاز فعالیت ترامپ در آمریکا چه تغییراتی را در بازار جهانی شاهد خواهیم بود، چرا که او پیش از این گفته بود سیاست‌های دولت آمریکا در بازار نفت باید در راستای منافع این کشور باشد. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی بالا می‌رود. با در نظر گرفتن مجموع این عوامل می‌توان پیش‌بینی  کرد بازار نفت بسیار شکننده است و می‌تواند تحت تأثیر هر عاملی رشد کند.