هوای آلوده دست از سر پایتخت‌نشینان و ساکنان شهرهای بزرگ برنمی دارد. شدت آلودگی هوا در روزهای گذشته به گونه‌ای بود که روزهای پایانی هفته گذشته در تهران و برخی شهرها تعطیل اعلام شد. طبق اعلام سازمان اورژانس کشور طی این روزها میزان عملیات اورژانس برای بیماران تنفسی به طور میانگین در کشور بیش از ۳۵ درصد افزایش یافته است. بابک یکتاپرست، سخنگوی این سازمان می‌گوید: مردم در تماس با اورژانس از مشکلات تنفسی، درد در قفسه سینه و مجاری تنفسی و سرفه‌های خشک شکایت دارند. همچنین سوزش چشم، بی‌حالی سرگیجه و خستگی از جمله دیگر نشانه‌های آلودگی هوا در افراد است. این در حالی است که سرطان‌های دستگاه تنفسی از دیگر عواقب آلودگی هواست که در سال‌های طولانی‌تر بروز می‌کند، بنابراین  مردم باید به صورت جدی هشدارهای مربوط به آلودگی هوا را جدی بگیرند و در روزهایی که هوا آلوده است، از حضور در فضای آزاد خودداری کنند. براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین کیفیت هوای پایتخت دیروز نیز همچون روزهای پیش از آن، در شرایط «ناسالم برای گروه‌های حساس» است. آلاینده شاخص، «ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون» با میانگین ۱۵۰ و کیفیت هوا در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بود. بر اساس گزارش‌ها از ابتدای سال تاکنون، کیفیت هوای تهران ۵ روز «پاک»، ۱۷۵ روز «قابل قبول»، ۷۹ روز «ناسالم برای گروه‌های حساس» و ۹ روز «ناسالم برای همه افراد» بوده است. بر اساس گفته‌های رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در برخی موارد بنزین مصرفی در وسایل نقلیه با استانداردها همخوانی ندارد که یکی از عوامل آلودگی هوای کلانشهرهاست. این در حالی است که‌ بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوای کلانشهر تهران، این منابع سهم 68 درصدی در آلایندگی ذرات معلق (ذرات کمتر از 10 میکرون و ذرات کمتر از 2.5 میکرون دارند) دارند. عمده این انتشار از خودروهای شخصی، موتوسیکلت‌ها و تاکسی‌ها رخ می‌دهد. اگرچه موتوسیکلت‌های کاربراتوری، خودروهای داخلی با استاندارد آلایندگی پایین و ناوگان فرسوده تاکسیرانی در تشدید این آلودگی بی‌تأثیر نیستند اما نمی‌توان از نقشی که بنزین بی‌کیفیت موجود در باک این وسایل نقلیه در تشدید آلودگی هوا ایفا می‌کند، غافل شد. طبق گفته کارشناسان، کیفیت بنزین مصرفی تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر میزان آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون (PM2.5) دارد. بنزین غیراستاندارد به دلیل ترکیبات شیمیایی نامناسب و آلاینده‌های موجود در آن، می‌تواند یکی از عوامل اصلی تشدید آلودگی هوا در شهرهایی مانند تهران باشد. کیفیت پایین بنزین باعث احتراق ناقص در موتور خودروها می‌شود که منجر به تولید کربن سیاه (Black Carbon) می‌شود. این نوع از ذرات کمتر از 2.5 میکرون که از احتراق ناقص سوخت تولید می‌شود، بسیار خطرناک است و نقش مهمی در آلودگی هوا و گرمایش جهانی دارد. دوده و سایر ذرات معلق نیز محصول دیگر احتراق ناقص هستند که انتشار این ذرات بویژه از خودروهای فاقد کاتالیست یا قدیمی بیشتر است. این شرایط در حالی است که روز گذشته علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد سالانه ۷۰۰۰ تهرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

* دولت چهاردهم به دنبال راهکار بلندمدت 

در این میان سخنگوی دولت درباره اقدامات دولت چهاردهم برای حل مشکل آلودگی هوا گفت: آلودگی هوا راهکارهای کوتاه و بلندمدت دارد و برخی راهکارها مانند زوج و فرد کردن تردد یا تعطیلی برخی مراکز، اقدامات کوتاه‌مدت برای کاهش آسیب است. فاطمه مهاجرانی افزود: برخی اقدامات مانند خروج ناوگان فرسوده و افزایش کیفیت سوخت در وسایل نقلیه و نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها و صنایع، تنوع سبد انرژی و تمرکز بر استفاده از انرژی پاک از راهبردهایی است که در دستور کار دولت قرار گرفته و شناسایی منابع آلاینده و تمرکز بر کاهش آلایندگی نیز مورد توجه دولت است. وی مشکل آلایندگی هوا را یکی از مشکلات زیست در قرن جدید عنوان کرد و گفت: بسیاری از کشورها مانند ایران درگیر این مشکل هستند.  این در حالی است که شهروندان در کلانشهرها از وضعیت هوای شهر خود ناراضی هستند و این روزها در پی اعلام سازمان هواشناسی مبنی بر آغاز بارش‌ها، به امید رفع آلودگی هوا، چشم به آسمان دوخته‌اند.