مهدی گرگانی: دولت سوریه پس از ناکامی تروریستها در جنگ داخلی طی سالهای گذشته به ثبات نسبی دست یافته بود و در حال تقویت توان داخلی و خارجی خود بود تا جایی که بسیاری از کشورهای منطقه که خواستار سرنگونی نظام این کشور بودند به سوی دمشق دست دوستی دراز کردند و حتی از بشار اسد برای حضور دوباره در نشست اتحادیه عرب دعوت به عمل آوردند و سفارتهای خود را یکی پس از دیگری در دمشق بازگشایی کردند.
در این راستا، سقوط حکومت بشار اسد در سوریه در ۱۰ روز باعث حیرت بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی در منطقه و جهان شد و از سوی دیگر غافلگیری بسیاری از کشورهای منطقه را در پی داشت. این غافلگیری حتی در محافل سیاسی - رسانهای کشورمان نیز مشهود بود و تا قبل از سخنرانی رهبر حکیم انقلاب درباره تحولات منطقه و به مناسبت سقوط دولت دمشق بسیاری اصلا نمیدانستند چه اتفاقی افتاده یا اینکه جمهوری اسلامی ایران باید چه راهبردی را در مواجهه با این تحولات اتخاذ کند.
حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای با اشاره به نقش آشکار یک دولت همسایه سوریه در حوادث این کشور، فرمودند: «با وجود این، قرائن متعددی وجود دارد که نشان میدهد توطئهگر، نقشهکش و اتاق فرمان اصلی، آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند». اگر چه ایشان در همان زمان کوتاه بعد از سقوط دولت سوریه، شواهد و قرائن متقنی برای مواضعشان در این زمینه بیان کردند اما طی روزهای گذشته شواهد بیشتری نیز در تایید مواضع معظمله در زمینه تحولات سوریه آشکار و مبرهن شد.
1- اگر چه باور عمومی این است که ترکیه طراح و اجراکننده اصلی سناریوی سقوط حکومت سوریه است اما مواضع مقامات این کشور در روزهای گذشته نشان میدهد آنکارا بیشتر نقش واسط و تسهیلگر امور را برعهده داشته است. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه دیروز (دوشنبه) در مصاحبه با شبکه سعودی العربیه کدهای مهمی را در این زمینه ارائه کرد.
وی گفت: آنکارا آماده میانجیگری میان آمریکا و رهبران شورشی حاکم بر سوریه است. فیدان همچنین اذعان کرد مقامات این کشور در سطوح بالا در حال هماهنگی با رهبران سعودی در ارتباط با سوریه هستند. آمریکا تاکنون تلاش کرده از نقش رسمی در تحولات سوریه دور بماند اما با پیروزی شورشیان و سقوط بشار اسد در حال خروج از پشت پرده است و به نظر میرسد ترکیه در حال عادیسازی آن و دادن نقش رسمی به ایالات متحده درباره آینده سوریه است.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه نیز اگر چه تلاش میکند خود را پیروز واقعی تحولات سوریه نشان دهد اما هنوز یادمان نرفته تا همین ۶ ماه پیش برای دیدار و گفتوگو با بشار اسد رئیسجمهور مخلوع سوریه به التماس افتاده بود!
به باور بسیاری از کارشناسان، ترکیه بهتنهایی توانایی ساقط کردن حکومت سوریه را نداشت و نقش آنکارا را نباید بیشتر از یک هماهنگکننده و بسترساز، آن هم به بهانه بیاعتنایی بشار اسد و دست رد او به درخواست اردوغان برای عادیسازی روابط ۲ کشور خواند.
2- البته دولت آمریکا پیش از این نیز نقش خود را در حمایت از تروریستهای سوری لو داده بود. ایالات متحده آمریکا سال ۲۰۱۷، احمد شرع یا همان ابومحمد جولانی سرکرده تحریرالشام را در لیست سیاه تروریستی خود قرار داده و ضمن تعیین جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای سر وی، تاکید کرده بود تحریرالشام همان جبهه النصره (شاخه القاعده سوریه) است و با تغییر اسم نمیتواند فرار کند اما تنها یک روز پس از سقوط بشار اسد رسما اعلام کرد گزینه خارج کردن جولانی از لیست تروریستی را بررسی خواهد کرد! از سوی دیگر گفته میشود سفارت سوریه در آمریکا قرار است بزودی بازگشایی شود! چنین سرعت عملی در قبال یک تروریست شناختهشده بینالمللی و بازگشایی سفارت از سوی گروه حاکم بر دمشق که در لیست تروریستی آمریکا قرار دارند نمیتواند یک تصمیم یکشبه باشد، بلکه باید آن را در چارچوب یک پروسه درازمدت و داد و ستدی بزرگ جستوجو کرد.
3- رژیم صهیونیستی در کنار آمریکا حامی و پشتیبان اصلی تروریستها در پیشروی زمینی بود. نیروی هوایی ارتش صهیونیستی از هفتهها قبل از شروع تحرکات زمینی تروریستها به سمت حلب، حماه، حمص و دمشق با بمباران گسترده مواضع ارتش سوریه توان آن را تحلیل برد و نقش اساسی در پیشروی تروریستها در میدان نبرد داشت. در واقع صهیونیستها و آمریکا نقش نیروی هوایی تحریرالشام را ایفا کردند و با بمباران عقبه ارتش سوریه امکان حرکت سریع تروریستها به سمت دمشق را تسهیل کردند.
رهبر معظم انقلاب درباره کمک آمریکاییها و صهیونیستها به تروریستهای سوری فرمودند: اگر اینها نقشهکش حوادث سوریه نبودهاند، چرا برخلاف دیگر کشورها ساکت ننشستند و با بمباران صدها مرکز زیرساختی، فرودگاه، مراکز تحقیقاتی، مراکز تربیت دانشمند و نقاط دیگر سوریه، عملاً در حوادث جاری دخالت کردند؟
نکته جالب توجه دیگر اینکه شورشیان حاکم بر دمشق تاکنون هیچ اعتراضی به حملات گسترده رژیم صهیونیستی به سوریه نداشته و درباره اشغالگریهای جدید این رژیم در منطقه جولان هم سکوت کردهاند که میتواند دلیل دیگری بر هماهنگیهای خاص میان مسؤولان تروریست ۲طرف باشد. علاوه بر آن سران رژیم صهیونیستی نیز کمکم در حال آشکار کردن مواضع واقعی خود در حمایت از تروریستهای حاکم بر دمشق هستند. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این رژیم بامداد دیروز (دوشنبه) تاکید کرد اسرائیل علاقهای به تقابل با دولت جدید سوریه ندارد و سیاست خود در قبال دمشق را بر اساس شرایط جدید میدانی تدوین خواهد کرد.
4- تحولات سوریه یک بار دیگر مداخله گسترده آمریکاییها در منطقه غرب آسیا را آشکار کرد؛ تحولاتی که این بار با استفاده از بازوی عثمانی-صهیونیستی رقم خورد. دلایل زیادی وجود دارد که باید نگران سوریه باشیم که نخستین آنها توطئه قدیمی آمریکا در ایجاد بهاصطلاح خاورمیانه جدید در قالب طرح خاورمیانه بزرگ است که میتواند به تجزیه سوریه منجر شود.