گروه سیاسی: شامگاه 27 آذرماه نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برگزار شد. درباره این نشست گفته می‌شد یک نشست عادی است و از آنجا که قرار است هر 6 ماه یکبار برگزار شود، این نشست نیز در موعد مقرر به صورت عادی برگزار شد اما آنچه این نشست را غیرعادی می‌کند، هشدار درباره استفاده از مکانیسم ماشه است که توسط کشورهای غربی عضو شورای امنیت بویژه ۳ کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان مطرح می‌شود. این ۳ کشور اروپایی هفته گذشته اعلام کرده بودند برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه آمادگی دارند؛ مکانیسمی که می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به سرعت احیا کند. این ۳ کشور اروپایی پیش از شروع نشست شورای امنیت، درباره اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت نیز بیانیه دیگری صادر کردند. 

* خط و نشان اروپایی

انگلیس، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند جمهوری اسلامی ایران بدون آنکه «هیچ توجیه غیرنظامی معتبری» وجود داشته باشد، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به «سطوحی بی‌سابقه» افزایش داده است. تروئیکای اروپا در ادامه این بیانیه تصریح کرده‌اند که این سطح از اورانیوم غنی شده، توانایی تولید سریع مواد شکافت‌پذیر کافی برای تولید چندین سلاح هسته‌ای را به ایران می‌دهد.

این ۳ کشور همچنین خاطرنشان کردند: «ایران نصب سانتریفیوژهای پیشرفته خود را افزایش داده است که این یک گام مخرب دیگر در راستای تلاش‌های ایران برای تضعیف توافق هسته‌ای است که ادعا می‌کند همچنان از آن حمایت می‌کند» و در نهایت از ایران خواستند اقدامات هسته‌ای خود را به سرعت معکوس کند!

خط و نشان کشیدن اروپا برای ایران در حالی است که طبق قطعنامه 2231 قرار شده بود علاوه بر تعهداتی که ایران برعهده می‌گیرد، تحریم‌ها علیه ایران لغو شود. قطعنامه 2231 سال 1394 با ۲ رویکرد کلی پذیرش محدودیت‌هایی توسط ایران برای اعتمادسازی در ازای لغو تحریم‌ها و انجام تعهدات طرف مقابل به تصویب رسید و قرار شد قطعنامه‌های دیگر شورای امنیت علیه پرونده هسته‌ای ایران لغو شود اما با خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و عدم پایبندی دولت‌های اروپایی به تعهدات‌شان، ایران نیز اقدامات متقابلی در این باره انجام داد و در نهایت مجلس شورای اسلامی قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران را به تصویب رساند. 

* طلبکاری برجامی آمریکا!

به هر روی شامگاه 27 آذرماه طرف‌های غربی حاضر در شورای امنیت سازمان ملل، بدون اینکه به خروج آمریکا از برجام و بدعهدی کشورهای اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه اشاره کنند، باز ایران را متهم به عدم انجام تعهداتش در برجام کردند. از همه جالب‌تر سخنان نماینده آمریکا در این نشست بود. ایالات متحده همان کشوری است که با خروج یک‌جانبه از برجام ضربه‌ای مهلک به آن زد اما نماینده این کشور در نشست اخیر شورای امنیت در قامت یک طلبکار ظاهر شد و بدون اشاره‌ به خروج غیرقانونی واشنگتن از توافق برجام گفت: «ایران باید به تعهداتش پایبند باشد». رابرت وود که کشورش از ابتدای جنگ غزه در حال حمایت از نسل‌کشی اسرائیل است، ادعا کرد: «همکاران! وقتی به نیروهای پشت برخی از مخرب‌ترین و بی‌ثبات‌کننده‌ترین درگیری‌های امروز نگاه می‌کنید، می‌بینید که نام یک کشور بارها و بارها بر سر زبان‌ جاری می‌شود: ایران».

نماینده انگلیس هم مدعی شد: «ایران در حال توسعه برنامه هسته‌ای خود است. این اقدامات هیچ توجیه غیرنظامی ندارد». وی همچنین مدعی شد: «ذخایر اورانیوم غنی شده ایران ۳۲ برابر محدودیت‌های برجامی آن است. تصمیم ایران برای غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بالا هیچ توجیهی ندارد. این ذخایر می‌تواند به ایران برای ساخت بمب اتم کمک کند». نماینده انگلیس در نهایت تهدید کرد «در صورت لزوم مکانیزم ماشه را فعال خواهیم کرد».

نماینده آلمان هم مدعی شد: «بدون شک، ایران به تعهدات برجامی خود پایبند نیست. عدم پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود در حال گسترش است».

او بدون اشاره به علت این تصمیم ایران اظهار داشت: «در ۵ سال گذشته، ایران از تعهدات خود فاصله گرفته است. ایران در حال گسترش روند غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد است. ایران کشوری است که سلاح هسته‌ای ندارد ولی در حال غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد است».

نماینده فرانسه هم که سخنانش هماهنگی زیادی با نماینده انگلیس داشت، با اعلام «نگرانی» خود نسبت به برنامه هسته‌ای ایران گفت: «از آخرین دیدارمان تاکنون، ایران به توسعه برنامه هسته‌ای خود و تشدید تنش‌ها ادامه داده است. ایران به ذخیره‌سازی اورانیوم غنی شده ادامه می‌دهد. اکنون ایران از ذخایر اورانیومی ۳۲ برابر حد تعیین‌شده در برجام برخوردار است». نماینده فرانسه مدعی شد: «ایران اکنون از ذخایر کافی برای ساخت ۴ بمب اتم برخوردار است. این تشدید تنش‌ها هیچ توجیه استفاده غیرنظامی ندارد. ایران همچنین تصمیم به استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته و توسعه توانایی خود برای غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد گرفته است». «واسیلی نبنزیا» نماینده دائم روسیه در سازمان ملل نیز در این نشست اظهار داشت: «نمی‌توان اظهارات نماینده اتحادیه اروپایی درباره توافق هسته‌ای ایران را منطقی و واقع‌گرایانه دانست. آنها با مقصر جلوه دادن ایران و استفاده از اظهارات ضدایرانی خواستار نادیده گرفتن نقض تعهدات خود نسبت به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هستند».

وی تصریح کرد: «شرایط کنونی در پی تصمیم غیرمنطقی و سیاست غلط آمریکا و اعضای اروپایی برجام شکل گرفته است. دبیرکل سازمان ملل آشکارا اعلام کرد که آمریکا هیچ تلاشی برای جبران اشتباهات خود نکرده است. نخستین اقدام غیرقانونی آمریکا، خروج یک‌جانبه از برجام و اعمال تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران بود».

* گوترش: آمریکا معافیت تجارت نفت ایران را تمدید نکرد

در این نشست همچنین «رزماری دی کارلو» معاون دبیر کل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح گزارش دبیرکل سازمان ملل را قرائت کرد که در بخشی از آن آمده است: آمریکا معافیت‌ها را در رابطه با تجارت نفت جمهوری اسلامی ایران تمدید نکرده است.

در گزارش آنتونیو گوترش همچنین آمده است: «از زمان آخرین گزارش من، تحولات منطقه‌ای پیرامون برجام بدتر شده است که بر نیاز حیاتی به راه‌حل صلح‌آمیز برای موضوع هسته‌ای ایران تاکید می‌کند. آمریکا نه به این طرح بازگشته است، نه تحریم‌های یک‌جانبه اعمال‌شده پس از خروج از برجام در 8 مه 2018 را لغو یا تعلیق کرده است. آمریکا همچنین معافیت‌ها را در رابطه با تجارت نفت جمهوری اسلامی ایران تمدید نکرده است. ایران از ماه مه 2019 پس از خروج آمریکا از برجام، هیچ‌یک از گام‌هایی را که بر خلاف تعهدات مرتبط هسته‌ای خود برداشته است، معکوس نکرده (بازنگردانده) است. در حالی که وارد آخرین سال اجرای قطعنامه 2231 (2015) می‌شویم، از اعضای (شرکت‌کنندگان) برجام و آمریکا می‎خواهم به راه‌حل دیپلماتیک برای احیای اهداف برنامه متعهد باقی بمانند و از آنها می‌خواهم چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی را در اولویت قرار دهند؛ همان اصولی که به آنها اجازه داد این توافق را در سال 2015 ایجاد کنند و به مسیرهایی برای صلح و امنیت پایدار دست یابند».

* پاسخ قاطع ایران به هر تهدیدی

سفیر و نماینده جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل خطاب به اروپا هشدار داد سوءاستفاده از مکانیسم ماشه با پاسخ قاطع و متناسب ایران مواجه خواهد شد.

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ و اجرای برجام گفت: ایران هرگونه تهدید مربوط به استفاده از سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» توسط تروئیکای اروپا را قویاً رد می‌کند. ایروانی تصریح کرد: بگذارید یک بار برای همیشه روشن کنم: سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» (مکانیسم ماشه) ابزاری در دستان شما نیست که بتوانید از آن برای تهدید ایران سوءاستفاده کنید. ایران به ‌صراحت اعلام کرده است چنین اقدام تحریک‌آمیزی با پاسخی قاطع و متناسب مواجه خواهد شد. این موضع به‌طور مشخص در نامه رئیس‌جمهور وقت ایران به سران تروئیکای اروپا در تاریخ ۸ مه ‌۲۰۱۹ اعلام شده بود. فعال‌سازی سازوکار موسوم به اسنپ‌بک برای «بازاعمال مفاد قطعنامه‌های لغوشده» بحرانی بزرگ ایجاد خواهد کرد که به نفع هیچ طرفی نخواهد بود.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تاکید کرد: به‌رغم اتهامات بی‌اساس و پیگیری قطعنامه‌ای با انگیزه‌های سیاسی از سوی تروئیکای اروپا و ایالات متحده، ایران متعهد به ادامه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطابق با تعهدات خود است. صدور قطعنامه توبیخی علیه ایران در نشست اخیر شورای حکام آژانس، به‌رغم سفر سازنده و موفق مدیرکل آژانس به تهران در ماه نوامبر، نشان می‌دهد تروئیکای اروپا و ایالات متحده با هدف تضعیف دیپلماسی، اعتماد و اصول ضروری برای تعامل سازنده، به دنبال پیشبرد یک دستور کار سیاسی هستند.

***