نوید مؤمن: انتشار تصاویر اخیر ابومحمد جولانی، رهبر گروه تروریست هیأت تحریرالشام در کنار کارفرمای همیشگیاش «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه، توجه بسیاری از مخاطبان حتی تحلیلگران مسائل سوریه و منطقه را به خود جلب کرد. بخشی از این توجه، معطوف به مناسبات خاص جولانی و فیدان است. سازمان اطلاعات ترکیه (میت) در خلق اولیه جبههالنصره ـ که بعدها تبدیل به تحریرالشام شد ـ مهمترین نقش را ایفا کرد. کلیت ورود اولیه جبههالنصره به معادلات جنگ در حوزه شامات با چراغ سبز و اساسا دستور میت صورت گرفت، دقیقا همان سازمانی که هاکان فیدان از سال 2015 تا 2023 میلادی ریاست آن را برعهده داشت! جولانی بارها با فیدان در آنکارا ملاقات داشته و استراتژیها و تاکتیکهای بازی مشترک (بر اساس حفظ وابستگی جبههالنصره به میت) را با یکدیگر مرور کردهاند. پس از شکست داعش و دیگر تروریستهای تکفیری توسط رزمندگان مقاومت، هاکان فیدان اصلیترین نقش را در اصرار بر حفظ تروریستهای جبههالنصره در استان ادلب ایفا کرد. مسؤولیت پروژه بازتعریف مناسبات، بازچینش کادر رهبری و بازنگری در اصول راهبردی -میدانی تحریرالشام پس از سال 2018 میلادی نیز بر عهده هاکان فیدان بود. بنابراین ملاقات جولانی و فیدان و ذوقزدگی خاص رهبر تروریستهای تحریرالشام از حضور در کنار وزیر کنونی خارجه ترکیه را نمیتوان نشأت گرفته از یک ژست دیپلماتیک دانست! شاید در بهترین حالت ممکن، بتوان این ملاقات را مصداق جلسه حسابکشی یک کارفرما از نیروی کار خود قلمداد کرد!
اما موضوع دیگری که در ملاقات جولانی و فیدان مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، پوشش رهبر گروهک تروریست تحریرالشام بود. استفاده جولانی از کراوات در حالی است که اکثر اعضای تحریرالشام خود را از مخالفان مطلق با مظاهر و نمادهای غربی تلقی کرده و حتی برخی از آنها، صرفا به دلیل اختلاف بر سر منافع میدانی (و نه اصول ذهنی و فکری) از داعش جدا شده و به این گروه پیوستهاند. آنچه امروز در کنار حمایتهای پنهان و آشکار مثلث واشنگتن – آنکارا – تلآویو شاهد هستیم، برندسازی مجدد از تروریسم تکفیری است. در این باره نکته اساسی و مهمی وجود دارد که باید نسبت به آن توجه ویژهای مبذول داشت. ریبرندینگ (Rebranding) زمانی رخ میدهد که شعار تبلیغاتی، چشمانداز، مأموریت، ارزشها و از همه مهمتر، مخاطبان یک شرکت یا مجموعه دستخوش تغییراتی میشوند.
ین قاعده درباره تحریرالشام نیز صادق است. اساسا تغییر نام «جبههالنصره» به «هیأت تحریرالشام» نخستین گام در ترمیم چهره ظاهری تروریستهای النصره بود. متعاقب تسلط این گروه بر ادلب و ریف حلب (در روزهای اول دور جدید حملات آنها به سوریه)، رسانههای عثمانی ـ غربی ـ صهیونیستی در اقدامی هماهنگ و کاملا از پیش طراحی شده، از تحریرالشام به عنوان نماد گذار سوریه به وضعیت جدید یاد کرده و به تطهیر جنایات گذشته این گروه نزد افکار عمومی پرداختند.
اکنون، فیدان از جولانی خواسته از کراوات خود رونمایی کند تا روند بهاصطلاح «ریبرندینگ تروریسم تکفیری» با سرعت بیشتری پیش رود. آنچه در این معادله کتمان میشود، «ماهیت جولانی» و «اهداف اصلی» او است. این موارد، خطوط قرمز بازی تبلیغاتی ـ رسانهای واشنگتن، آنکارا و تلآویو در قبال جولانی و همراهانش محسوب میشود. اگر افکار عمومی به جای مؤلفههای شکلی و ظاهری، بر مؤلفههای ماهوی و ذاتی تحریرالشام متمرکز شوند، جایی برای تکمیل پازلهای تصویر ساختگی دشمن در قبال جولانی و همراهانش باقی نخواهد ماند. در این میان کافی است صرفا بر تعارضاتی از جمله «تاکید جولانی بر حفظ تمامیت ارضی سوریه» و «سکوت وی در قبال اشغال جولان و قنیطره» توسط رژیم اشغالگر قدس متمرکز شد!
مسؤولیت اصلی شبکه رسانهای غرب و رژیم اشغالگر قدس در برهه کنونی، تمرکززدایی از همین مولفههای آگاهیبخش است. بنابراین تغییر پوشش جولانی و استفاده وی از کراوات را نمیتوان یک اتفاق ساده یا حتی مصداق تن دادن وی به یک مساله عرفی در جهان سیاست غربی تلقی کرد. کراوات جولانی بخشی از پروسه ریبرندینگ وی توسط غرب است نه جزئی از تشریفات سیاسی! تنظیمگری این بازی هدفمند توسط هاکان فیدان، کمترین شائبهای در این خصوص باقی نمیگذارد. مسؤولیت اصلی وزیر فعلی خارجه و رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی ترکیه در قبال جولانی و جبههالنصره، ترمیم وجهه مخدوش تروریسم تکفیری و کتمان ماهیت فکری، ساختاری، ماهوی، سازمانی و شبکهای آن است؛ ماموریتی که قطعا فیدان نمیتواند الی الابد آن را با موفقیت پیش ببرد!