گروه اجتماعی: افرادی که به بیماری چشمی «آب مروارید» مبتلا شده بودند و از ترس نابینا شدن به بیمارستان نگاه تهران مراجعه کردند تا با انجام عمل جراحی بهبود یابند، هیچ‌وقت فکر نمی‌کردند در پی سهل‌انگاری یا قصور پزشکان در انجام چنین عملی، برای همیشه بینایی خود را از دست بدهند! ماجرا از این قرار است که  ۹ نفر از کسانی که روز ۱۷ مهر امسال در این بیمارستان جراحی آب مروارید داشتند، دچار عوارضی همچون درد، تهوع و علائم غیرعادی می‌شوند. علائم آنها از ۲ ساعت پس از جراحی شروع شده بود و بعضی مجبور شدند به اورژانس مراجعه کنند. ۲۴ ساعت بعد، پزشکان جراح متوجه وضعیت غیرعادی بیماران خود شدند و از بیماران خواستند دوباره به بیمارستان مراجعه کنند. هر ۹ نفر بشدت دچار مشکل شده بودند و باید دوباره به اتاق عمل می‌رفتند. درمان بی‌نتیجه بود و آن ۹ نفر بینایی یک چشم خود را برای همیشه از دست دادند. 

پرسشی که این روزها در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است که چرا چنین اتفاقی در حوزه سلامت باید رخ دهد؟ با توجه به گستردگی انعکاس این حادثه، معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه ۲ دی طی اطلاعیه‌ای توضیحاتی درباره رسیدگی به این واقعه ارائه کرد. در این اطلاعیه آمده است: به دنبال وقوع حادثه ناگوار عارضه عفونت چشمی (اندوفتالمیت) در بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه (تاریخ عمل جراحی ۱۷ مهر ۱۴۰۳) که به از دست رفتن دید یک چشم در ۹ نفر از بیماران این بیمارستان منجر شد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن ابراز تاسف و اعلام همدردی با آسیب‌دیدگان، بررسی همه‌جانبه موضوع را برای کشف علل آن، پیشگیری از وقوع موارد مشابه و احقاق حق خسارت‌دیدگان، وظیفه خود می‌داند و پیگیری‌ها و بررسی‌های لازم را پس از اطلاع از ماجرا و از همان مهرماه آغاز کرده است. 

به دنبال وقوع این حادثه و آشکار شدن علائم عفونت در عصر روز ۱۸ مهرماه، طبق روال معمول و بر اساس پروتکل‌های وزارت بهداشت، گزارش عفونت توسط پزشکان معالج به تیم مدیریتی بیمارستان اعلام و روند درمانی بیماران توسط مسؤول فنی بیمارستان پیگیری و ۱۹ مهرماه، کمیته اضطراری با حضور مسؤولان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بیمارستان تشکیل ‌شد. در نخستین تصمیم ضروری، تعطیلی سریع تمام اتاق‌‌های عمل در تاریخ ۱۹ مهرماه اعمال شد و درمان بیماران دچار عفونت، تحت بررسی ویژه و پیگیری سریع معاونت درمان وزارتخانه قرار گرفت و در تاریخ ۲۰ مهرماه، تیم کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی جهت ارزیابی عوامل احتمالی دخیل در بروز عفونت در بیمارستان مستقر و نتایج ارزیابی آنها به آزمایشگاه مرجع ارسال شد. از ۹ بیمار دچار عفونت در زمان ترخیص ۴ نفر دچار کاهش دید در حد درک نور و ۵ بیمار دچار کاهش دید در حد عدم درک نور بودند. معاونت درمان وزارت بهداشت در این اطلاعیه آورده است: ۲۴ مهرماه کمیته درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مجدد تشکیل ‌و وضعیت بیماران پیگیری ‌شد؛ کمیته کنترل عفونت، برای کشف منشأ آلودگی ارزیابی‌های علمی لازم را انجام داد. همه اتاق‌های عمل از تاریخ ۱۹ مهرماه به ‌مدت یک هفته تعطیل و راه‌اندازی مجدد اتاق‌های عمل به انجام بررسی‌های کارشناسی بیشتر منوط شد. تیم اتاق عمل جهت بررسی‌های بیشتر و ارائه توضیحات لازم، از نظر انجام درست مسؤولیت، در معاونت درمان، همچنین مراجع قضایی مورد سوال قرار گرفتند و بر اساس تصمیم‌های اتخاذ شده، ۲ نفر از کادر اتاق عمل و همچنین مسؤول فنی بیمارستان که در خطای احتمالی رخ‌داده مسؤولیت داشتند، تعلیق شدند. همچنین ابعاد قضایی این موضوع در دادسرای جرائم پزشکی در حال پیگیری است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضمن اظهار تاسف و همدردی عمیق با بیماران آسیب‌دیده، اعلام می‌دارد معاونت درمان و اداره کل بازرسی این وزارتخانه در تمام مراحل بررسی موضوع این پرونده، به طور جدی پیگیری‌های لازم را انجام داده‌اند و بررسی همه‌جانبه موضوع را تا مشخص شدن دقیق ابعاد آن ادامه خواهند داد و درباره آن اطلاع‌رسانی خواهند کرد. 

محمدرضا صالحی، رئیس مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این زمینه معتقد است: ظرف ۲ تا ۳ دهه گذشته یک به‌هم‌ریختگی و آشفتگی و بی‌نظمی در تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها داشته‌ایم که منجر به پدید آمدن بیمارستان‌هایی پر از میکروارگانیسم‌های مقاوم شده است. وضعیت ما از این نظر در گزارش‌های متعدد پزشکی، بسیار وخیم است. وی گفت: بخش مراقبت‌های ویژه ما پر از میکروارگانیسم‌های مقاوم است و سایر بخش‌های ما مثل بخش‌های جراحی و بخش‌های داخلی هم با عفونت‌های مختلف و متعددی درگیرند. خود من دست و دلم می‌لرزد وقتی می‌خواهم بیماری را بستری کنم، چرا که می‌گویم نکند که برود در بخش و دچار عفونت شود. صالحی تصریح کرد: آمار دقیقی در رابطه با مرگ‌های بیماران به خاطر عفونت‌های بیمارستانی نداریم ولی تجربه می‌گوید وضعیت نابسامان است و افرادی نیز اگر بر اثر عفونت‌های بیمارستانی فوت نکنند ولی دچار مشکلات جدی می‌شوند. به گفته وی، بیمار آمده است و باید تحت یک عمل جراحی کوچک قرار می‌گرفت و در نهایت ظرف ۳ تا ۵ روز بستری و مرخص می‌شد اما در بیمارستان دچار عفونت شده و ۲ تا ۳ هفته بستری شده و با هزینه‌های زیاد و مشکلات فراوان بهبود یافته یا حتی فوت کرده است.

* وزیر بهداشت در مجلس پاسخگو می‌شود

همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: حادثه‌ای که باعث نابینا شدن چند نفر از هموطنان در تهران شده بسیار تاسف‌بار و نگران‌کننده است به همین دلیل قرار است وزیر بهداشت برای پاسخگویی درباره علل این ماجرا به مجلس بیاید. وی با بیان اینکه عمل جراحی آب مروارید عملی پیچیده و سخت نیست که باعث شده تعدادی از هموطنان نابینا شوند، افزود: هنوز کاملا مشخص نشده است آیا قصور پزشکی بوده است یا اینکه در اتاق عمل تجهیزات آلوده بوده یا یکی از بیماران دچار عارضه عفونی بوده که به بقیه سرایت کرده است. 

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزود: حوزه پزشکی حوزه بسیار حساسی است، چرا که با جان بیماران در ارتباط است، بنابراین اگر قصوری از سوی کسی در این حوزه محرز شود، باید به جد برخورد شود. نظارت‌ها و بررسی‌ها از سوی وزارت بهداشت و نهادهای دست‌اندرکار باید طوری باشد که دیگر شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم.

***

برخورد سازمان نظام پزشکی با خاطیان در صورت شکایت افراد آسیب‌دیده

رئیس سازمان نظام پزشکی درباره نابینا شدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران گفت: افراد آسیب‌دیده اگر به سازمان نظام پزشکی شکایت کنند، بر اساس موازین علمی با خاطیان برخورد جدی می‌شود. محمد رئیس‌زاده ضمن عذرخواهی از افراد آسیب‌دیده در حادثه نابینا شدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران اظهار داشت: اگر به سازمان نظام پزشکی شکایت شود، این سازمان بر اساس اصل بی‌طرفی و با جدیت و موازین علمی با خاطیان برخورد می‌کند. کمیته‌ای برای بررسی ابعاد دقیق حادثه تشکیل شده است و طبق اطلاع بنده، انتقال عفونت از تجهیزاتی رخ داده که جزو فیلد جراحی نبوده است. رئیس‌زاده با بیان اینکه وزارت بهداشت موظف است سالانه مراکز بیمارستانی را مورد نظارت و ارزیابی قرار دهد، اظهار داشت: اگر مشخص شود کوتاهی‌ای انجام شده، وزارت بهداشت می‌تواند از طریق پایین آوردن درجه اعتبار موسسات درمانی با آنها برخورد کند. وی با بیان اینکه حادثه رخ داده مربوط به ۲ ماه پیش است، تاکید کرد: عفونت بیمارستانی در همه دنیا رخ می‌دهد و با توجه به قدمت ۲۵ ساله این مرکز و انجام جراحی روزانه ۱۵۰ مورد در اتاق‌های عمل این بیمارستان، عفونت بیمارستانی در این مرکز از میانگین کشوری کمتر است. وی افزود: البته همه اتفاقاتی که باید بعد از بروز حادثه انجام می‌شد، از جمله بستری بیماران، رها نشدن بیمار و پرداخت حق و حقوق بیمار در دستور کار قرار گرفته است. رئیس سازمان نظام پزشکی گفت: جراحی همچون رانندگی است، اگر اتوبوسی با وجود همه تمهیدات، چپ کند و افراد فوت شوند، هر چند حادثه تاسف‌باری رخ داده اما روالی شناخته شده است!