گروه اقتصادی: موضوع تعطیلی پنجشنبهها در شرایط کنونی، توجه بسیاری از کارشناسان اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی را به خود جلب کرده است. این پیشنهاد که در سالهای اخیر مطرح شده، به دنبال ایجاد نظم جدیدی در سیستم کاری کشور و پاسخ به نیازهای روزافزون تغییرات در شیوه زندگی و کار است.
تعطیلی پنجشنبهها به عنوان یک تغییر قانونی و فرهنگی میتواند تبعات مختلفی در سطوح داخلی و بینالمللی داشته باشد و بر بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار باشد. از منظر داخلی، بسیاری از ادارات دولتی، سازمانها و شرکتها در تهران و دیگر شهرهای بزرگ، در حال حاضر نیز پنجشنبهها تعطیل هستند یا ساعات کاری کمتری دارند. به همین دلیل، تصویب رسمی تعطیلی پنجشنبهها شاید تغییر چندانی در روند عادی فعالیتهای اداری و تجاری این دسته از کسب و کارها نداشته باشد اما این تصمیم میتواند به طور جدی بر بهرهوری کارکنان، کیفیت خدمات عمومی و حتی بر توازن کار و زندگی شهروندان تأثیر بگذارد. همچنین در دنیای امروز که فناوریهای دیجیتال و خدمات آنلاین به طور گستردهای جایگزین روشهای سنتی شدهاند، تعطیلی پنجشنبهها ممکن است بر کاهش فشارهای اجتماعی و صرفهجویی در زمان و منابع نیز تأثیرات مثبتی داشته باشد.
از سویی این تغییر ممکن است تبعاتی در سطح کلانتر ایجاد کند، بویژه در زمینههای اقتصادی و روابط بینالملل. در دنیای امروز که تعاملات اقتصادی و تجاری بشدت وابسته به ارتباطات سریع و مستمر میان کشورها است، تعطیلی پنجشنبهها ممکن است به قطع شدن یک روز از ارتباطات تجاری با دنیا منجر شود و این برای شرکتهای بینالمللی، فعالان اقتصادی و نهادهایی که با کشورهای دیگر در ارتباط هستند، چالشهایی به وجود میآورد.
با توجه به اینکه بسیاری از کشورها تعطیلات خود را با توجه به ارتباطات تجاری و اقتصادی جهانی تنظیم کردهاند، ایران نیز باید بررسی دقیقی از مزایا و معایب این تغییر انجام دهد تا بهترین نتیجه را از آن به دست آورد. با انجام این بررسیها میتوان تصمیمگیری مناسبی در راستای تعطیلی پنجشنبهها اتخاذ کرد که هم به بهبود وضعیت داخلی کمک کند و هم چالشهای جهانی و اقتصادی را مدیریت کند.
* نظر کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تعطیلی پنجشنبهها
هادی محمدپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تعطیلی پنجشنبهها و آثار اقتصادی آن بر بازارهای داخلی و بینالمللی به «وطن امروز» اظهار کرد: درباره تعطیلیها با توجه به نظرات مراجع دینی و شورای محترم نگهبان، تعطیلی شنبه کان لم یکن است.
وی خاطرنشان کرد: این مساله بویژه در شرایطی که بسیاری از کشورهای دنیا شنبه و یکشنبه را به عنوان تعطیل رسمی در تقویم خود دارند، مشکلاتی را ایجاد میکند. تعطیلی پنجشنبه به همراه تعطیلی جمعه، به معنای 4 روز تعطیل برای ارتباطهای تجاری بینالمللی کشور در هفته خواهد بود. بر همین اساس کمیسیون اقتصادی به طور کامل با تعطیلی پنجشنبه مخالف است.
محمدپور تأکید کرد: اگر خواستار رشد اقتصادی در کشور باشیم، نیاز به فضای باز بانکی برای معاملات خاص داریم. تعطیلی پنجشنبهها به ضرر اقتصاد کشور خواهد بود، زیرا این تعطیلیها بویژه اگر موجب تعطیلی بانکها در این روز شود، میتواند بر معیشت مردم، صادرات و واردات و معادلات بینالمللی و داخلی تأثیر منفی بگذارد.
وی با اشاره به اینکه قانون اساسی جمعه را به عنوان روز تعطیل رسمی عنوان کرده است، گفت: در قانون، جمعه تعطیل اعلام شده است و پیشنهادات مطرح شده از جوانب مختلف، از جمله دولت و کمیسیونهای مجلس، تاکنون به تغییر در سیستم تعطیلات کشور منجر نشده است.
محمدپور در پایان تأکید کرد: هیچگونه تغییری در سیستم تعطیلات کشور، چه برای شنبه و چه پنجشنبه، نباید داشته باشیم. تعطیلی پنجشنبهها میتواند به ضرر اقتصاد کشور باشد و رشد اقتصادی را محدود کند. بنابراین بررسی دقیق و جامع تمام جنبههای این پیشنهاد ضروری است.
* چالشهای اقتصادی تعطیلی پنجشنبهها از دیدگاه کارشناسی
سیاوش غیبیپور، کارشناس اقتصاد در این باره اظهار داشت: تعطیلی پنجشنبهها ممکن است تأثیرات متفاوتی از نظر اقتصادی داشته باشد. با پیشرفت فناوری و استفاده گسترده از خدمات آنلاین، تعطیلی پنجشنبهها ممکن است تأثیرات منفی زیادی بر زندگی شهروندان نداشته باشد، زیرا بسیاری از خدمات بانکی و اداری از طریق اینترنت قابل دسترسی است و این موضوع حتی میتواند به صرفهجویی در وقت و هزینههای اجتماعی و افزایش بهرهوری عمومی منجر شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، تعطیلی پنجشنبهها میتواند بر برخی فعالیتهای اقتصادی محلی و منطقهای تأثیرگذار باشد. تعطیلات آخر هفته و مناسبتهای خاص در برخی کشورها، موجب افزایش مبادلات مالی و تجاری میشود و فعالیتهای اقتصادی در شهرها و مناطق مختلف رونق میگیرد. این موضوع در ایران نیز در تعطیلات ویژه همچون شب یلدا و دیگر اعیاد ملی مشاهده میشود که جریان مالی و گردشگری را تقویت میکند.
این کارشناس اقتصاد افزود: از منظر بهرهوری در ادارات دولتی، هدف اصلی از تعطیلی پنجشنبهها افزایش کارایی و کیفیت خدماترسانی در روزهای کاری دیگر است. اگر کارکنان ادارات در 5 روز کاری خود به طور مؤثر فعالیت کنند، ممکن است تعطیلی پنجشنبهها تأثیر منفی از این جنبه نداشته باشد. با بهبود کیفیت خدمات و نظارت مؤثر بر زمانهای کاری، میتوان از این تعطیلی به نفع بهبود بهرهوری استفاده کرد.
* تأثیر بر نرخ طلا و ارز و روابط بینالملل
وی تصریح کرد: تعطیلی پنجشنبهها ممکن است بر تعاملات اقتصادی با کشورهای دیگر اثر منفی بگذارد. در بسیاری از کشورها روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است و تعطیلی پنجشنبهها در ایران ممکن است ارتباطات تجاری و اقتصادی با دنیا را قطع کرده و موجب کندی روند معاملات و کاهش سرعت تبادلات مالی شود. این موضوع بویژه برای شرکتهای تجاری، فعالان بازار ارز و طلا و دیگر نهادهای اقتصادی که با کشورهای خارجی در ارتباط هستند، میتواند آسیبزا باشد.
وی توضیح داد: این تعطیلی میتواند چالشهایی همچون تأثیر بر مراودات بینالمللی، کاهش فعالیتهای اقتصادی محلی، محدودیت در دسترسی به خدمات اداری و کاهش بهرهوری کارمندان در صورت نبود نظارت و مدیریت بهینه بر زمانهای کاری را ایجاد کند.
تعطیلی پنجشنبهها میتواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد که بستگی به نحوه مدیریت و سازماندهی آن دارد. برای کاهش تأثیرات منفی این تغییر، نیاز است فرآیندهای کاری در بخشهای مختلف اقتصادی و اداری به طور مؤثر مدیریت شود.
به گزارش «وطن امروز»، هرچند در حال حاضر آمار مستندی از خسارات احتمالی تحمیلی تعطیلی روزهای پنجشنبه بویژه تعطیلی بانکها به اقتصاد کشور برآورد نشده است اما معاونت بررسیهای اتاق بازرگانی تهران اعلام کرده با تعطیل شدن بانکها امکان تعامل مالی برای بورس هم کاهش مییابد و این امر ممکن است سالانه ۵ تا ۸ میلیارد دلار خسارت به اقتصاد ایران تحمیل کند. در واقع وقتی پنجشنبههای یک سال را (۵۲ روز) در نظر بگیریم، خسارت وارده بابت هر روز تعطیلی به طور میانگین ۱00 میلیون دلار خواهد شد.
علاوه بر چالشهای مرتبط با پرداخت حقوق و دستمزد که با تعطیلی احتمالی بانکها در روزهای پایانی ماه ممکن است به وجود آید، بخش لجستیک و انبارداری کشور نیز دچار خسران ناشی از تعطیلی در جابهجایی پول بین تأمینکنندگان و سفارشدهندگان میشود.
با اینکه تعطیلیهای اجباری برای کاهش مصرف گاز و برق کشور تدبیر شده است، تصویر نهایی از تصمیم دولت برای تعطیل کردن بانکها در روزهای اخیر، با اعدادی که در بالا به آن اشاره شد، واضح و شفاف است. به نظر میرسد دولت باید در ترکیب تصمیمات خود گزینهای غیر از تعطیلات اجباری را لحاظ کند تا از خسارت بیشتر به اقتصاد کشور و قربانی شدن بخش خصوصی به عنوان بزرگترین خسارتدیده این تصمیم جلوگیری شود.
در جمعبندی میتوان به این نتیجه رسید که تعطیلی پنجشنبهها بویژه تعطیلی بانکها در کنار تعطیلیهای اجباری کنونی برای کمبود برق، گاز و سوخت مایع و آلودگی و... میتواند خسارتهایی جدی به اقتصاد کشور وارد کند.