گروه اقتصادی: بر اساس اعلام مسؤولان وزارت کار، طرح طبقه‌بندی مشاغل باید در واحدهای دارای بیش از ۵۰ کارگر به اجرا درآید و بر همین اساس ۵۲۳۰ واحد مشمول قانون کار طی برنامه 5 ساله تحت پوشش طرح طبقه‌بندی قرار خواهند گرفت.

کارشناسان و فعالان حوزه کار اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل را موجب ایجاد عدالت و همسان‌سازی حقوق نیروهای کار و عدم اجرای آن را از جمله علل پایین بودن بهره‌وری و ساعات کار مفید در بنگاه‌ها عنوان می‌کنند؛ به زعم آنها اجرای طبقه‌بندی مشاغل تنها به سود کارگران نیست، بلکه در طولانی‌مدت برای کارفرمایان و صاحبان کسب‌وکار هم مزایای بسیاری دارد.

طرح طبقه‌بندی مشاغل امکانی برای مشخص‌ شدن شرایط احراز شغل و شرح وظایف و مسؤولیت‌های شغلی فراهم می‌آورد و موجب کاهش شکایات و نارضایتی کارکنان با توجه به مشخص شدن گروه‌های شغلی می‌شود. هدف از طبقه‌بندی مشاغل این است که کارکنان و کارگران مشمول قانون کار با رعایت شرایط احراز پیش‌بینی‌شده در شناسنامه شغلی، از گروه، مزد شغل و مزد سنوات برخوردار شوند. بر اساس دستورالعمل اجرایی این طرح، طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌های بالای ۵۰ نفر کارکن الزامی است؛ در واقع این طرح در کارگاه‌هایی که به حد نصاب ۵۰ نفر کارگر و نیروی کار یا بیش از آن می‌رسند به اجرا درمی‌آید.

منظور از طبقه‌بندی مشاغل، تعیین ارزش نسبی مشاغل با توجه به عوامل کلی به منظور پرداخت مزد مساوی در ازای کار هم‌ارزش در شرایط مساوی است. این طرح درصدد برقراری عدالت مزدی و رفع تبعیض مزدی برای کارهای هم‌ارزش در یک کارگاه است. تدوین شناسنامه‌های شغلی یکی دیگر از مزایای طرح طبقه‌بندی مشاغل است که ابزار مطلوبی برای افزایش انگیزه و مسؤولیت‌پذیری شاغلان به حساب می‌آید.

در همین راستا احمد غریوی، ‌مدیرکل روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌ها گفت: واحدهای بیش از ۵۰ کارگر باید مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل شوند و با توجه به برنامه تحولی وزارت کار در سال جاری، ۱۰۵۰ واحد تحت شمول طرح طبقه‌بندی مشاغل قرار خواهد گرفت.

وی افزود: طی برنامه ۵ ساله بنا داریم حدود ۵۲۳۰ واحد را که تاکنون طرح طبقه‌بندی مشاغل در این واحدها اجرا نشده مشمول طرح کنیم. در حال حاضر ۲ سال از برنامه 5 ساله گذشته و بنا داریم بعد از اتمام این واحدها، حدنصاب کارگاه‌های مشمول را پایین بیاوریم تا به نوعی تعداد زیادی از کارگران تحت پوشش طرح طبقه‌بندی مشاغل قرار گیرند.

آنطور که مدیرکل روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته، کل واحدهایی که طی سال گذشته و امسال قرار است مشمول طرح طبقه‌بندی شوند، بین ۱۰۵۰ تا ۵۳۰۰ واحد و کارگاه است.

وی پیش‌تر هدف از اجرای طرح طبقه‌بندی را رسیدن به عدالت مزدی ذکر کرده و گفته بود: وزارت کار در تلاش است علاوه بر کمک به معیشت و واقعی کردن دستمزد کارگران، افزایش بهره‌وری در تولید را ایجاد کند و تمام واحدهای بالای ۵۰ نفر کارگر را زیر پوشش طرح طبقه‌بندی مشاغل قرار دهد تا ضمن هم‌افزایی بین کارگر و کارفرما، افزایش  بهره‌وری و ایجاد روحیه و انگیزه در بین نیروهای کار را شاهد باشیم.

طی برنامه ۵ ساله نزدیک به ۵۲۳۰ واحد مشمول قانون کار تحت پوشش طرح طبقه‌بندی مشاغل قرار می‌گیرند. طرح طبقه‌بندی مشاغل امکانی برای مشخص‌ شدن شرایط احراز شغل و شرح وظایف و مسؤولیت‌های شغلی فراهم می‌آورد و موجب کاهش شکایات و نارضایتی کارکنان با توجه به مشخص شدن گروه‌های شغلی می‌شود. این طرح بهبود روابط میان کارکنان و سرپرستان را به دنبال مشخص کردن حدود اختیارات و مسؤولیت‌های شغلی طرفین در پی دارد و موجب کمک به برآورد هزینه‌های پرسنلی با توجه به جدول مزد طرح طبقه‌بندی مشاغل و سایر مزایای پیش‌بینی‌شده در دستورالعمل اجرایی طرح می‌شود. کارفرمایان‌ کارگاه‌های مشمول قانون‌ کار موظفند بر اساس قوانین و مقررات مرتبط، نسبت به تهیه و اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل با همکاری اعضای کمیته طبقه‌بندی مشاغل کارگاه یا مجموعه خود توسط یکی از دفاتر مشاوره فنی مورد تایید وزارت کار اقدام و پس از تایید، این طرح را برای کارکنان خود اجرا کنند.

به عقیده کارشناسان، اجرای طبقه‌بندی مشاغل موجب افزایش روحیه و انگیزه کار و واقعی شدن حقوق و دستمزد کارگران و نیروهای کار می‌شود و از تضییع حقوق آنها جلوگیری می‌کند. طبق ماده ۴۸ قانون کار، به منظور جلوگیری از بهره‌کشی از کار دیگری، نظام ارزیابی و طبقه‌بندی مشاغل با استفاده از استاندارد مشاغل و عرف مشاغل کارگری در کشور باید توسط وزارت کار تهیه شود و به مرحله‌ اجرا درآید. طرح طبقه‌بندی مشاغل در تمام کارگاه‌های مشمول قانون کار لازم‌الاجراست و کارفرمایان موظفند با همکاری کمیته طبقه‌بندی مشاغل کارگاه یا موسسات ذی‌صلاح طرح، نسبت به تهیه طرح و اجرای آن اقدام کنند.