مصطفی نصری: در ماه‌های اخیر، شایعه استعفای مسعود پزشکیان به یکی از موضوعات داغ فضای سیاسی ایران تبدیل شده است. این شایعه در شرایطی مطرح می‌شود که کشور با بحران‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مواجه است و دولت نیاز به پایداری و انسجام دارد اما نکته جالب توجه این است که جریان اصلاح‌طلب که همواره مدعی حمایت از دولت بوده، به ‌نظر می‌رسد خود یکی از عوامل اصلی دامن زدن به این شایعه باشد. آیا این جریان واقعا به دنبال تضعیف دولت است یا اینکه این حرکت بخشی از یک استراتژی برای امتیازگیری سیاسی است؟

شایعات مرتبط با استعفای دولت پزشکیان، بیش از آنکه ناشی از ضعف دولت باشد، بخشی از یک بازی سیاسی است که جریان اصلاح‌طلب برای دستیابی به اهداف خود طراحی کرده است. در این شرایط، دولت باید با هوشیاری و قاطعیت، از این آزمون سیاسی عبور کند و با ارائه عملکردی موثر، اعتماد عمومی را بازسازی کند. حفظ انسجام و شفافیت، کلید موفقیت دولت در این مسیر دشوار خواهد بود.

* جلسه 5 ‌نفره و فشارهای سیاسی

اعتمادآنلاین، رسانه وابسته به الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت اخیرا جزئیاتی را از یک جلسه 5 نفره میان مسعود پزشکیان، علی‌اکبر ناطق‌نوری، حسن روحانی، حسن خمینی و اسحاق جهانگیری منتشر کرده است. در این جلسه، پیشنهادهایی برای برخورد دولت با موضوعات حساس مانند قانون حجاب مطرح شده است. بر اساس این گزارش، به پزشکیان توصیه شده است در صورت عدم موفقیت مذاکرات یا نبود شرایط مناسب، موضعی محکم اتخاذ و اعلام کند کشور با این شیوه‌ها اداره نمی‌شود. این پیشنهاد، نوعی فشار روانی و سیاسی بر دولت ایجاد می‌کند که به ‌وضوح به نفع اصلاح‌طلبان است. حضور چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب در این جلسه و اظهاراتی که به ‌وضوح جنبه انتقادی نسبت به عملکرد دولت دارد، نشان می‌دهد این جریان به ‌دنبال بازتعریف نقش خود در فضای سیاسی کشور است. اصلاح‌طلبان تلاش می‌کنند خود را در قامت منتقد دلسوز نشان دهند اما در عین حال از تضعیف دولت برای دستیابی به اهداف سیاسی خود ابایی ندارند.

* شایعه استعفا؛ ابزاری برای امتیازگیری

اصلاح‌طلبان با استفاده از شایعات مرتبط با استعفای پزشکیان سعی دارند 2 هدف اصلی را دنبال کنند؛ نخست، تحت فشار قرار دادن دولت برای انجام تغییرات و اتخاذ تصمیمات مورد نظر این جریان و دوم، بهره‌برداری از انتقادات عمومی برای تقویت موقعیت خود در میان مردم و نظام.

اخباری که در این زمینه منتشر شده، گویای همین مساله است. برای مثال، جواد امام در اظهارات خود به روند افزایشی قیمت دلار و احتمال شکل‌گیری اعتراضات خیابانی اشاره کرده و تنها راه‌حل را مذاکره مستقیم با آمریکا دانسته است. چنین اظهاراتی، ضمن ایجاد فشار روانی بر دولت، سعی در القای ناکارآمدی آن دارد و به ‌طور ضمنی راهکارهای اصلاح‌طلبان را به ‌عنوان راه‌حل‌های جایگزین معرفی می‌کند.

شایعات پیرامون استعفای پزشکیان بیش از آنکه ناشی از ضعف دولت باشد، بخشی از یک عملیات روانی سازمان‌یافته است. هدف این عملیات، القای وجود نوعی دوگانگی در حاکمیت و کاهش اعتماد عمومی به دولت است.

رسانه‌های وابسته به اصلاح‌طلبان، به جای حمایت از دولت در شرایط بحرانی، به انتشار اخبار مبهم و تحلیل‌هایی می‌پردازند که بیش از آنکه به حل مشکلات کمک کند، بر شدت آنها می‌افزاید. برای مثال، تأکید بر مشکلات اقتصادی، بدون ارائه راه‌حل مشخص، صرفا به تشدید فضای ناامیدی و بی‌اعتمادی در جامعه منجر می‌شود.

* تکرار الگوی گذشته

این رفتار اصلاح‌طلبان چندان هم جدید نیست. در گذشته نیز شاهد بودیم جریان موسوم به اصلاحات، در مواقع بحرانی، به جای ارائه حمایت جدی و راهکارهای عملی، با ایجاد شکاف و تضعیف دولت، به دنبال حفظ منافع سیاسی خود بوده است. نمونه بارز این رفتار، نحوه برخورد اصلاح‌طلبان با دولت حسن روحانی در سال‌های پایانی فعالیتش بود. در آن زمان نیز اصلاح‌طلبان به ‌جای حمایت از دولت، با انتقادهای شدید و گاه تخریبگرانه، سعی در فاصله‌گذاری میان خود و ناکامی‌های دولت داشتند.

* پزشکیان و آزمون استقامت

مسعود پزشکیان به ‌عنوان رئیس‌جمهوری که در میانه توفان‌های سیاسی و اقتصادی قرار دارد، باید هوشیارانه عمل کند. او نه‌تنها با چالش‌های بزرگ اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو است، بلکه باید با فشارهای سیاسی از سوی جریان‌های نزدیک به خود نیز دست‌ و پنجه نرم کند. پیشنهاد اصلاح‌طلبان برای استعفای رئیس‌جمهور یا اتخاذ مواضع رادیکال، اگرچه در ظاهر به ‌عنوان راهکاری برای حل مشکلات مطرح می‌شود اما در واقع می‌تواند به ‌عنوان ابزاری برای تضعیف دولت و بهره‌برداری سیاسی از شرایط بحرانی عمل کند.

برای پزشکیان، مهم‌ترین اولویت باید حفظ ثبات و جلوگیری از افزایش شکاف‌های سیاسی - اجتماعی باشد. او باید با شفافیت و قاطعیت، اهداف و برنامه‌های خود را برای مردم و حاکمیت تشریح کند و اجازه ندهد شایعات و عملیات روانی، انسجام دولت را تحت‌الشعاع قرار دهد.