نگاهی به چرخه معیوب توزیع شربت تریاک که به جای درمان معتادان بعضا منجر به درآمد برای آنها و برخی عرضهکنندگان میشود
گروه اجتماعی: «شربت تریاک» به عنوان دارویی برای ترک اعتیاد از سوی وزارت بهداشت با قیمت ناچیزی به کلینیکهای ترک اعتیاد دارای مجوز عرضه میشود اما متاسفانه دیده میشود این داروی درمانگر اعتیاد با قیمتهای گزاف از بازار آزاد سر در میآورد یا اینکه تبدیل به «شیره» شده و سود سرشاری را نصیب فروشندگان میکند. هر شیشه شربت تریاک 250 سیسی 700 هزار تومان و شربت متادون 350 هزار تومان قیمت دارد و در صورتی که به ماده مخدری چون «شیره» تبدیل شود، هر گرم آن بین 100 تا 120 هزار تومان به فروش میرود. در چنین شرایطی، عدم نظارت و کنترل بر چرخه توزیع و عرضه شربت تریاک نهتنها موجب میشود بعضی از این طریق دکانی برای کاسبی سودآور خود باز کنند، بلکه روند ترک اعتیاد نیز از این طریق مختل و کماثر میشود. طبق گزارشهای موجود هر شیشه شربت تریاک ارزانقیمت سهمیهای هماکنون در بازار آزاد یک میلیون و ۱۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش میرود. طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی ستاد مبارزه با موادمخدر، حدود ۳ میلیون معتاد در کشور وجود دارند و بیش از ۸ هزار مرکز درمان اعتیاد در کشور فعال هستند؛ مراکزی که در کنار ارائه مشاوره به رهاییجویان، خدماتی مانند توزیع داروهای ترک اعتیاد بر اساس پرونده و نظر پزشک ارائه میدهند که به گفته کارشناسان سطح نظارتها بر روند توزیع و مصرف این داروها باید افزایش یابد.
در این باره دکتر مجید ابهری، آسیبشناس اجتماعی در گفتوگو با «وطن امروز» گفت: داروهای درمان اعتیاد اگر با نظارت دقیق توزیع نشود، انحراف یافته و به دست مصرفکننده واقعی نمیرسد. وی یکی از این اقلام را شربت «اپیم» یا به اصطلاح شربت «تریاک» عنوان کرد و گفت: اگر این دارو در مجاری علمی ارائه و مصرف شود میتواند درمانبخش اعتیاد باشد اما متاسفانه نبود نظارت اصولی و درست در توزیع باعث شده فرصتطلبان و سودجویان آن را در بازار آزاد عرضه کنند و با 100 برابر قیمت اصلی به فروش برسانند. وی با بیان اینکه در بسیاری از اوقات نیز معتادان با تبدیل این شربت به ماده مخدر «شیره» آن را با قیمت گزافی به فروش میرسانند و ترجیح میدهند با فروش آن و کسب سود بالا به مصرف مواد دیگر رو آورند، افزود: متاسفانه با چنین پدیدهای نتایج مطلوب از تولید و توزیع شربت تریاک به دست نمیآید. وقتی هر بطری شربت تریاک با قیمت ناچیز توزیع میشود و با قیمت بالا به فروش میرسد درمان اعتیاد به تجارت تبدیل میشود. در واقع علت عدم موفقیت این حرکت، غیراصولی بودن برنامه درمانی است.
ابهری افزود: وقتی قیمت تریاک افزایش مییابد، فروشندگان آن با افزودن مواد دیگر به تریاک سعی میکنند سود بیشتری کسب کنند و در این میان مصرفکنندگان از ترس بیماریهای خطرناک سعی میکنند به مصرف داروهایی چون ایبوپروفن و امثال آن رو آورند و به سمت تریاک نروند. این در حالی است که شربت تریاک چون از مبادی وزارت بهداشت عرضه میشود کیفیت بالایی دارد.
* گلایه از کاهش ۲۵ درصدی «شربت تریاک»
رئیس انجمن صنفی درمانگران اعتیاد از کاهش ۲۵ درصدی تعرفه درمان با شربت تنتور تریاک در درمان اعتیاد در سال جاری نسبت به سال ۱۴۰۲ گلایه کرد و گفت: در حالی که «بوپرهنورفین» نسبت به سایر داروهای درمان اعتیاد کمخطرتر است، در اقدامی عجیب در حوزه درمان اعتیاد، تعرفه این دارو افزایش یافته و در عوض تعرفه «شربت تریاک» که باید در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرد، کاهش یافته که این اقدام موجب شده معتادان به سمت مصرف شربت تریاک حرکت کنند.
علی غلامی اخیرا در گفتوگویی با ایسنا اظهار کرد: تیر ۱۴۰۳ پس از گذشت ۳ ماه از سال، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعرفه درمان اعتیاد را بعد از چندینبار مکاتبه ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد، این در حالی است که حسب قانون، تعرفههای هر سال باید قبل از شروع سال ابلاغ شود. نکته عجیب اینجاست که تعرفه درمان با شربت تنتور تریاک را نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کاهش دادهاند.
وی ادامه داد: به دنبال این موضوع، کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با اکثریت آرا و با صدور مصوبهای اعلام کرد کاهش ۲۵ درصدی تعرفه درمان اعتیاد با تنتور تریاک منجر به از دست رفتن کاهش آسیب خواهد شد، زیرا با کاهش ۲۵ درصدی تعرفه درمان اعتیاد با شربت تریاک و افزایش ۳۵ درصدی تعرفه با قرص بیخطری مثل بوپرهنورفین و اعلام قیمت واحد برای هر دو درمان، بیماران به سمت مصرف شربت تریاک رو خواهند آورد، لذا زحمتی که سالها در حوزه کاهش آسیب انجام شده و حدود یک میلیون و ۵۰۰ بیمار در مصرف مواد کمخطر تثبیت شدهاند، از بین خواهد رفت.
وی افزود: حسب قانون، ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد بالادستی این حوزه است، از همین رو ستاد در شهریورماه با استناد به مصوبه هیات وزیران و حسب مصوبه کمیته درمان به شورای عالی بیمه دستور داد تعرفه درمان با تنتور تریاک را ۳۵ درصد افزایش دهد اما با این وجود، وزارت بهداشت طی مرقومهای به تمام دانشگاهها، تعرفه درمان اعتیاد با شربت تریاک را ۲۵ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش داده است.
رئیس انجمن صنفی درمانگران اعتیاد با بیان اینکه عدم تمکین وزارت بهداشت از مصوبات ستاد مبارزه با مواد مخدر منجر به ضررهای بسیاری به درمانگران اعتیاد و مراکز میشود، تصریح کرد: در حالی که بوپرهنورفین نسبت به سایر داروهای درمان اعتیاد کمخطرتر است، در اقدامی عجیب در حوزه درمان اعتیاد، تعرفه این دارو افزایش یافته و تعرفه شربت تریاک که باید در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرد کاهش یافته؛ اقدامی که موجب شده معتادان به سمت مصرف شربت تریاک حرکت کنند.
وی گفت: با توجه به مسائل گفته شده، اگر ۲ درمان مثل بوپرهنورفین و شربت تنتور تریاک با توجه به حالت سرخوشی که شربت ایجاد میکند، به یک قیمت عرضه شوند، نه تنها باعث ورود تعداد بیشمار بیمار برای مصرف شربت تریاک میشود، بلکه بیمارانی که از قبل روی درمان نگهدارنده بوپرهنورفین بودند، وسوسه میشوند به سمت مصرف شربت تریاک بروند، لذا شایسته بود طبق مصوبه کمیته درمان، تعرفه بوپرهنورفین کاهش و تعرفه تنتور اپیوم افزایش یابد اما اتفاقی که در تعرفه امسال رخ داد، عکس این موضوع بود.