آخرین اقدامات بایدن
جو بایدن تا چند روز دیگر کاخ سفید را به دونالد ترامپ تسلیم خواهد کرد. وی که از انتخابات ریاستجمهوری کنار گذاشته شد، اکنون در روزهای آخر ریاستجمهوری خود و به احتمال زیاد در آخرین روزهای خود در دنیای سیاست، آخرین اقدامات و دستوراتش را اجرایی میکند؛ دستوراتی که بسیاری از آنها ممکن است در کوتاهمدت یا میانمدت توسط دونالد ترامپ لغو شود و بسیاری از آنها اجرایی نشود. بسیاری از این دستورات مختص سیاست خارجی آمریکا و بستههای کمکی وی به اوکراین است اما تصمیمات اخیر بایدن بیشتر متمرکز بر سیاست داخلی این کشور است. جو بایدن در روزهای پایانی ریاستجمهوری خود، چندین فرمان اجرایی در سال جدید میلادی صادر کرد که به حوزههای مختلف پرداخته است. برای مثال ممنوعیت حفاری نفت و گاز در سواحل یکی از این موارد است. بایدن حفاری نفت و گاز جدید در اکثر آبهای ساحلی فدرال ایالات متحده، از جمله سواحل شرق و غرب، بخشهایی از خلیج مکزیک و شمال آلاسکا را ممنوع کرد. این اقدام به منظور حفاظت از جوامع ساحلی و مقابله با تغییرات اقلیمی انجام شد. از دیگر دستورات بایدن تقویت استانداردهای امنیت سایبری است. در واکنش به تهدیدات سایبری، بویژه از طرف چین، بایدن فرمان اجرایی صادر کرد که استانداردهای امنیت سایبری سختگیرانهتری برای آژانسها و پیمانکاران فدرال ایجاد میکند. این فرمان بر فرآیندهای توسعه و تایید نرمافزارهای امن برای مقابله با حملات سایبری تمرکز دارد. از دیگر دستورات بایدن فرمان ممنوعیت صادرات ریزتراشههاست. یک هفته مانده به پایان ریاستجمهوری، بایدن فرمان اجرایی جدیدی مبنی بر محدودیتهای صادراتی ریزتراشه صادر کرد. هدف اصلی این فرمان جلوگیری از دسترسی کشورهای رقیب، بویژه چین، به فناوریهای پیشرفته مانند ریزتراشههای کامپیوتری است که قدرت سیستمهای هوش مصنوعی را تأمین میکنند. این دستورالعملهای جدید، صادرات ریزتراشههای پیشرفته به کشورهای خاصی مانند چین و روسیه را محدود میکند، در حالی که برای کشورهایی که با آمریکا همکاری دارند، مانند استرالیا، ژاپن، کرهجنوبی و تایوان، محدودیتهای جدید اعمال نمیشود. کشورهای گروه سوم که بخش زیادی از جهان را شامل میشوند، بزودی با محدودیتهای جدیدی در حوزه ریزتراشه مواجه خواهند شد. این تغییر بویژه به منظور جلوگیری از این است که چین بتواند از کشورهای ثالث برای دسترسی به ریزتراشههای پیشرفته استفاده کند؛ دستوراتی که مشخص نیست چه مدت باقی بمانند و در حال حاضر از آنها به عنوان آخرین فرمانهای جو بایدن یاد میشود.
***
امضای سند راهبردی بین ارمنستان و آمریکا
آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان در سفر کاری خود به واشنگتن با همتای آمریکاییاش گفتوگو کرد. به نقل از وزارت خارجه ارمنستان، میرزویان و بلینکن در دیدار روز سهشنبه سند همکاری راهبردی امضا کردند. این وزارتخانه اعلام کرد این مراسم عصر سهشنبه (به وقت گرینویچ) برگزار و از منابع رسمی به صورت زنده پخش شد. امضای این قرارداد برای برخی کشورهای منطقه قفقاز بویژه روسیه و جمهوری آذربایجان حساسیتبرانگیز است. مقامات روسی نسبت به این رویداد واکنش نشان دادند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز سهشنبه در این باره اظهار داشت: تصمیم ارمنستان برای امضای قرارداد مشارکت راهبردی با آمریکا حق کاملا حاکمیتی این کشور است. پسکوف گفت: «ایالات متحده هرگز نقش تثبیتکننده خاصی در قفقاز جنوبی ایفا نکرده است و حتی میتوان برعکس آن را گفت. آمریکا به هر روش ممکن تلاش میکند کشورهای بیشتری را به مدار خود بکشاند». او تاکید کرد که انعقاد این توافقنامه حق ارمنستان برای توسعه روابط در همه جهات است. پسکوف افزود: «موضع روسیه بر اساس این اصل است که ما روابط دوجانبه خود را با ارمنستان داریم، ما برای این روابط ارزش قائل هستیم و قصد توسعه آن را داریم». پس از شروع دور جدید درگیریهای قرهباغ در سال 2020 بود که روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی، واکنشی در دفاع و حمایت از ارمنستان از خود نشان ندادند و به همین دلیل نیز رویکرد دولت ارمنستان بیشتر از قبل به سوی غرب گرایش پیدا کرد.
***
ترامپ: بدون معطلی با پوتین دیدار میکنم
رئیسجمهور منتخب آمریکا دوشنبه در مصاحبه با نیوزمکس گفت بعد از ورودش به کاخ سفید در هفته آینده (اول بهمن)، بسیار سریع با همتای روس خود ولادیمیر پوتین دیدار خواهد کرد. دونالد ترامپ زمان دقیق این دیدار را که در صورت انجام نخستین دیدار روسایجمهور آمریکا و روسیه از آغاز جنگ اوکراین خواهد بود، بیان نکرد. ترامپ در پاسخ به سوالی درباره استراتژی خود برای پایان دادن به جنگ اوکراین، گفت «خب، فقط یک استراتژی وجود دارد و آن به پوتین بستگی دارد؛ نمیتوانم تصور کنم او از شکلی که (وقایع) پیش رفته خوشحال باشد، زیرا برای او هم خوب پیش نرفته است». رئیسجمهور منتخب آمریکا در ادامه افزود: «میدانم که میخواهد دیدار کند و خیلی سریع با او دیدار خواهم کرد. باید این کار را زودتر انجام میدادم اما قبلش لازم است وارد دفتر ریاستجمهوری شوم. پیش از این نماینده کنگره آمریکا «مایک والتز» که قرار است مشاور امنیت ملی کاخ سفید ترامپ باشد، یکشنبه گفته بود انتظار دارد در روزها و هفتههای آینده بین ترامپ و پوتین تماسی برقرار شود.