گروه بینالملل: 16ماه تداوم از جنایات ارتش رژیم صهیونیست در نوار غزه و ناکامی آنها در رسیدن به اهداف از پیش اعلام شده، صهیونیستها تلاش کردند با افزایش جنایات و به کارگیری شیوههای غیرانسانی، مقاومت در غزه را به زانو درآورده و آنها را تسلیم کنند؛ اقدامی که در شمال نوار غزه و با اجرای طرح ضدانسانی ژنرالها پیگیری شد و حملات صهیونیستها به بیمارستانها، محاصره این منطقه و جلوگیری از امدادرسانی و همچنین بمباران وحشیانه این منطقه طی چند ماه گذشته در دستور کار رژیم صهیونیستی قرار داشته که منجر به شهادت بسیاری از فلسطینیان نوار غزه شده است. اما سرانجام و پس از جنایات وحشیانه و بیسابقه صهیونیستها نه اسرای صهیونیست در نوار غزه پیدا شدند و نه مقاومت غزه شکست خورده است و سربازان صهیونیست همچنان در نوار غزه به هلاکت میرسند و این تلفات بیشتر از قبل نیز شده است. در این شرایط دونالد ترامپ به مقامات صهیونیست اعلام کرده است تا پیش از رسیدن به کاخ سفید علاقه به پایان جنگ غزه دارد و به همین دلیل نیز به دولت صهیونیستی فشار سنگینی آورده است؛ فشاری که منجر به واکنش صهیونیستهای افراطی همپیمان با نتانیاهو شده است، واکنشی که منجر به تهدید دولت و شخص نتانیاهو به استعفا توسط ایتمار بنگویر و اسموتریچ شده است که در صورت وقوع منجر به سقوط کابینه رژیم صهیونیستی و انتخابات زودهنگام خواهد شد. به نظر میرسد مفاد توافق آتشبس با حماس اعتراض صهیونیستهای افراطی مانند بنگویر را درآورده است؛ مفادی که آنها آن را بهمثابه شکست برای رژیم صهیونیستی میدانند.
* مفاد آتشبس
یکی از مهمترین مفاد آتشبس، مساله تبادل اسرای صهیونیست با زندانیان سیاسی فلسطینی است. در مرحله اول توافق 33 اسیر شامل کودکان، زنان، نظامیان زن، مردان بالای 50 سال و زخمیها و بیماران از میان اسرای صهیونیست در غزه آزاد خواهند شد. رژیم صهیونیستی میگوید بیشتر اسرای آن در غزه زنده هستند اما هیچ تاییدیه رسمی از جانب حماس مبنی بر زنده بودن اغلب این اسرا صادر نشده است. اگر مرحله اول طبق برنامه پیش برود، مذاکرات برای مرحله دوم در شانزدهمین روز پس از اجرایی شدن توافق آغاز خواهد شد. در مرحله دوم سایر اسرای باقیمانده صهیونیست اعم از نظامیان و مردانی که در سن خدمت نظامی هستند، به اضافه اجساد اسرایی که در حملات ارتش صهیونیست به غزه کشته شدند، تحویل داده میشود. در سطح آزادی اسرای فلسطینی هم در مقابل هر زن نظامی اسرائیلی 30 اسیر فلسطینی محکوم به حبس ابد و 20 اسیر دیگر که محکومیت کمتر از 15 سال دارند، طبق لیست ارائهشده توسط حماس آزاد میشوند. بنابراین، تعداد اسرای فلسطینی که قرار است آزاد شوند، به تعداد اسرای زنده اسرائیلی بستگی دارد. همچنین اسرای فلسطینی بعد از آزاد شدن، اجازه رفتن به کرانه باختری را ندارند و در نوار غزه آزاد خواهند شد. از مفاد مهم دیگر توافق آتشبس خروج نیروهای اشغالگر از نوار غزه است. عقبنشینی نظامیان صهیونیست از نوار غزه به شکل مرحلهای خواهد بود و آنها در نزدیکی مرز با غزه باقی میمانند. علاوه بر آن، ترتیبات امنیتی درباره محور صلاحالدین (فیلادلفیا) در جنوب نوار غزه وجود خواهد داشت که اسرائیل چند روز بعد از آغاز اجرای توافق، از بخشهایی از این محور عقبنشینی میکند. ساکنان غیرمسلح شمال غزه با سازوکاری جهت اطمینان از عدم انتقال سلاح توسط آنها به مناطق خود، اجازه بازگشت به شمال غزه را دارند و نیروهای اسرائیلی از گذرگاه نتساریم در مرکز غزه عقبنشینی خواهند کرد. مساله مهم دیگر کنترل نوار غزه و سازوکار سیاسی برای مدیریت این باریکه است؛ مسالهای که هنوز مورد توافق قرار نگرفته و مبهم باقی مانده است.
* مخالفت صهیونیستهای افراطی
از روز اول جنگ تا به امروز تظاهرات، راهپیماییها و تحصنهای بسیاری در سرزمینهای اشغالی برای نجات جان اسرای صهیونیست برگزار شده است. تظاهراتکنندگان که اغلب از خانواده اسرا بودهاند خواستار توافق زودهنگام برای نجات جان اسرای خود شدهاند؛ اسرایی که جان آنها صرفا توسط ارتش رژیم صهیونیست با بمباران آنها یا محاصره غذایی و دارویی آنها در نوار غزه به خطر افتاده و آسیبی از سوی مبارزان حماس به آنها وارد نشده است. همین مساله منجر به خشم تظاهراتکنندگان علیه مقامات دولت و ارتش رژیم صهیونیستی شده است؛ خشمی که برای وزرای کابینه افراطی نتانیاهو اهمیتی ندارد و آنها تنها به دنبال بقای خود در عرصه سیاست رژیم صهیونیستی هستند و به مسائل دیگر اهمیتی نمیدهند. به همین دلیل نیز به رغم تمام نگرانیها و امیدها برای دستیابی به توافق آتشبس از سوی بسیاری از صهیونیستها، برخی چهرههای تندروی کابینه نتانیاهو با این آتشبس مخالفت کردهاند که برجستهترین مخالف این توافق قریبالوقوع نیز ایتمار بنگویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی است؛ شخصی که مسؤولیت امنیت داخلی رژیم در سرزمینهای اشغالی را بر عهده داشته و به عنوان یکی از مقصران اصلی 7 اکتبر در سرزمینهای اشغالی معرفی میشود. وی در واکنش به توافق آتشبس در نوار غزه واکنش شدیدی نشان داد.
بنگویر در بیانیهای اظهار داشت توافق آتشبس میان اسرائیل و حماس به آزادسازی صدها فلسطینی از زندانهای اسرائیل، بازگشت هزاران عضو حماس به شمال نوار غزه و عقبنشینی نیروهای نظامی اسرائیل از محور نتساریم منجر میشود که به گفته او تهدیدات جدی علیه امنیت اسرائیل و ساکنان نوار غزه به همراه خواهد داشت. بنگویر با اشاره به پیامدهای احتمالی این توافق گفت: این معامله نهتنها منجر به آزادی تمام اسیران نمیشود بلکه باعث میشود سرنوشت سایر افرادی که در این معامله قرار نگرفتهاند به مرگ محکوم شود. وی افزود: این تصمیم نه یک «انتخاب سخت» برای بازگرداندن اسیران، بلکه انتخابی خطرناک برای جان دیگر اسرائیلیهایی است که باید بهای سنگینی برای این تصمیم بپردازند. وی نهایی شدن این توافق را به منزله تسلیم در برابر حماس دانسته و خواستار مقابله با آن شد. بنگویر در ادامه افزود: سال گذشته، ما با قدرت سیاسیمان موفق شدیم بارها از عملی شدن این معامله جلوگیری کنیم اما اکنون کابینه اسرائیل با تغییرات جدیدی در ترکیب خود مواجه است، بویژه با حضور گیدعون ساعر که بهطور علنی از این توافق حمایت کرده است. وی افزود: احزاب مخالف دیگر بهتنهایی قادر به تأثیرگذاری نیستند و تنها در صورتی میتوانند از نهایی شدن این توافق جلوگیری کنند که نیروی کافی برای مقابله با آن در داخل کابینه جمع شود. بنگویر در تهدیدی جدی خطاب به نخستوزیر اسرائیل گفت اگر این توافق اجرایی شود، حزب «قدرت یهودی» که او آن را نمایندگی میکند نمیتواند در ائتلاف باقی بماند و از کابینه استعفا خواهد داد. وی در عین حال تأکید کرد در حال حاضر قدرت این حزب در ائتلاف کافی نیست تا به عنوان ابزار فشاری برای جلوگیری از این معامله عمل کند و برای همین از رهبر دیگر حزب راست افراطی عضو کابینه یعنی اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل خواست در این زمینه به او بپیوندد و در صورت نهایی شدن توافق، آنها از ائتلاف حاکم کنارهگیری کنند. بنگویر همچنین به نخستوزیر اسرائیل هشدار داد باید اقدامات لازم را برای شکست حماس و آزادسازی اسیران انجام دهد. وی پیشنهاد کرد کابینه اسرائیل باید انتقال کمکهای بشردوستانه، سوخت، برق و آب به غزه را بهطور کامل متوقف کند و به تخریب نظامی حماس ادامه دهد تا از تهدیدات آینده جلوگیری شود. با اضافه شدن گیدعون ساعر در رأس حزب امید جدید به ائتلاف حاکم، شمار نمایندگان حامی کابینه از 64 به 68 نفر رسیده است و اکنون تنها در صورتی که هر 2 حزب راست افراطی (که در مجموع 14 کرسی در کنست دارند) از ائتلاف استعفا دهند، کابینه دچار بحران خواهد شد و کنارهگیری یکی از آنها برای اثرگذاری بر روند کلان سیاست اسرائیل کافی نیست. به همین دلیل نیز بنگویر به اتحاد با اسموتریچ نیازمند است. به نظر میرسد اسموتریچ چندان با پیشنهاد بنگویر همراه نیست و سقوط دولت و کابینه را به زیان خود میبیند و احتمال قبول این ائتلاف بسیار پایین است. همین مساله توافق آتشبس را بسیار نزدیک میکند.
***
درخواست ترامپ برای آتشبس غزه قبل از 20 ژانویه
شارین هسکل، معاون وزیر خارجه اسرائیل، روز سهشنبه در گفتوگو با خبرنگاران در ارتباط با توافق آتشبس مدعی شد در چارچوب توافق تبادل اسرا با حماس، ۳۳ اسیر این رژیم آزاد خواهد شد. هسکل اشاره کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، خواستار توافق تا قبل از تاریخ ۲۰ ژانویه (روز تحلیف ترامپ) شده است. وی افزود: «من نمیتوانم جزئیات این توافق را فاش کنم و نمیخواهم اظهاراتی داشته باشم که بر روحیه خانوادههای اسرا تاثیر بگذارد». وی تاکید کرد که در حال حاضر درباره توافق تبادل اسرا در حال مذاکره هستند و امیدوارند بعدا اخبار مثبتی دریافت کنند.