برنامه اخراج 2 میلیون تبعه غیرمجاز از کشور تا پایان سال در حالی است که به گفته رئیس امور مرکز اتباع و مهاجران خارجی، آن دسته از اتباع غیرمجاز که خودشان را برای ترک ایران به مراجع ذیربط معرفی کنند از برخی مشوقها برخوردار خواهند شد. طبق برنامهریزیهای انجامشده قرار است تا پایان سال 2 میلیون تبعه بیگانه غیرمجاز از کشور طرد شوند. مشاور وزیر کشور و رئیس امور مرکز اتباع و مهاجران خارجی با بیان اینکه اتباع غیرمجاز اخراج میشوند، گفت: اتباع خودمعرف مشوق میگیرند. نادر یاراحمدی با اعلام اینکه در زمان حاضر تقریبا ۶ میلیون تبعه خارجی به صورت مجاز و غیرمجاز در کشور حضور دارند که بیشتر آنها افغان هستند، اظهار داشت: از این تعداد، ۵۹۳ هزار و ۷۷۵ نفر با عنوان پناهنده جمعی ثبت شدهاند که برای اتباع افغانستانی کارت آزمایش و برای اتباع عراقی کارت هویت صادر میشود.
وی درباره برنامهای برای ساماندهی این میزان اتباع گفت: طبیعی بودن یا نبودن این تعداد مهاجر به نوع ورود، حضور و اشتغال آنها بستگی دارد. متأسفانه بخش قابل توجهی از اتباع بهصورت غیرقانونی، از راههای غیرمجاز و توسط قاچاقبرها وارد کشور شدهاند یا بدون اخذ مجوزهای لازم مشغول به کار هستند. برخی از آنها حتی در مناطق ممنوعه برای سکونت یا اشتغال اتباع خارجی حضور دارند. وی یادآور شد: ادامه این وضعیت، برای جمهوری اسلامی ایران مناسب نیست از این رو برای ساماندهی اتباع خارجی، برنامهریزی و اولویتبندی لازم انجام شده است. یاراحمدی با اعلام اینکه ایران اتباع خارجی را به ۳ گروه تقسیم کرده است، توضیح داد: گروه اول اتباع دارای مدارک قانونی هستند که این افراد تا زمانی که مطابق قوانین کشور عمل کنند، از حمایتهای قانونی برخوردار خواهند بود. بهروزرسانی اطلاعات این گروه، مانند پناهندگان جمعی، در حال انجام است. دسته دوم اتباع دارای برگههای موقت تردد (سرشماری) هستند؛ این افراد شناسایی شدهاند اما هنوز مدارک قانونی دریافت نکردهاند و باید وضعیت آنها مشخص شود. اگر شرایط لازم را برای ماندن نداشته باشند، باید کشور را ترک کنند؛ بخش سوم اتباع فاقد مدارک قانونی هستند، این افراد که هیچگونه مدارک قانونی یا برگه موقت ندارند، در اولویت طرد از کشور قرار دارند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا برنامهای برای خروج اتباع غیرمجاز از کشور دارید، گفت: اتباعی که به صورت غیرقانونی وارد کشور شدهاند یا مدارک قانونی معتبر ندارند، غیرمجاز تلقی میشوند و باید بر اساس قانون از کشور خارج شوند.
برای این منظور ۲ فرآیند در حال اجراست، یکی طرح دستگیری و طرد است که با همکاری فراجا، اتباع غیرمجاز دستگیر و به اردوگاههای مراقبتی تحت مدیریت وزارت کشور منتقل میشوند و پس از انجام مراحل اداری به خروجیهای مرزی اعزام و از کشور اخراج میشوند. یاراحمدی درباره خروج خودمعرفها نیز اظهار داشت: برای کاهش هزینههای دستگیری، مشوقهایی در نظر گرفته شده است.
اتباع غیرمجاز که خود را به مراکز بازگشت معرفی کنند، از مجازاتهایی مانند ممنوعیت چندساله ورود به ایران معاف خواهند شد. مراکز بازگشت برای این منظور ایجاد شده است و این افراد پس از طی مراحل اداری، به خروجیهای مرزی هدایت و از کشور طرد میشوند.