حنیف غفاری: جمهوری‌خواهان آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره نوامبر ۲۰۲۴، شکست سنگینی را بر دموکرات‌ها تحمیل کردند و ضمن تصاحب سند استیجاری 4 ساله کاخ سفید، کنترل اکثریت نسبی مجلس نمایندگان و سنا را نیز در دست گرفتند. اگرچه مطابق معیارهای کمی (وفق نتیجه انتخابات ماه نوامبر)، باید جمهوری‌خواهان را پیروز مطلق و دموکرات‌ها را بازنده مطلق این آوردگاه تلقی کرد اما منازعات درونی حلقه ترامپ بسیار زودتر از حد تصور مخاطبان تحولات داخلی آمریکا شکل گرفت. ترامپ در حالی دوران جدید ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرد که همگون‌سازی نگاه‌ها، استراتژی‌ها، تاکتیک‌ها و گفتارهای تیم سیاسی همراه او حتی نسبت به دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش بین سال‌های 2017 تا 2021 میلادی دشوارتر به نظر می‌رسد. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، منازعات داخلی حزب جمهوری‌خواه حول اختلافات ۳ جریان اصلی این حزب، یعنی تی‌پارتی، جمهوری‌خواهان سنتی و نومحافظه‌کاران شکل گرفته بود. محصول این روند در گام نخست، حذف جمهوری‌خواهان سنتی مانند مک مستر و مهم‌تر از آن، رکس تیلرسون بود. ترامپ پس از یک سال، این دو را با جان بولتون و مایک پمپئو جایگزین کرد تا شاهد شکل‌گیری ترکیبی از قدرت نومحافظه‌کاران و تی‌پارتی در راس هرم قدرت سیاسی واشنگتن باشیم. در سال پایانی ریاست‌جمهوری ترامپ، جان بولتون نیز هدف انتقادات رئیس‌جمهور جنجالی آمریکا قرار گرفت و از سمت خود برکنار شد. پس از پیروزی اخیر ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر 2024، این سوال مهم در ذهن تحلیلگران مسائل سیاسی آمریکا شکل گرفت که این بار ترامپ چگونه منازعات داخلی حزب جمهوری‌خواه را مدیریت خواهد کرد؟ نباید فراموش کرد در انتخابات 2020، گردش آرای جمهوری‌خواهان سنتی منتقد ترامپ و حتی نومحافظه‌کاران در ایالاتی مانند جورجیا و آریزونا به سبد رای بایدن، پیروزی غیرمنتظره‌ای را برای دموکرات‌ها رقم زد اما در انتخابات ماه نوامبر، چنین پدیده‌ای تکرار نشد. اکنون منازعاتی که در اردوگاه جمهوری‌خواهان شکل گرفته، لزوما ناظر بر جریان‌ها و شاخه‌های داخلی این حزب نبوده و در آن، «افراد» به مراتب موضوعیت بیشتری دارند. مهم‌ترین این افراد، ایلان ماسک است؛ میلیاردر آمریکایی که ترامپ خود را بابت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر به وی مدیون می‌داند. ماسک پس از اعلام نتایج انتخابات، در کسوت یک سیاست‌گذار و شخصیت کلیدی در تیم رئیس‌جمهور جنجالی جدید آمریکا ظاهر شده و حتی مواضع صریحی را درباره نحوه مواجهه واشنگتن با اوکراین، اتحادیه اروپایی، کانادا و گرینلند اعلام کرده است. بدون شک بسیاری از نزدیکان ترامپ - حتی کسانی که از گزند تسویه حساب‌های دوره نخست ریاست‌جمهوری وی در امان مانده بودند - بسادگی زیر بار یکه‌تازی‌های ماسک نمی‌روند. تحلیلگران معتقدند این بار خلأ قدرت در حزب جمهوری‌خواه ظهور و بروز بیشتری خواهد داشت، زیرا برجسته‌سازی نقش ماسک در دولت ترامپ منجر به کاهش بیشتر ضریب و شدت کنترل‌پذیری وی از سوی شاخه‌های گوناگون حزب جمهوری‌خواه خواهد شد. استیو بنن، مشاور دیرینه ترامپ اخیرا نتوانست رفتارهای ماسک را تحمل کند. اقدام اخیر مالک اسپیس ایکس در حمایت از صدور ویزای H-1B که برای استخدام کارگران ماهر خارجی ضروری است، بنن را آشفته کرده است. بنن معتقد است ایلان ماسک بر برخی قواعد متعارف حکمرانی تیم سیاسی ترامپ اشراف ندارد و فراتر از آن، خود را محق به مداخله‌گری در مهم‌ترین تصمیمات اجتماعی، اقتصادی و سیاست خارجی دولت جدید آمریکا تلقی می‌کند. ترامپ فعلا به بهانه استقرار در کاخ سفید و تمرکز بر امور اجرایی اولیه دولت خود، وارد این مناقشه نشده و به نوعی در برابر آن سکوت کرده است. با این حال به نظر می‌رسد در درازمدت ترامپ ناچار به موضع‌گیری علیه منتقدان ماسک شود، زیرا بقای ایلان ماسک در دولت، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ترامپ محسوب می‌شود. البته در این میان نظرات مخالفی نیز وجود دارد؛ اینکه ترامپ به واسطه اینکه دومین دوره حضور خود در کاخ سفید را (هر چند به صورت منقطع) سپری می‌کند، احتیاجی به تکرار این پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی ندارد! قانون اساسی آمریکا اجازه نامزدی مجدد ترامپ در انتخابات را نمی‌دهد و همین مساله، می‌تواند مصادیق قدرت مواجهه وی در برابر برخی زیاده‌خواهی‌ها و مداخله‌گرایی‌های ماسک را پررنگ‌تر کند. ماسک خود را از ترامپ طلبکار می‌داند و به سبب روحیات خاص خود، حاضر به عقب‌نشینی از مواضع و مطالبات خود در دولت جدید آمریکا نیست. از این رو طی ماه‌ها و حتی هفته‌های آتی، شاهد تشدید مجادلات درونی جمهوری‌خواهان (حتی نزدیک‌ترین حلقه ترامپ) نسبت به روش و اصول حکمرانی داخلی و خارجی وی خواهیم بود. مهار ماسک در دولت دوم ترامپ، خواست و هدف مشترک همه شاخه‌های اصلی حزب جمهوری‌خواه محسوب می‌شود؛ دغدغه‌هایی که مشخص نیست دقیقا تبلور و تصدیق آنها از کدام جریان داخلی در لانه جمهوری‌خواهان آغاز می‌شود.