کد خبر: 298317تاریخ: 1403/11/7 00:00
نگاه
ژنرال‌ها در صف برکناری؛ چه زمانی نوبت سیاسیون می‌رسد؟
مهدی بختیاری: اعلام استعفای «هرتزی هالوی» رئیس ستاد ارتش اسرائیل را باید آغاز موج جدیدی از «استعفا / برکناری»ها در میان مقامات عالی‌رتبه دولت صهیونیستی طی روزهای آینده دانست؛ موجی که البته پیش از این از میان نظامیان برخاسته و احتمالاً خیلی زود به حوزه‌های امنیتی و سیاسی نیز خواهد رسید. در سایه طولانی‌شدن جنگ، استعفا / برکناری‌ها نیز به تعویق افتاد اما حالا با اجرای توافق آتش‌بس با حماس، نیز تحقیقات درباره «شکست بزرگ 7 اکتبر» که توسط ارتش اسرائیل تهیه شده و قرار است گزارش آن ماه آینده –قبل از کنار رفتن رسمی هالوی از ریاست ستاد ارتش- منتشر شود، انتظار می‌رود کنار رفتن مقصران این شکست، سرعت بیشتری بگیرد؛ مقصرانی که در حوزه نظامی عمدتاً مربوط به فرماندهی جنوب، اطلاعات و عملیات هستند.
از میان 5 مقصر اصلی شکست 7 اکتبر، یعنی نخست‌وزیر، وزیر جنگ، رئیس ستاد ارتش، رئیس شاباک (سازمان امنیت داخلی) و رئیس آمان (اطلاعات ارتش)، تاکنون 3 نفر از پست‌های خود کنار رفته‌اند: «یوآو گالانت» وزیر جنگ، «هرتزی هالوی» رئیس ستاد ارتش و «آهارون خلیوا» رئیس آمان. در ارتش، بعد از استعفای «هرتزی هالوی» رئیس ستاد، «یارون فینکلمن» فرمانده منطقه جنوب، «یوسی شیرئل» فرمانده یگان 8200، «آوی روزنفلد» فرمانده لشکر غزه، «حییم کوهن» فرمانده تیپ شمال لشکر غزه و بسیاری فرماندهان عالی رتبه در صف برکناری قرار دارند.
ژنرال «عودد بسیوک» فرمانده عملیات از دیگر اسامی حاضر در لیست برکناری قریب‌الوقوع است که به گفته منابع اسرائیلی، پیش از حمله حماس، به گزارش‌های رسیده مبنی بر تحرکات مشکوک در مرز با غزه بی‌اعتنایی کرده بود.
فرماندهان دیگری نظیر «نمرود آلونی» (فرمانده دانشکده نظامی) که در سال‌های اخیر فرماندهی لشکر غزه را بر عهده داشت و «الیعزر تولدانو» معاون بخش استراتژی و حلقه سوم ارتش (که روی ایران نیز متمرکز است) نیز در صف برکناری قرار دارند که البته همه آنها باید در جریان تحقیقات شکست 7 اکتبر پاسخگو هم باشند.
در حوزه امنیتی، «رونن بار» رئیس شین‌بت (شاباک) مهم‌ترین مقصر شکست است که یک هفته پس از عملیات توفان الاقصی در 7 اکتبر نیز در نامه‌ای به کارکنان تحت امر خود، مسؤولیت شکست را گردن گرفت. اما در حوزه سیاسی، همه نگاه‌ها به سمت شخص نتانیاهو به عنوان نخست‌وزیر است که مقصر اصلی شکست بزرگ 7 اکتبر محسوب می‌شود.
نتانیاهو پیش از این، تنها در مصاحبه‌ای، به خاطر نقش خود در این شکست عذرخواهی کرد و گفت بعد از جنگ، کمیسیون مستقلی تشکیل می‌شود و همه حتی من باید به سؤالات سخت پاسخ دهند.
البته نتانیاهو تاکنون در عمل، هیچ وقعی به درخواست مخالفان و خانواده‌های اسرا، مجروحان و کشته‌شدگان جنگ ۱۶ ماهه و روز نخست عملیات (7 اکتبر) برای تشکیل کمیته تحقیقات دولتی ننهاده است.
ماجرا چیزی شبیه اتفاقات بعد از جنگ «یوم کیپور» در سال 1973 است که اسرائیل جنگ را با غافلگیری بزرگی آغاز کرد و اگرچه در نهایت توانست خودش را نجات دهد اما تبعات ناشی از آن غافلگیری که اسرائیل را تا مرز نابودی هم پیش بُرد، دولت وقت (به نخست وزیری گُلدا مایر) را به سقوط کشاند و «موشه دایان» وزیر جنگ وقت را که بعد از جنگ 6 روزه در سال ۱۹۶۷ به اوج محبوبیت رسیده بود، به چهره‌ای منفور تبدیل کرد و زلزله‌ای در ساختار نظامی و امنیتی اسرائیل ایجاد کرد.
حماس 7 اکتبر 2023/ ۱۵ مهر ۱۴۰۲ با ضربه بزرگ امنیتی و نظامی‌ای که به نتانیاهو زد، اسرائیل را به وضعیت 50 سال قبل برگرداند و ارکان و ساختار آن را به چالش کشید.
امروز بعد از ۴۷۰ روز جنگ تمام عیار و اعلام آتش‌بس با حماس، کسی در اسرائیل احساس پیروزی ندارد و خوشحالی‌های عمومی فقط به دلیل این است که جنگ تمام شده و تکلیف اسرا مشخص می‌شود و زنده یا مُرده از دست حماس آزاد می‌شوند؛ اسرایی که خیلی‌ها معتقدند برای نتانیاهو در اولویت نبودند و فشارهای خارجی از جمله آمریکا بود که تکلیف آنها را مشخص کرد.
از طرف دیگر، تندروهای داخل ائتلاف دولت هم معضل بزرگی برای نتانیاهو هستند، «ایتامار بن‌گویر» و «بزالل اسموتریچ» رهبران ۲ حزب «قدرت یهود» و «صهیونیسم مذهبی» بشدت با این توافق مخالفند و مثل بسیاری در اسرائیل، آن را زانو زدن در برابر حماس می‌دانند و بن‌گویر همان طور که گفته بود، از دولت استعفا کرد.
البته استعفای بن‌گویر و کنار رفتن حزب متبوعش (قدرت یهود) از ائتلاف با «لیکود»، به تنهایی منجر به سقوط دولت نمی‌شود اما این اتفاق در صورتی که اسموتریچ نیز بخواهد راه بن‌گویر را برود، خواهد افتاد.
اسموتریچ اعلام کرده این توافق را شکست در برابر حماس می‌داند و تهدید کرده اگر دولت مجدداً به جنگ با حماس برای نابودی آن برنگردد، او و حزب «صهیونیسم مذهبی» از ائتلاف خارج می‌شوند.